Geen 'big bang' voor beschermd wonen

Er wordt meer tijd genomen voor de decentralisatie beschermd wonen. In tien jaar tijd wordt beschermd wonen een taak van alle gemeenten en niet meer, zoals nu, die van centrumgemeenten. De financiële middelen worden vanaf 2022 over alle gemeenten verdeeld volgens een nieuw, objectief, verdeelmodel.

Maatschappelijk opvang

Vanaf 2022 vallen nieuwe cliënten beschermd onder verantwoordelijkheid van alle gemeenten. De centrumgemeenten blijven verantwoordelijk voor bestaande cliënten. Over de eventuele doordecentralisatie van de maatschappelijke opvang naar alle gemeenten wordt, op basis van een evaluatie, over vier jaar een beslissing genomen. De RIBW Alliantie en Federatie Opvang zijn opgelucht over dit besluit van kabinet en VNG.

Kritiek

Nadat dit voorjaar de eerste berekeningen van het nieuwe, objectieve verdeelmodel bekend werden gemaakt, barstte een storm van kritiek los. Vooral voor steden buiten de Randstad zouden flink geld moeten inleveren. Mede naar aanleiding van de uitkomsten van de toekomstige nieuwe verdeling is een expertiseteam van de VNG aan de slag gegaan om te kijken hoe het verdeelmodel moest worden ingevoerd. Op basis van dat advies zijn rijk en VNG nu overeengekomen het objectieve verdeelmodel als ook de doordecentralisatie gefaseerd in te voeren.

In de wijk

Gemeenten stappen geleidelijk over van de huidige historische verdeling over centrumgemeenten naar een volledig objectieve verdeling over alle gemeenten. Gemeenten moeten zich wel ‘onverminderd’ inzetten ‘voor het tot stand brengen van de beweging mensen meer in de wijk te huisvesten en begeleiden in plaats van in een instelling’, aldus het ministerie van VWS en Binnenlandse Zaken. Eind dit jaar moeten daarover concrete uitvoeringsafspraken op tafel liggen. Gemeenten moeten voor de uitvoering van deze taak verplicht regionaal samenwerken, zo heeft het expertiseteam geadviseerd. De komende maanden wordt dit verder uitgewerkt.

Basis op orde

‘De basis moet op orde zijn, voordat alle gemeenten verantwoordelijk worden gemaakt voor het beschermd wonen van mensen met een psychische kwetsbaarheid en opvang van dakloze mensen’, stellen de RIBW Alliantie en Federatie Opvang. ‘Investeren in langdurige begeleiding en dagbesteding, betaalbare huisvesting, goede integrale toegang, toezicht op kwaliteit, inzet van ervaringsdeskundigen en cliëntondersteuners is nodig. Ook duurzame samenwerking tussen zorgverzekeraars en gemeenten is essentieel om continuïteit van zorg en wonen mogelijk te maken. Op dit moment zijn deze randvoorwaarden nog niet ingevuld.’

Robuuste schaalgrootte

De Federatie Opvang is blij dat gemeenten verplicht worden regionaal samen te werken. ‘Voor de uitvoering van beschermd wonen en opvang is een robuuste schaalgrootte noodzakelijk. Voldoende kennis is nodig om zowel acute opvang als langdurige zorg goed op elkaar te laten aansluiten. Ook voorkomt een grotere schaal onnodige administratieve lasten doordat elke gemeente zijn eigen inkoop en toegang tot zorg gaat regelen’, aldus Jan Laurier, voorzitter Federatie Opvang.