Gemeenten sneller gecompenseerd voor bijstandstekort

Gemeenten kunnen sneller een beroep doen op het ‘vangnet’ als ze geld tekort komen op het bijstandsbudget. Het eigen risico van gemeenten gaat omlaag van 10 procent naar 7,5 procent, schrijft ze in een brief aan de Kamer. Er komt niet meer geld beschikbaar, maar het geld wordt anders verdeeld.

Vangnetregeling

Sinds dit jaar is er voor de verdeling van bijstandsbudgetten onder gemeenten een nieuw verdeelmodel. Op basis daarvan wordt het totaal beschikbare budget, ongeveer 5,5 miljard euro, onder gemeenten verdeeld. Gemeenten die kampen met een tekort kunnen gebruikmaken van een vangnetregeling. Klijnsma had daarbij bepaald dat gemeenten met een tekort van meer dan 10 procent hiervan gebruik kunnen maken. Zij zouden voor het tekort boven de 10 procent volledig gecompenseerd worden.

Drie treden
Klijnsma verandert dit systeem naar een glijdende schaal waarbij er drie treden zijn. Als een gemeente een tekort op het budget heeft van minder dan 7,5 procent, moet het die extra uitgaven zelf opvangen. Er wordt dan niet gecompenseerd. Is het tekort tussen de 7,5 procent en 12,5 procent, dan wordt voor dat deel het tekort voor 50 procent vergoed. Tekorten boven de 12,5 procent worden volledig gecompenseerd vanuit de vangnetregeling.

Prikkel
Klijnsma heeft de vangnetregeling aangepast omdat er kritiek was, zowel op het hoge eigen risico van 10 procent als op het feit dat bij een volledige compensatie er niet genoeg prikkel zou zijn voor gemeenten. Met de aanpassing van het eigenrisicoregime blijft de prikkelwerking onverminderd van kracht. Weliswaar leidt de verlaagde drempel ertoe dat gemeenten eerder een beroep kunnen doen op het vangnet, maar doordat tekorten in de tweede trede niet volledig vergoed worden, behouden gemeenten, ook bij het overstijgen van de drempel, een belang bij het beperken van het tekort op het bijstandsbudget’, schrijft Klijnsma aan de Kamer.

Verbeteringen
Het nieuwe verdeelmodel dat voor 2015 geldt, is een relatief simpel model dat dit jaar nog verbeterd wordt. Voor 2016 moet een nieuw model komen. Klijnsma is daarover nu in gesprek met de VNG, de Raad voor de financiële verhoudingen en Divosa. Ze heeft daarbij alle gemeenten opgeroepen verbetersuggesties door te geven. Eén van de gemeenten die hiervan gebruik heeft gemaakt is Arnhem. Die gaf behalve enkele suggesties ook door dat er in het model voor 2015 een foutje zit waardoor de gemeenten Haarlemmermeer en Coevorden een fikse meevaller op hun budget bij kunnen schrijven.