Onduidelijkheid budget struikelblok jeugdplannen regio

De 41 jeugdzorgregio’s hebben nog ruim een week om hun ‘huiswerk’ af te krijgen. Op 31 oktober moeten alle gemeenten in hun regionale transitiearrangementen laten zien hoe zij de jeugdzorg vanaf 2015 voortzetten. In veel plannen ontbreekt de concreet- en hardheid van de afspraken met zorgaanbieders en de Bureaus Jeugdzorg.

Collegetafel

Een aantal regio’s is voor het verstrijken van de deadline klaar. Zoals de zes regio’s in de provincie Utrecht (28 gemeenten) en de regio Twente (14 gemeenten). In Utrecht zijn de regionale transitiearrangementen (RTA’s) al door veel colleges vastgesteld of liggen binnenkort op de collegetafel. In Twente gebeurt dat volgende week.

Geen keiharde afspraken

´In Utrecht zijn met zes regio’s (28 gemeenten) en circa 60 zorgaanbieders afspraken gemaakt´, aldus José Manshanden, lid van de bovenregionale stuurgroep transitie jeugd. Het zijn echter geen keiharde afspraken, maar intenties. De onduidelijkheid over het budget dat gemeenten in 2015 voor de jeugdzorgtaken krijgen, maakt het volgens Manshanden onmogelijk om concrete afspraken over bijvoorbeeld zorgvolumes te maken. Pas als die duidelijkheid er is, kunnen er verdere afspraken met zorgaanbieders worden gemaakt en komt er meer inzicht in de frictiekosten. Die duidelijkheid moet er wat haar betreft in december komen, zodat in januari spijkers met koppen geslagen kunnen worden.

Aannames

Ook in Twente zijn de afspraken niet keihard. Met financiers en onder meer zo’n 50 instellingen en 80 vrijgevestigden heeft de regio de afgelopen periode overleg gevoerd. ‘De afspraken tussen gemeenten, aanbieders en financiers zijn gebaseerd op aannames. Nadere inzichten in aantallen cliënten en budgetten kunnen leiden tot bijstelling van deze afspraken’, aldus het RTA. Zo heeft de regio, evenals andere regio´s, grote twijfels over de juistheid van de macrobudgetten uit de meicirculaire. ‘We kunnen dan ook niet anders dan hier een groot voorbehoud maken wat betreft de benodigde, beschikbare en de voorgenomen budgetten voor jeugdzorg in Twente zoals uitgewerkt in dit regionaal transitiearrangement.’ Gezien de voorbehouden wordt in 2014 tussentijds gemonitord of Twentse afspraken nog actueel zijn.

Miljoenentekort

In tegenstelling tot de Utrechtse RTA´s is die van Twente al wel, via Twitter, openbaar gemaakt. Daaruit blijkt dat voor Twente in 2015 een tekort dreigt van ruim 23 miljoen. Volgens de meicirculaire 2013 krijgen de 14 gemeenten samen 125,9 miljoen euro. Daarvan is 123,1 miljoen euro beschikbaar voor zorg en ondersteuning, maar er lijkt − op basis van het huidige zorgvolume − 146,7 miljoen euro nodig te zijn. De Twentse gemeenten hebben besloten om bij het realiseren van de zorgcontinuïteit voor jongeren die op 31 december 2014 zorg hebben of daar recht op hebben, uit te gaan van het beschikbare en niet van het benodigde gecalculeerde budget. Voor het zorgaanbod van bestaande cliënten wordt dan ook 90 procent van het prijspeil 2012 gehanteerd. Dit kortingspercentage geldt voor alle aanbieders.

Bijstelling macrobudget

´Zo ver zijn wij niet gegaan´, aldus Manshanden. ´We hebben de afspraken nu nog niet vertaald naar budgetten, maar naar intenties.´ Alle Utrechtse regio’s krijgen te weinig geld, zo is nu het beeld. Eerder trokken ook andere regio´s aan de bel dat de berekeningen op basis waarvan het macrobudget is vastgesteld niet kloppen. Hier wordt nu door het ministerie van VWS naar gekeken. ´Wij verwachten in december een bijstelling van het budget naar boven´, aldus Manshanden.

Innovatie

Ze zou graag zien dat er extra geld in de vorm van een overgangsbudget komt. Daarmee kan innovatie beter van de grond komen en eventuele frictiekosten worden opgevangen. ´Alle aanbieders willen net zoals gemeenten vernieuwing bewerkstellingen en de zorg zo dicht mogelijk bij huis organiseren. Dat heeft ons aangenaam verrast.´

Raamcontracten

Net als in de Utrechtse regio´s moet ook in Twente de komende tijd nog veel worden uitgewerkt, zoals het contracteringsproces met aanbieders in 2014 en de wijze waarop wordt omgegaan met bekostigingsvraagstukken. Het gaat dan om onderwerpen als het al dan niet bevoorschotten en de wijze waarop trajecten worden afgerekend die in 2014 zijn gestart en in 2015 of 2016 aflopen. De gemeenten willen meerjarige raamcontracten afsluiten, onder meer om frictiekosten te beperken.

Struikelblok

Juist voor het ontbreken van het ´beoogde niveau van concreetheid´ in de RTA´s heeft de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ) onlangs in haar tussenrapportage gewaarschuwd. Grootste struikelblok is de financiële onduidelijkheid voor gemeenten. Gemeenten weten niet wat hun budget zal zijn en stellen definitieve afspraken met aanbieders en Bureaus Jeugdzorg uit. Een groot risico vindt de TSJ dit.

Zorgcontinuïteit

‘Als op een later moment blijkt dat de afspraken niet gemaakt worden, is zorgcontinuïteit niet gegarandeerd’, aldus de TJS in haar tussenrapportage. En die zorgcontinuïteit was nu juist de aanleiding om de transitiearrangementen verplicht te stellen. De TSJ gaat in november de afspraken tussen regio en zorgaanbieders beoordelen. Dat doet zij aan de hand van de eisen die rijk en de koepels van gemeenten (VNG) en provincies (IPO) hebben opgesteld.