Meer inzicht nodig handhavingsmethoden kinderopvang

Gemeenten en GGD’en voeren hun wettelijke taken op het terrein van toezicht en handhaving in de kinderopvang steeds beter uit. Dat concludeert de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) in haar landelijke rapportage 2016. Er moet wel meer inzicht komen in de werking van de verschillende gemeentelijke handhavingsmethoden en de afwegingen die gemeenten maken bij de inzet ervan.

Dit levert informatie op over welke methode in welke situatie het beste werkt. Staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) onderschrijft dat, zo schrijft ze aan de Kamer. Van Ark gaat hierover in gesprek met de Vereniging van Nederlands Gemeenten (VNG).

Handhavend optreden

De Inspectie van het Onderwijs concludeert in de donderdag openbaar gemaakte 'Landelijke rapportage 2016 toezicht en handhaving kinderopvang' dat nieuwe aanvragen van kinderopvangvoorzieningen tijdig worden afgehandeld. Ook worden de verplichte aantallen jaarlijkse inspecties uitgevoerd. Bij geconstateerde tekortkomingen treden gemeenten steeds vaker handhavend op. Na handhavingsacties voldoen de meeste kinderopvangvoorzieningen aan de wettelijke eisen.

Toezicht

Ieder jaar voldoen meer kinderopvangvoorzieningen aan de wettelijke kwaliteitseisen, omdat er steeds minder handhavingsadviezen worden afgegeven, stelt de IvhO in zijn rapportage. In 2016 gaf de toezichthouder van de GGD voor bijna een op de vier kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en gastouderbureaus een handhavingsadvies af aan gemeenten omdat zij niet aan alle wettelijke eisen voldeden. In 2014 voldeden nog 37 procent van de kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang niet aan de wettelijke eisen en 32 procent van de gastouderbureaus. ‘De uitvoering van toezicht en handhaving door gemeenten en de kwaliteit van kinderopvangvoorzieningen zijn de afgelopen jaren dus vooruitgegaan’, stelt de IvhO.

Grote verschillen

‘Op landelijk niveau lijkt de uitvoering van de handhaving op orde’, schijft de IvhO. 87 procent van de tekortkomingen waarvoor in 2015 handhavingstrajecten zijn gestart, wordt hersteld. Op gemeentelijk niveau zijn echter grote verschillen of de tekortkomingen worden aangepakt en de snelheid waarmee dat gebeurt.

Dwangsom

Bij het merendeel van de tekortkomingen gaan gemeenten over tot handhaving. Daarvoor worden verschillende instrumenten ingezet. De aanwijzing is met 50 procent het meest gebruikte instrument als er tekortkomingen zijn geconstateerd. De waarschuwing wordt in 21 procent van de tekortkomingen ingezet gevolgd door last onder dwangsom (20 procent). ‘De juridische handhavingsmiddelen last onder bestuursdwang, exploitatieverbod en uitschrijving uit het landelijk register kinderopvang worden veel minder vaak ingezet. Ook de bestraffende sanctie, de bestuurlijke boete wordt vrijwel niet ingezet. Gemeenten kiezen in bijna alle gevallen voor een handhavingsinstrument dat erop is gericht kinderopvangvoorzieningen te stimuleren om aan de wettelijke eisen te voldoen’, aldus de rapportage.