'Gemeenten houden armoedeval in stand'

Niet verbeterd
Dat zegt Maarten Allers, directeur van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO). Samen met hoogleraar Flip de Kam heeft hij een artikel over de armoedeval gepubliceerd in het tijdschrift Sociaal Bestek. Uit onderzoek blijkt dat de situatie onder Balkenende IV niet is verbeterd.

Uitgerekend
‘We hebben uitgerekend wat er met het inkomen gebeurt wanneer je vanuit een uitkering gaat werken en wanneer je met een laag inkomen iets meer gaat verdienen’, licht Allers toe. Het blijkt dat je daar nauwelijks iets aan overhoudt. ‘Dat was tien jaar geleden al zo en dat is nog steeds het geval. Er is van alles geroepen over bestrijding van de armoedeval, maar er is niets aan gedaan.’

Bedoelingen
De bedoelingen van armoedebestrijding zijn goed. Met inkomensondersteunende maatregelen proberen gemeenten mensen die op het bestaansminimum leven te helpen. Maar het ontmoedigt twee groepen minima. Voor uitkeringsontvangers is het onaantrekkelijk om een baan te aanvaarden en lager betaalden houden netto weinig over aan een positieverbetering op de arbeidsmarkt. Door het gestegen inkomen vermindert de aanspraak op zorgtoeslag, huurtoeslag en diverse gemeentelijke regelingen.

Dertien procent
Uit een rekenvoorbeeld blijkt dat een werknemer met een bruto inkomen van 27.000 euro die per jaar 5000 euro meer kan gaan verdienen, daarvan hooguit dertien procent overhoudt. Een schokkend percentage, vindt Allers. ‘Je wilt mensen stimuleren om te gaan werken of zich op de arbeidsmarkt te ontwikkelen, maar in plaats daarvan straf je ze.’

Meer mensen getroffen
Gemeenten weten volgens Allers vaak niet hoe hun armoedebeleid in de praktijk uitpakt. ‘Ze hebben geen zicht op wat het betekent voor de koopkracht van de doelgroep en hoe het de arbeidsmarktperspectieven beïnvloedt.’ Sommige gemeenten proberen het effect van de armoedeval te verzachten door de inkomensgrens te verhogen waarop de financiële regelingen worden stopgezet. ‘Maar dat betekent dat er meer mensen door getroffen worden.’

Kiezen
Volgens De Kam en Allers moeten politici fundamentele keuzes maken. ‘Wat is  belangrijker: bestrijding van armoede, of het dempen van de armoedeval? Wie kiezen voor  armoedebestrijding, moeten over die armoedeval misschien niet zo moeilijk doen en andersom. Wie de armoedeval willen aanpakken, moeten de bestaande inkomensondersteunende regelingen kritisch tegen het licht houden.’