Kabinet moet nú met extra geld over brug komen

Het kabinet moet nú met geld over de brug komen om de oplopende tekorten op de jeugdhulp te dekken. Wachten op het door minister De Jonge (VWS) toegezegde onderzoek naar de oorzaak van tekorten en de volumegroei komt te laat.

Noodklok

Dat stellen wethouder financiën van Hof van Twente, Harry Scholten (CDA) en de zeventien gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid. Zij luiden, afzonderlijk, de noodklok over tekorten in de jeugdhulp. Scholten vindt bovendien dat er een andere financieringssystematiek voor de jeugdhulp moet komen.

Klakkeloos

Scholten ziet de tekorten op de jeugdhulp en Wmo in Hof van Twente alsmaar oplopen: van 1,3 miljoen euro in 2016 tot ruim 3,7 miljoen dit jaar. De verwachting is dat dit tekort volgend jaar nog verder gaat oplopen naar ruim 3,8 miljoen euro. ‘Anderen bepalen en wij betalen’, vat Scholten de problematiek samen. ‘Artsen, huisartsen en rechters bepalen wat er nodig is. Wij betalen klakkeloos de rekening, maar kunnen nauwelijks sturen. Het rijk moet dit dekken.’

Reserves

De gemeente komt dit jaar omgerekend uit op een tekort van de jeugdhulp en Wmo van ruim 106 euro per inwoner; volgend jaar stijgt dat naar bijna 110 euro per inwoner. Over 2016 en 2017 bedroegen die tekorten per inwoner respectievelijk 37,62 euro en 85,92 euro. De aanvraag bij het Fonds tekortgemeenten is echter afgewezen. Om de gaten te dekken, is inmiddels de reservepot van 2,1 miljoen euro leeggetrokken. Ook een extra miljoen uit de lopende exploitatie biedt onvoldoende soelaas. Het tekort op de programmabegroting van 750.000 euro moet worden gedekt door onder meer bezuinigingen op het onderhoud van bruggen, wegen en bermen en cultuursubsidies, zoals die voor de bibliotheek. ‘Door de nieuwe (jeugd)zorgtaken kunnen wij onze nieuwe voorzieningen niet meer op peil houden. Deze platte boodschap brengen we over aan politiek Den Haag’, aldus Scholten.

Andere financieringssystematiek

Naast het aanvullen van de gemeentelijke tekorten door het rijk, moet op een andere financieringssystematiek voor de jeugdhulp worden overgegaan, vindt Scholten. Hij denkt daarbij aan een systematiek à la de bijstand, waarbij gemeenten (min of meer) een vergoeding van het rijk krijgen voor het aantal bijstandsgerechtigden in een gemeenten. ‘Op basis van het aantal kinderen in jeugdhulp, zou dan een rijksvergoeding naar gemeenten moeten gaan.’ Eventueel niet voor de volle honderd procent zodat er een prikkel blijft.

Opeenstapeling tekorten

‘De grens is voor ons inmiddels ruim overschreden’, schrijven de zeventien gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid in een brandbrief aan minister De Jonge (VWS). ‘De afgelopen jaren zijn wij als gemeenten geconfronteerd met een opeenstapeling van omvangrijke kortingen, terwijl de vraag naar jeugdhulp is toegenomen. Vanwege die extra vraag hebben onze gemeenten tot en met 2018 al 17,5 miljoen euro meer geïnvesteerd dan zij ontvangen middels de rijksbudgetten. Dit betreft in 2018 alleen al 11,6 miljoen euro.’ Voor 2019 is de verwachting dat de regio ten opzichte van de berekende rijksbijdrage circa 12 miljoen euro extra kwijt zal zijn. In afwachting van de resultaten van het onderzoek naar de groeiende vraag naar jeugdhulp moet het rijk ‘een tijdelijke maatregel te treffen die ook de nijpende tekorten in onze regio verlicht’, zo schrijft de regio aan De Jonge.

Onverteerbaar

De regio noemt het ‘extra wrang’ dat de regio door de gehanteerde definities en ingebouwde drempel geen aanspraak heeft kunnen maken op de stroppenpot, maar daaraan wel moet meebetalen. De regio vindt het al met al ‘onverteerbaar dat onze gemeenten structureel geld moeten bijpassen om aan de toegenomen vraag en zwaarte van jeugdhulp te kunnen voldoen en het rijk ons geen extra bijdrage geeft.’