Friese gemeenten bakkeleien over sw-bedrijf

Een onverwachte wending en een eenzijdig besluit. Zo kwalificeren vier Friese gemeenten het per 1 april 2017 in dienst nemen van 150 groenmedewerkers van sw-bedrijf Caparis door vier andere Friese gemeenten uit de gemeenschappelijke regeling SW Fryslân. 'Dit bevordert de constructieve samenwerking niet.'

Vaste dienst

De gemeenten Ooststellingwerf, Weststellingwerf, Achtkarspelen en Leeuwarden bieden de groenmedewerkers een vast contract aan volgens de cao sociale werkvoorziening tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden die ze nu hebben. De vier gemeenten handelen in de geest van de Participatiewet door mensen met een arbeidsbeperking in vaste dienst te nemen. Per 1 januari 2015 worden geen nieuwe mensen meer toegelaten tot de sociale werkvoorziening.

Eenzijdig besluit
Maar vier andere gemeenten in de gemeenschappelijke regeling (Tytsjerksteradiel, Smallingerland, Opsterland en Heerenveen) zijn overvallen door het eenzijdig besluit. Volgens hen hadden alle acht gemeenten afgesproken eerst een concrete businesscase uit te werken voor het overnemen van het openbaar groenonderhoud en de daarbij betrokken sw-medewerkers van de gemeenten Leeuwarden, Weststellingwerf, Ooststellingwerf en Achtkarspelen. ‘De besluitvorming over dit onderwerp zou zorgvuldig plaatsvinden, nadat de financiële en juridische gevolgen van deze businesscase grondig zijn uitgezocht en de Ondernemingsraad (OR) zijn advies heeft kunnen uitbrengen. Met dit besluit van de vier uittredende gemeenten wordt dat proces doorkruist zonder voorafgaand overleg’, aldus de vier gemeenten.

Bezorgde telefoontjes

PvdA-wethouder Coby van der Laan van Heerenveen wijst erop dat er nog geen overeenkomst is. ‘De eerste bevindingen zouden we half maart krijgen met een second opinion erbij. Ik vind besluiten zonder overeenstemming ongemakkelijk.’ Sw-medewerkers moeten per direct individueel ontslag nemen bij Caparis NV, terwijl er een opzegtermijn is van soms wel drie maanden. ‘Wij krijgen telefoontjes van ouders die advies vragen of hun kind nu ontslag moet nemen. Het is een kwetsbare doelgroep. Snappen zij wel wat er gaande is? De OR en de Raad van Commissarissen moeten hier ook in worden gekend. Wij adviseren nu nog geen ontslag te nemen. Als alles goed afgestemd is, zou het in één keer kunnen, maar dat is nog niet het geval. ’

Zorgvuldig traject

Daarbij heeft terugtrekking van 150 medewerkers financiële gevolgen voor Caparis die de gemeenten onderling moeten verrekenen. Besluitvorming hierover zou pas plaatsvinden als financiële en juridische gevolgen duidelijk zijn. De vier “niet groen uitnemende gemeenten” zijn teleurgesteld en noemen het handelen van de andere gemeenten onzorgvuldig en onwenselijk. Op 6 maart wordt de gemeenteraad van Heerenveen bijgepraat en besproken welke maatregelen de gemeenten kunnen treffen om de belangen van alle medewerkers te kunnen behartigen. Ook wordt uitgezocht wat de juridische mogelijkheden zijn om nadelige gevolgen voor Caparis en de gemeenten zoveel mogelijk te beperken. Van der Laan: ‘Wij zullen inzetten op een zorgvuldig traject en herstel van vertrouwen. Niemand is gediend bij onrust. Deze actie bevordert constructieve samenwerking niet. Het belang van de medewerkers is groter dan het eigen belang.’

Niet langer in onzekerheid

Volgens de gemeente Leeuwarden is de ingangsdatum al eens verschoven van 1 januari naar 1 april 2017 en is het besluit eenzijdig genomen om de sw-medewerkers niet langer in onzekerheid te laten. 'Het betreft formalisering van al eerder uitgesproken standpunten van de vier gemeenten. Met het besluit kunnen eerdere besluiten ook worden uitgevoerd', aldus PvdA-wethouder Andries Ekhart van Leeuwarden. 'Het is ook een standpuntbepaling richting de vergadering van 17 maart.' Ook is gebleken dat de overgang van de medewerkers juridisch mogelijk is en is daartoe een wijziging in de GR aangebracht, waarvoor alle raden hun colleges toestemming hebben verleend, stelt Ekhart. Volgens hem geven de sw-medewerkers aan graag in dienst te willen treden van de gemeente en zijn er voor hen geen onzekerheden of onduidelijkheden meer. 'De opzegtermijn is in dit verband niet relevant, ook al omdat het een termijn is die de werkgever in acht moet nemen.' De gevolgen voor de GR zullen volgens Ekhart ongetwijfeld worden besproken bij de volgende vergadering.

Lijdend voorwerp

Bij Caparis zijn ze “not amused” met de vervroegde uittreding, al noemen het bestuur en de raad van commissarissen het geschil een zaak van de gemeenten. Caparis-bestuurder Peter Lincklaen Arriëns zegt in de Leeuwarder Courant dat Caparis het lijdend voorwerp is. ‘Er lag een draaiboek. Dat wordt plotseling doorbroken.’