Minder lage inkomens onder Participatiewetters

De aantrekkende economie heeft zijn weerslag op de gemeentelijke cliëntenbestanden in de Participatiewet; in 2017 hadden minder mensen last van financiële problemen of arbeidsproblematiek dan in 2015, schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in de derde Overall rapportage sociaal domein.

Minder P-wetters met laag inkomen of langdurige ziekte

Daarnaast meldt het SCP dat het aantal mensen in de Participatiewet met een laag inkomen afgenomen en dat minder mensen in de Participatiewet een langdurige ziekte of aandoening hebben. Een relatief hoog percentage mensen in de Participatiewet blijkt zelfredzaamheidsproblemen te hebben. Volgens het SCP kan ongeveer één derde van die groep niet zelfstandig formulieren invullen. Onder Nederlanders die geen gebruik maken van voorzieningen in het gedecentraliseerd sociaal domein ligt dat percentage slechts op tien procent.

‘Voldoende inkomen’ belangrijkste voorwaarde levensgeluk

Van alle gebruikers van dergelijke voorzieningen, bungelen de Participatiewetters onderaan qua subjectieve kwaliteit van leven. Die groep waardeert de eigen levenskwaliteit het laagst samen met de groep die van meerdere voorzieningen tegelijk gebruik maakt. Mensen die een beroep moeten doen op de Participatiewet waarderen hun financiële situatie met een cijfer tussen de 5 en 6. Dat blijkt des te belangrijker te zijn omdat ‘voldoende inkomen’ als belangrijkste voorwaarde voor subjectief levensgeluk uit de bus komt, gevolgd door ‘gaan en staan’ waar men wil.

Minder bijstand, meer inzet re-integratie-instrumenten

Tussen 2015 en 2017 steeg volgens het SCP het aantal mensen met een bijstandsuitkering. De daaropvolgende afname begon eind 2017 weer te stagneren, wat er volgens het SCP op wijst dat de groep bijstandsgerechtigden een steeds grotere gemiddelde afstand tot de arbeidsmarkt heeft. Het gebruik van re-integratie-instrumenten als loonkostensubsidie en jobcoaching nam juist toe. Vooral van de loonkostensubsidie werd vanaf de tweede helft van 2017 fors meer gebruik gemaakt. De invoering van beschut werk - en de participatie door arbeidsgehandicapten in het algemeen – blijft vooralsnog achter.

Schuldenaars maken meer gebruik van voorzieningen

Bevindingen van het SCP wijzen erop dat er een sterk verband is tussen het gebruik van sociaaldomeinvoorzieningen en schulden. Terwijl zeventien procent van de schuldenvrije huishoudens van dat soort voorzieningen gebruik maakt, ligt dat cijfer onder huishoudens met schulden op maar liefst 45 procent.