Inkoopproces jeugdzorg door gemeenten hapert

De inkoop van jeugdzorg door gemeenten en regio’s loopt achter op schema. Noodmaatregelen moeten worden getroffen om de continuïteit van de jeugdzorg in 2015 te garanderen. Die kan nu niet worden gewaarborgd. Dat stelt de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ) in een maandagavond verstuurd briefadvies aan staatssecretaris Van Rijn (VWS, PvdA).

Verlengen indicaties

Een van die noodmaatregelen die de TSJ voorstelt, is het door gemeenten verlengen met drie maanden van de indicaties die op 1 januari stoppen. Gemeenten die de toegang tot de jeugdzorg nog niet op orde hebben, hebben dan langer de tijd een besluit te nemen over mogelijke vervolgzorg.

Voorfinancieren

Ook zouden gemeenten via de Jeugdwet verplicht moeten worden op basis van declaraties en/of bewijs van zorg de te leveren jeugdzorg moeten voorfinancieren aan de aanbieders. Daarnaast moet een afzonderlijke regeling komen voor de voorfinanciering van grote landelijke aanbieders die met veel gemeenten zaken doen. Dergelijke ‘specifieke en proportionele’ maatregelen zijn volgens de TSJ nodig om de overheveling van jeugdzorgtaken naar gemeenten per 1 januari verantwoord te kunnen laten plaatsvinden.

Garanties ontbreken

Uit nieuw onderzoek onder aanbieders blijkt namelijk dat slechts de helft van de jeugdzorgaanbieders verwacht op 1 november helderheid van gemeenten te hebben over het budget voor 2015. Daarnaast stelt maar een kwart van de aanbieders dat zij met de som van contracten van gemeenten en regio’s komend jaar de zorgcontinuïteit te kunnen garanderen. De helft van de aanbieders geeft aan door het ontbreken van voldoende contracten, die continuïteit niet te kunnen garanderen. Het gaat hierbij niet alleen om aanbieders die landelijk gespecialiseerde hulp aanbieden, maar ook instellingen die regionaal of voornamelijk regionaal werkzaam zijn, zo stelt de TSJ in haar briefadvies.

Onvolledig en afwijkend

De TSJ signaleert tevens dat de informatie die gemeenten hebben onvolledig is dan wel ‘aanzienlijk afwijkt’ van die van zorgaanbieders. Diverse gemeenten hebben daarover zelf al de noodklok geluid. Gemeenten hebben betrouwbare gegevens nodig om verantwoord inkoopcontracten te sluiten. De zorgcontinuïteit van jongeren bij wie de indicatie tot 1 januari geldt, loopt gevaar. Dit geldt met name bij gemeenten die de toegang tot zorg nog niet op orde hebben.

Deskundigheid

Bij de inkoopgesprekken tussen gemeenten en aanbieders worden taakstellingen op tarief en volumes afgesproken. Het zijn met name financieel-technische gesprekken, die nauwelijks gaan over de kwaliteit van zorg en de gevolgen van de inkoopafspraken voor de ‘deskundigheid en kwaliteit van dienstverlening die in de sociale (wijk)teams beschikbaar moet zijn’, stelt de TSJ als vierde knelpunt.

Te weinig geld

‘Met de huidige stand van inkoop van jeugdhulp acht de TSJ het risico dat de continuïteit van zorg in 2015 niet gewaarborgd is’, aldus het briefadvies. Naast genoemde risico’s en voorgestelde noodmaatregelen, vreest de TSJ dat de beschikbare 200 miljoen euro te weinig is voor het oplossen van continuïteitsproblemen in de periode 2015-2017. Niet alleen omdat veel meer aanbieders dan aanvankelijk gedacht nog geen contracten of contracten met de weinig (volume)zekerheid met gemeenten hebben gesloten, maar ook omdat de door TSJ geconstateerde problemen zich ook na 1 januari 2015 zullen voordoen. Naast noodmaatregelen die zo snel mogelijk moeten worden genomen, moeten rijk, gemeenten en branches gezamenlijk naar een structurele oplossing toewerken. De drie moeten de komende weken in een topoverleg ‘een agenda uitwerken hoe zij vanuit de gezamenlijke verantwoordelijkheid de toekomstige problemen zullen oplossen’, beveelt de TSJ aan. 

Lees hier het volledige briefadvies van de TSJ.