Geld voor thuiszorg komt niet op

Het Rijk had voor 2009 ruim 1,35 miljard euro aan de gemeenten uitgekeerd. Daarvan werd ruim 1,14 miljard euro uitgegeven. Behalve met lagere prijzen, hangt het overschot ook samen met een lager dan verwachte vraag naar zorg en een verschuiving van duurdere naar goedkopere zorg. Dat blijkt uit het advies dat het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) ieder najaar uitbrengt over de hoogte van het budget.

Beleidsmedewerker Bob van der Meijden van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zegt dat gemeenten dat geld hard nodig hadden om tekorten in de huishoudelijke hulp te bestrijden. ‘Gemeenten hebben jaren te weinig geld voor de uitvoering van de thuiszorg gekregen. Dat is vanaf volgend jaar aangepast door het kabinet, maar vanaf 2007 tot en met dit jaar kwamen we 70 miljoen euro per jaar tekort.’ Vanaf 2011 krijgen gemeenten geen 70 miljoen, maar 140 miljoen euro voor uitvoeringskosten.

Bodemprijzen

Het SCP heeft ook een advies gegeven voor het budget van 2011. Zoals afgesproken wordt het geld dat in 2009 over was, van dat budget afgetrokken. Maar het SCP adviseert het kabinet daar bovenop toch bijna 123 miljoen euro extra uit te trekken. Dat is nodig, zegt het SCP, omdat de tijd dat gemeenten bodemprijzen voor de thuiszorg konden krijgen, voorbij is en de kosten komend jaar zullen stijgen. Uit de op Prinsjesdag gepresenteerde begroting bleek al dat het kabinet dit advies grotendeels heeft gehonoreerd (er komt 118 miljoen bij).

Tegelijk wordt nog een bezuiniging van 200 miljoen euro doorgevoerd op thuiszorg. Op persoonsgebonden budgetten (pgb’s), geld waarmee cliënten zelf zorg kunnen inkopen, moeten gemeenten 150 miljoen korten. Een verschuiving van individuele naar collectieve voorzieningen moet nog eens 50 miljoen opleveren volgens het ministerie van VWS. Het SCP schrijft in haar advies echter dat gemeenten in 2009 juist 150 miljoen méér aan pgb’s hebben uitgegeven dan waarop was gerekend. Wel erkennen de onderzoekers dat dat cijfer met veel onzekerheid is omgeven en adviseren ze er verder onderzoek naar te laten doen.

WMO niet in Gemeentefonds

Iedereen wil het en toch gebeurt het niet: de overheveling van het budget voor de huishoudelijke hulp naar het gemeentefonds. Nu krijgen gemeenten ieder jaar nog een speciale pot geld van het Rijk voor uitvoering van de huishoudelijke hulp, waaronder ook de thuiszorg valt. Liever zou de VNG zien dat het geld in het gemeentefonds wordt gestort, zodat er één Wmo-budget ontstaat zonder schotten. De zorg moet zo beter bij de vraag van de cliënt aansluiten. Ook het ministerie is voorstander van ‘ontschotten’. Toch zijn de onderhandelingen stukgelopen. De VNG vindt de voorwaarden waaronder VWS de overheveling wilde regelen veel te onzeker en is bang dat het budget in de toekomst niet meer toereikend is. De onderhandelingen hierover gaan nog door.