Keihard ‘nee’ tegen werkparagraaf

Dat is de uitkomst van de deze week gehouden ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in de Achterhoek. Met een overgrote meerderheid (87 tegen 13 procent) schaarden de lokale bestuurders zich achter het voorstel van het VNG-bestuur niet akkoord te gaan met de zogeheten werkparagraaf, de uitvoering van de Wet werken naar vermogen (waarin regelingen voor bijstand, Wajong en sociale werkvoorziening worden samengevoegd). Die vormde een onderdeel van het bestuursakkoord dat de onderhandelaars van kabinet en gemeenten in april in principe overeen kwamen. Andere onderdelen waren de decentralisatie van de jeugdzorg en delen van de Awbz.

Tegen de overname van die taken zeggen de gemeenten ‘ja.’ Voor de uitvoering van de Wet werken naar vermogen (Wwnv) stelde het kabinet als onderdeel van het bestuursakkoord 400 miljoen euro beschikbaar. Dit bedrag moest zorgen voor een soepele overgang. Maar er is 290 miljoen euro extra nodig, aldus de gemeenten. Zo berekende Emmen dat het onverkort overnemen van deze taak de gemeente jaarlijks 90 euro per inwoner meer gaat kosten. ‘Dat geld hebben we niet’, aldus burgemeester Cees Bijl.

Gevaar

Het gevaar van het niet akkoord gaan met de werkparagraaf in het bestuursakkoord, is dat het kabinet de decentralisatie bij wet gaat regelen en 400 miljoen euro schrapt. Bijl: ‘Je kunt mij vragen volgend jaar over een sloot van 4 meter te springen. Als ik ga oefenen, lukt dat. Maar als die sloot 10 meter breed is, lukt dat niet. En helemaal niet als nu wordt gedreigd de sloot te verbreden tot 12 meter. Dan oefen ik niet eens.’

Minister Donner van Binnenlandse Zaken reageerde meteen na afloop van de stemming met de boodschap dat er dan helemaal geen sprake meer kan zijn van een bestuursakkoord. De afspraken vormden één totaalpakket en in die zin vat het kabinet het ‘niet helemaal’ accepteren op als ‘helemaal niet’.

VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma is het volstrekt oneens met deze interpretatie. Zij roept het kabinet op bewust en weloverwogen met de uitspraak van de VNG-leden om te gaan. ‘Kijk serieus naar onze opvattingen. Wij hebben heel grote zorgen over één onderdeel van het akkoord. Daar hebben we vanaf het begin geen doekjes om gewonden. Het is geen selectief winkelen wat we hier hebben gedaan. Ook het overgrote gedeelte van het akkoord dat we wèl voor onze rekening nemen, bevat grote opgaven, óók financieel. Het is niet alleen maar leukigheid waar we voor hebben gekozen. De stappen die we durven te nemen zijn immens, met name rond de jeugdzorg en het begeleidingsdeel van de Awbz.’

Lobby

Donner vindt dat het VNG-bestuur de verantwoordelijkheid moet nemen om met voorstellen te komen. Dat zal zeker gebeuren. Onder druk van de leden, werd besloten dat de VNG een zeer actieve lobby gaat voeren met als doel een beter resultaat op het sociale terrein. Jorritsma wil met name premier Rutte houden aan zijn eerdere beloften. ‘Ik citeer uit de regeringsverklaring: “Mevrouw de voorzitter, tot zover onze plannen. Plannen die wij in goed overleg met de Kamer willen uitwerken en uitvoeren. Maar ook samen met de mede-overheden en sociale partners. Samen met alle andere maatschappelijke partijen. En vooral samen met alle mensen in het land.” Ik hoop dat hij deze woorden nog steeds als leidraad hanteert.

Reacties

Paul de Krom, VVD-staatssecretaris en verantwoordelijk voor de Wet werken naar vermogen: ‘Herstructurering van de sociale werkvoorziening is noodzakelijk. Dit moet hoe dan ook gebeuren.’

Joan Leemhuis-Stout, voorzitter van sw-koepel Cedris: ‘Rijk en gemeenten zijn verplicht aan de 500 duizend mensen die zonder hulp niet zelfstandig aan de slag komen, de impasse zo snel mogelijk te doorbreken.’

René Paas, voorzitter van Divosa (managers sociale diensten): ‘Het is een wedstrijd bestuurlijk armpje drukken geworden. Maar we kunnen het ons niet permitteren tijd te vermorsen met bestuurlijke krachtpatserij.’