'Jeugdzorg beter af zonder bureaus'
Om de nieuwe, gedecentraliseerde jeugdzorg professioneel en niet bureaucratisch uit te voeren, moeten de Bureaus Jeugdzorg worden opgeheven. ‘We moeten weg van de verambtelijking’.
Om de nieuwe, gedecentraliseerde jeugdzorg professioneel en niet bureaucratisch uit te voeren, moeten de Bureaus Jeugdzorg worden opgeheven. ‘We moeten weg van de verambtelijking’.
Naast opheffing van de Bureaus Jeugdzorg op provinciaal niveau dient tegelijkertijd de jeugdzorg op lokaal en/of regionaal niveau te worden ingericht met veel ruimte voor het oordeel van de jeugdzorgprofessional. Ambtelijke indicatie-instelling in de jeugdzorg dient te worden afgeschaft en vervangen te worden door een systeem van professionele diagnose en behandeling. De Centra voor Jeugd en Gezin zouden vernieuwd moeten worden zodat zij daadwerkelijk de publieke en professionele toegangspoort voor de jeugdzorg worden.
Deze herijking van de preventieve jeugdgezondheidszorg in combinatie met de voorgestelde decentralisatie van de jeugdzorg bepleit Steven de Waal, voorzitter van de denktank Public Space, in het essay Een betere Zorg voor de Jeugd. Decentralisatie van de Jeugdzorg als kans. Het essay is tijdens het VNG Jaarcongres in de Achterhoek begin deze week, aangeboden aan het ministerie van Volksgezondheid en aan wethouder Erik Dannenberg, voorzitter van de VNG-commissie zorg.
Op dit jaarcongres moest de VNG zich uitspreken over de decentralisatie van rijkstaken, waaronder de jeugdzorg. Volgens de afspraken in het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten moet uiterlijk in 2016 decentralisatie van alle onderdelen (onder andere ambulante hulp, kindertelefoon, indicatiestelling, advies en meldpunt kindermishandeling) van de jeugdzorg gerealiseerd zijn.
De Waal betoogt dat de overheveling van de jeugdzorg de kans biedt om de rolverdeling tussen maatschappelijke en publieke organisaties, die verantwoordelijk zijn voor de jeugdzorg, op een nieuwe leest te schoeien.
Bureaucratie
De Centra voor Jeugd en Gezin kunnen daarbij een spilfunctie vervullen. ‘Het betekent dat in de Centra Jeugd en Gezin de hoogst opgeleide professional zou moeten zitten die het hele dossier kan inzien, het formele eigenaarschap krijgt en de bevoegdheid tot plaatsing elders in de keten’, schrijft De Waal. ‘In een nieuw stelsel zal de zorgprofessional weer dominant en sturend vooraan moeten worden gezet.’ Alleen in dat geval zal de jeugdzorg aansluiten op de behoeften van de hulpvragenden.
De Waal waarschuwt tegen het risico van bureaucratie wanneer gemeenten alles naar zich toetrekken. ‘We moeten weg van de voortgaande verambtelijking van de uitvoering. Het beoordelen, aanpakken en begeleiden van jongeren zal een zelfstandig professioneel oordeel en direct handelen vragen. Daarvoor zal het politiek bestuur veel ruimte moeten maken en dus vertrouwen moeten opbouwen en geven.’
Verlammend
Volgens het akkoord dat gemeenten en Rijk in april sloten, wordt niet alleen de jeugdzorg overgeheveld van provincies naar gemeenten, maar komt er ook één financieringssysteem waar alle jeugdhulp onder valt.
Gemeenten en ministeries willen de komende jaren onderzoeken volgens welk model de gemeentelijke jeugdzorg het best kan worden ingericht, en in het bijzonder hoe jeugdbescherming en jeugdreclassering kan worden georganiseerd. Volgens Kim Putters, voorzitter van de commissie Zorg en ZonMW, de organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, én tevens voorzitter van de commissie die opleidingen in de jeugdzorg evalueerde, dreigt de voorgestelde stelselherziening een verlammende werking te hebben op initiatieven om de zorg nu al te verbeteren.
‘Ik vind het jammer dat er zoveel geld, tijd en energie naar zulke organisatorische kwesties gaat, terwijl tegelijkertijd kinderen wachten op de juiste hulp en hulpverleners op de juiste kennis.’ Voor Putters is het reden om te waarschuwen: ‘We mogen niet wachten tot een Centrum voor Jeugd en Gezin de taken van de jeugdzorg in 2015 overneemt.’
Welke zorgprofessional?
De huidige medewerkers van Bureau Jeugdzorg soms?
Als de Waal inderdaad het oog heeft op die mensen geeft hij daarmee te kennen geen flauw benul te hebben van de materie.
Professionaliteit en Bureau Jeugdzorg zijn tegenstrijdige begrippen.
En als hij niet de mensen van Bureau jeugdzorg bedoelt, wie dan wel?
Waar moeten die professionals dan vandaan komen?
Hoe lang zal het nog duren voordat men in de gaten krijgt dat het probleem niet zit in de wijze waarop dingen georganiseerd zijn maar in de mensen die de dingen uit moeten voeren?
De wet op de jeugdzorg is op zich geen slechte wet.
Hetzelfde kan niet gezegd worden van de wijze waarop aan de wet uitvoering gegeven wordt door de "professionals "van Bureau jeugdzorg.
En wie wordt er nu voor de gek gehouden?
De effectiviteit van de jeugdzorg wordt niet bepaald door de wijze van inrichting of financiering maar door de mensen die de uitvoering geven.
Al met al heeft het hele streven en de daarmee verband houdende discussie slechts tot gevolg dat er weer ambtenaren bij diverse geledingen zich bezig houden met zaken waar ze geen verstand van hebben.
Hetdat alles zou moeten voeren tot minder bureaucratie?
Bureacratie ontstaat daar waar onwil en onkunde samenkomen....