Mogelijk ook verzorging en verpleging op bordje gemeenten

Als nog meer taken vanuit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) op het bordje van gemeenten worden gelegd, kan tot 2017 700 miljoen euro worden ­bespaard. Het gaat naast begeleiding en extramurale zorg ook om persoonlijke verzorging en mogelijk zelfs verpleging.

Betaalbare zorg

Dat stelt de Taskforce Beheersing Zorguitgaven van de ministeries van Volksgezondheid (VWS) en Financiën in het rapport 'Naar beter betaalbare zorg'. Daarin geeft de werkgroep antwoord op de vraag: hoe houden we onze zorg betaalbaar? Om de kosten beheersbaar te houden moet zorg terug naar de kern. Alleen gepaste zorg die noodzakelijk is, komt ten laste van de samenleving. Zorg moet op de juiste plek worden verleend, dus vaker in de eerste lijn of extramuraal, want dat is vaak beter en goedkoper. Daarbij moeten alle partijen een grotere bijdrage leveren aan de beheersing van zorguitgaven.

Beheersbaar

Het beheersbaar maken van de zorgkosten is volgens de taskforce hard nodig. Met Zweden is Nederland koploper in uitgaven voor langdurige zorg. De kosten stijgen met het huidige groeitempo in de periode 2010-2015 van 60 naar 75 miljard. Slechts een kwart daarvan wordt veroorzaakt door vergrijzing. Winst in productiviteit in de zorg drukt de prijzen onvoldoende. Tegelijkertijd signaleert de werkgroep dat het aantal indicaties toeneemt door meer aanbod en maatschappelijke medicalisering. De zorg richt zich steeds vaker op lichtere zorg aan een grotere groep mensen.

 

Onhoudbaar

Met het huidige groeitempo zouden de zorgkosten in 2040 een kwart van het BBP (bruto binnenlands product) bedragen, berekende het Centraal Planbureau (CPB). Dat is op termijn onhoudbaar. De taskforce stelt een grote stap naar een houdbaar pad voor, waarin huidige collectieve arrangementen blijven bestaan, zonder hogere belastingen of premies. Voor zorgvormen die nu onder de Awbz vallen, moet volgens de werkgroep worden gezocht naar een betere ‘synergie’ met andere domeinen, zoals de zorgverzekeringswet en de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo). Concreet betekent dit dat gemeenten een deel van de taken uit de Awbz op hun bord krijgen.

 

Terug naar kern

Om de zorg terug te brengen naar de kern, adviseert de werkgroep naast het aansturen op extramuralisering (zorg buiten de muren van een instelling), het schrappen van de huishoudelijke verzorging uit de Wmo en het invoeren van een eigen bijdrage voor Wmo-hulpmiddelen. Ook huishoudelijke verzorging kan voor eigen rekening komen.Die besparing kunnen gemeenten deels gebruiken om de laagste inkomens te compenseren. De taskforce gaat uit van vijftig procent compensatie. Hulpmiddelen in de Wmo komen boven een bepaalde inkomensgrens voor eigen rekening. Onder de Wmo kan een persoonsgebonden budget (pgb) worden verstrekt door gemeenten, maar dit is geen recht.

 

Afstemming

Overheveling van extramurale zorg en mogelijk verpleging naar de Wmo, moet meer maatwerk en samenhang mogelijk maken. Tweederde van de clie¨nten met een indicatie voor extramurale Awbz maakt ook gebruik van begeleiding en huishoudelijke verzorging die nu onder de Wmo vallen. Als gemeenten ook deze zorg gaan inkopen, zijn volgens de taskforce voordelen te behalen. Bijvoorbeeld door afstemming met andere gemeentelijke domeinen, zoals welzijn en wonen. Omdat de zorg thuis kan worden georganiseerd, kan de clie¨nt bovendien langer in de eigen omgeving blijven wonen.

 

Schrappen

Als de plannen van de taskforce worden overgenomen, gaat het om een bedrag van zeven miljard aan zorgkosten. Gemeenten moeten daarop ruim 700 miljoen besparen, dat komt dus neer op ongeveer tien procent. Voor de begeleiding is tot 2017 400 miljoen aan besparing ingeboekt, voor persoonlijke verzorging 300 miljoen. Het schrappen van huishoudelijke verzorging uit de Wmo levert nog eens 700 miljoen aan bezuinigingen op.

 

Vermogenstoets

Voor ­hogere eigen bijdragen oppert de taskforce een verdere verhoging van de vermogensinkomensbijtelling. Hierbij kan ook het vermogen in de eigen woning gaan meetellen. Ook geeft de taskforce de invoering van een vermogenstoets in overweging. Daarbij vervalt de aanspraak op zorg bij een vermogen boven een bepaalde grens, net als bij de bijstand en de huurtoeslag. Dit zou 200 miljoen moeten opleveren in 2017.

 

Stelselwijziging

De ministeries hebben 2017 als eindjaar genomen. De eerste stap zou in 2014 moeten worden gezet. Een stelselwijziging binnen vier jaar zou mogelijk moeten zijn. Er is geen kabinetsstandpunt over het vooralsnog puur ambtelijke ­rapport. In sommige verkiezingsprogramma’s zijn al wel delen ervan terug te vinden. De concrete uitwerking zal tijdens de aanstaande formatie moeten plaastvinden. Daar kan het rapport als handvat dienen.

In BBmagazine van 17/8 staat in de lead abusievelijk dat gemeenten 700 miljard euro moeten bezuinigen. Dat moet uiteraard 700 miljoen euro zijn.  

Lees het rapport 'Naar beter betaalbare zorg'  in de whitepaperbiblioheek