Met praktijkondersteuner fors minder verwijzingen

Door de inzet van praktijkondersteuner jeugd bij huisartsen in Pijnacker-Nootdorp is het aantal verwijzingen naar de gespecialiseerde jeugdzorg flink afgenomen. Het gaat om een kwart minder verwijzingen naar zorgaanbieders, vooral naar de jeugd-GGZ. Dit kan de gemeente jaarlijks een netto kostenbesparing opleveren van tussen de 2,5 ton en 6,9 ton.

Uitbreiden

Dat blijkt uit de eindevaluatie van een pilot bij twaalf huisartsen. ‘Wij gaan deze manier van werken voortzetten en uitbreiden omdat het loont’, aldus wethouder sociaal domein Hanneke van de Gevel (Eerlijk Alternatief). De gemeente wil in gesprek met zorgverzekeraars, om te komen tot afspraken over medefinanciering van de praktijkondersteuners.

Normaliseren

De pilot startte in mei 2019 bij vier huisartsenpraktijken waar twaalf huisartsen werkzaam zijn. Met de inzet van drie praktijkondersteuners wilde de gemeente onder meer zorgen voor snelle, toegankelijke en normaliserende begeleiding aan jongeren. Ook moest de samenwerking met huisartsen verbeteren en gezorgd worden voor de juiste zorg op de juiste plek.   

Echtscheidingen

Van mei tot en met december vorig jaar zagen de drie praktijkondersteuners 133 jongeren. De meeste hulpvragen ging over het psychosociaal functioneren van de jeugdigen (39 procent), zoals emotionele problemen en gedragsproblemen. Een kwart van de hulpvragen ging over gezin en opvoeding, waarbij gedacht moet worden aan echtscheidingen, opvoedproblematiek of opvoedondersteuning.

Vrij toegankelijke hulp

In het gros van de hulpvragen kon de praktijkondersteuner de benodigde hulp geven. Ook is een aantal jongeren naar de vrij toegankelijke hulp, zoals het kernteam (‘wijkteam’), overgedragen. Dat doen praktijkondersteuners vaker dan huisartsen, zo blijkt uit de eindevaluatie van de pilot. Huisartsen verwijzen eerder door naar zorgaanbieders. De (sterke) daling van het aantal verwijzingen bij huisartsen met een praktijkondersteuner is zichtbaar vanaf juni.

Verwijzingen passender

Praktijkondersteuners dragen bij aan het normaliseren, zo blijkt uit de eindevaluatie. ‘Zowel de huisartsen als de praktijkondersteuners geven aan dat het probleem soms al na één of enkele gesprekken is opgelost; ouders zijn weer wat gerustgesteld of weten hun eigen weg weer te vinden. Dichtbij en laagdrempelig zijn voor ouders en jeugdigen wordt belangrijk gevonden.’ Huisartsen met een praktijkondersteuner in huis stellen dat verwijzingen steeds passender worden. ‘Brede vraagverheldering en de tijd nemen, helpt hen daarbij’, aldus de eindevaluatie. Ook is de samenwerking met het kernteam beter.  

Kostenbesparing

Dit jaar hebben meer gemeenten gemeld dat de inzet van praktijkondersteuner jeugd loont, zoals Kampen en Súdwest-Fryslân. Kampen liet begin dit jaar weten bijna een miljoen euro op de jeugdhulp te hebben bespaard met de inzet van praktijkondersteuners jeugd-ggz. In Súdwest-Fryslân werden twee op de drie kinderen die bij een praktijkondersteuner GGZ-jeugd aanklopten, door deze praktijkondersteuner afdoende geholpen. Een derde werd alsnog doorverwezen. De gemeente verwacht, als alle huisartsen een praktijkondersteuner jeugd in de praktijk hebben, jaarlijks zeker een half miljoen euro kan worden bespaard. Het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) concludeerde op basis van praktijkverhalen dat de inzet van praktijkondersteuners jeugd voordelen heeft voor kind, ouders, gemeenten en huisartsen.