Groninger gemeenten: zeker 600 miljoen euro extra nodig

Het water staat de Groninger gemeenten aan de lippen. Aan de vooravond van de begrotingsbehandeling van VWS pleiten zij in een brandbrief aan de Kamer voor ophoging van het budget sociaal domein van minimaal 600 miljoen euro.

Financiële nood

Dat geld is nu nodig, stellen de gemeenten in hun brandbrief. ‘Voor de langere termijn gaan wij er vanuit dat de lopende onderzoeken op het gebied van Jeugdzorg, Wmo en de systematiek van het Gemeentefonds leiden tot verhoging van het budget. Voor de Groninger gemeenten duurt dat te lang, de financiële nood is nu hoog!’

Stijgende zorgvraag

De gemeenten hebben zelf hebben de afgelopen jaren niet achterovergeleund, maar ervoor gezorgd dat er meer op lichtere hulp en preventie wordt ingezet en dat zwaardere hulp wordt voorkomen, zo schrijven zij aan de Kamer. Ook is de hulp dichter bij inwoners gebracht. Maar tegelijkertijd stijgt de vraag naar hulp, waardoor de gerealiseerde kostenreductie teniet wordt gedaan. Daarnaast is de uitkering van het rijk afgenomen. Door dit alles is het tekort in het sociaal domein fors gestegen.

Afhankelijk

Krimp, vergrijzing, werkloosheid, een gemiddeld laag opgeleide bevolking, armoede en slechte gezondheid maken de situatie in een aantal Groninger gemeenten extra nijpend. Het aantal mensen in de sociale voorziening is hoog. Verhoging van de ozb-tarieven om de financiële pijn voor gemeenten te verzachten, zit er ook niet in. Bij elf van de twaalf gemeenten zit het tarief al tegen het plafond. ‘De gemeenten zijn hierdoor voor hun inkomsten vrijwel geheel afhankelijk van het rijk. De afgelopen jaren zijn de eigen reserves al fors aangesproken. Voor een aantal gemeenten is de artikel 12 status dichtbij.’

Rijksoverschot

Alleen met extra geld op de korte termijn kan worden voorkomen dat belangrijke voorzieningen verdwijnen en kunnen gemeenten hun gemeentelijke taken goed uit blijven voeren, benadrukken de gemeenten. De honderden miljoenen die voor het sociaal domein nodig zijn, kunnen in de ogen van de Groninger gemeenten vanuit het rijksoverschot van 2018 worden betaald of via herschikking van de VWS-begroting worden gevonden.

Structurele ophoging

Vorige week schreven ook de Overijsselse gemeenten een brandbrief naar de Tweede Kamer. Daarin vragen zij om een eenmalige bijdrage van 600 miljoen euro. De Federatie Opvang en de RIBW Alliantie hebben in een brief aan de Kamer gesteld dat een structurele ophoging van het budget sociaal domein van 700 miljoen euro nodig is. De Kamer debatteert woensdag en donderdag over de begroting van VWS.