Grenzen aan de jeugdhulp

De gemeente Neder-Betuwe gaat de jeugdhulp begrenzen. Met een heel pakket aan richtlijnen hoopt de gemeente te voorkomen dat de kosten van jeugdhulp te veel stijgen. Vorig jaar noteerde de gemeente een tekort van 2 miljoen euro op de jeugdhulp.

Open karakter Jeugdwet

Door lokale regels is er beter zicht zijn op de taken waarvoor de gemeente verantwoordelijk is, stelt het college van Neder-Betuwe die de nadere regels jeugdhulp heeft vastgesteld. ‘Door het open karakter van de Jeugdwet ontbrak het daar in het verleden weleens aan en werden taken opgepakt − met de bijbehorende kosten − die ergens anders thuishoorden.’ De gemeente wil dat de verantwoordelijkheid voor de inzet van de hulp bij de juiste partij ligt. Dat kunnen de ouders, het onderwijs, de Zorgverzekeringswet of de gemeente zijn.

Normaliseren

‘In deze regels hebben we meer onderbouwd wat onze visie is op de inzet van jeugdhulp. Onze consulenten kunnen daar dan ook echt op terugvallen in gesprekken met inwoners’, verduidelijkt een woordvoerder van de gemeente desgevraagd. ‘Zo hebben we de transformatiedoelen expliciet opgenomen, de visie op eigen kracht en overbelasting van de ouders. We willen hiermee het ‘normaliseren’ meer kracht bij zetten − normaliseren in plaats van medicaliseren, eigen kracht in plaats van een voorziening.’

Goedkoopste voorziening

Een van de nieuwe regels is dat er wordt ingezet op de ‘goedkoopst passende voorzieningen’. Als er een individuele voorziening nodig is, wordt gekozen voor de goedkoopste. ‘Als een cliënt een duurdere voorziening wil (die eveneens passend is) komen de meerkosten voor rekening van cliënt’, aldus de nadere regels jeugdhulp. In dat geval wordt er een persoonsgebonden budget (pgb) verstrekt die is gebaseerd op de goedkoopst passende voorziening. Er wordt daarnaast een maximaal aantal (twintig) behandelingen voor vaktherapie vergoed voor de gemeente, zo is besloten. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld beeldende therapie, danstherapie en dramatherapie. ‘Daarmee willen we ‘afwijkingen van de norm’ bij zorgaanbieders zo veel mogelijk beperken’, aldus de woordvoerder. ‘Denk bijvoorbeeld aan zorgaanbieders die meer trajecten dan gebruikelijk declareren.’

Contract

Verwijzers andere dan het lokale team, zoals huisarts, medisch specialist of jeugdarts, moeten verwijzen naar een van de door de regio Rivierenland gecontracteerde aanbieders. ‘De gemeente vergoedt geen jeugdhulp als een huisarts verwijst naar een niet-gecontracteerde aanbieder voor zorg in natura wanneer de gemeente soortgelijke passende jeugdhulp kan bieden door de inzet van een aanbieder die wél is gecontracteerd.’

Algemene voorziening

Als een algemene voorziening passend en toereikend is, komen jongeren en hun ouders niet in aanmerking voor een individuele voorziening. Als ouders de algemene voorziening niet kunnen betalen, kan een beroep op de bijzondere bijstand op minima-regeling worden gedaan. Datzelfde geldt in het geval als een voorliggende voorziening passend en toereikend is. Pas als jongeren en/of hun ouders, binnen hun eigen mogelijkheden, geen andere oplossing kunnen vinden voor de hulpvraag, komen ze voor een individuele voorziening in aanmerking.

Reikwijdte jeugdhulpplicht

Veel gemeenten worstelen met het begrenzen van de jeugdhulp. Op verzoek van de VNG heeft het VNG Experstiseteam Reikwijdte Jeugdhulpplicht de reikwijdte van de jeugdhulpplicht doordacht en onderzocht of een welke wettelijke afbakening nodig is. Het is niet zinvol om de jeugdhulpplicht of de toegang tot jeugdhulp wettelijk te begrenzen, concludeerde het expertiseteam in zijn in eind maart uitgebrachte advies. Transformatie en het zo slim mogelijk inzetten van schaarse middelen is het beste antwoord op vragen over de reikwijdte van de jeugdhulpplicht.

Afbakenen

Als reactie daarop kwamen negen wetenschappers, advocaten, (oud)wethouders, adviseurs en een zorgbestuurder met een pamflet waarin zijn aangaven dat de Jeugdwet, de Memorie van Toelichting en jurisprudentie voldoende grenzen aan de Jeugdwet. In hun ogen benutten gemeenten die grenzen echter niet en durven te weinig af te bakenen. Hun advies was dat gemeenten het open karakter van de Jeugdwet moeten inkleuren met concrete politieke en normatieve besluiten.