Kamer: voorkom dakloosheid door kostendelersnorm

Nog voor het einde van het jaar moet de regering, in overleg met gemeenten, met een plan komen om de kostendelersnorm aan te passen. De maatregel heeft het onbedoelde effect dat het bijdraagt aan dakloosheid.

Dakloosheid
De kostendelersnorm bepaalt dat een bijstandsuitkering lager wordt naar mate de ontvanger met meer mensen een huishouden deelt. Een stapeling van uitkeringen op één adres vindt het kabinet namelijk onwenselijk. Maar onlangs bleek uit onderzoek dat die maatregel het moeilijker maakt voor bijstandsgerechtigden om een woning te delen met anderen. Zo draagt de kostendelersnorm indirect bij aan dakloosheid, vooral bij jongeren.

Schrappen
Dat er een relatie bestaat tussen de kostendelersnorm en dakloosheid is overigens iets wat gemeenten ook vóór de publicatie van het onderzoek al verwachtten. Amsterdams wethouder Rutger Groot Wassink (sociale zaken, GroenLinks) pleit er daarom voor om de regel helemaal te schrappen. Ook partijen als vakbond FNV, de Landelijke Cliëntenraad, de Woonbond, Stichting Zwerfjongeren en branchevereniging voor maatschappelijke opvang Valente willen van de regel af. Ze stuurden daarover onlangs een manifest naar de Tweede Kamer.

In stand
Staatssecretaris Bas van 't Wout (Sociale Zaken, VVD) liet weten dat hij de kostendelersnorm, ondanks de onderzoeksresultaten en de kritiek vanuit gemeenten en andere partijen, toch in stand wil houden. Wel beloofde hij te verkennen of de kostendelersnorm anders kan worden vormgegeven.

Einde van het jaar
De Tweede Kamer heeft de druk op die belofte opgevoerd met een motie die afgelopen dinsdag werd aangenomen door een brede Kamermeerderheid (alleen de PVV en de SGP stemden tegen). De motie vraagt de regering om nog voor het einde van dit jaar met gemeenten in gesprek te gaan over hoe dakloosheid als onbedoeld effect van de kostendelersnorm kan worden voorkomen.

Mantelzorgers
SP-Kamerlid Jasper van Dijk, die de kostendelersnorm ook wel een mantelzorgboete noemt, diende een motie in waarin hij voorstelt om mantelzorgers, mensen met een beperking of chronische aandoening, en jongeren tot en met 27 jaar uit te zonderen van de kostendelersnorm. De staatssecretaris kon zich daar niet in vinden en de motie werd dan ook door de coalitiepartijen geblokkeerd. De linkse oppositiepartijen stemden wel voor.

Draagvlak
Staatssecretaris Van 't Wout legde in het debat voorafgaand aan het indienen van de moties nog eens uit wat de bedoeling van de kostendelersnorm wel en niet is. 'Kijk, de kostendelersnorm is natuurlijk nooit bedacht om mensen de dakloosheid in te duwen. Die is wel bedacht om te voorkomen dat er op één huisadres een stapeling van uitkeringen plaatsvindt, bijvoorbeeld dat er op één huisadres drie bijstandsgerechtigden bij elkaar wonen die per maand veel meer te besteden hebben dan het gezin van de leraar die in eenzelfde woning woont. Dat vind ik niet uit te leggen. Dat ondergraaft het draagvlak en geeft armoedeval.'