Florijn: ik wil professionals niet vervangen

De Rotterdamse wethouder Marco Florijn (PvdA) is niet blij met de ontstane commotie rond zijn project om bijstandgerechtigden mee te laten werken in de thuiszorg.

U wilt een toelichting geven op uw project. Het komt nu niet goed over het voetlicht?

‘Het beeld is ontstaan dat bijstandsgerechtigden werk van de huidige thuishulpen gaan overnemen. Maar ik wil juist de thuiszorg versterken door bijstandsgerechtigden additionele taken te laten doen. We krijgen in de toekomst veel vacatures en de tussentijd moeten we goed benutten om mensen op te leiden. Wat kunnen thuiszorgers nog meer? Ik wil dat de organisaties zo samenwerken dat zij kunnen doorstromen. Er zijn nu ook veel dubbelingen in het werk. Soms komen wel negen mensen bij een cliënt over de vloer. Ik wil zorgkosten in de hand houden door effectievere samenwerking te bevorderen.’

Hoe verklaart u de huidige onrust over uw plan?
‘De verkiezingen staan voor de deur. Daardoor worden alle inhoudelijke plannen door partijen gebruikt. Ook bereidt de Abvakabo acties voor over de tarieven in de thuiszorg. Het is een ingewikkeld beeld, maar ik vind dat thuiszorg er altijd moet zijn en ook dichtbij huis. Nu is er het momentum om iets te doen aan het vervullen van de vacatures. Werkloze Spanjaarden komen nu mondjesmaat hier werken in de thuiszorg. Als we niks doen, wordt die aanwas heel groot. Daar moeten we voor waken. ’

De contracten met de huidige aanbieders lopen in april 2013 af. U vraagt nieuwe aanbieders bijstandsgerechtigden in dienst te nemen. Social return is daarbij een belangrijk aspect. Wat betekent dat?

‘De bedoeling is dat zorgorganisaties hun eigen infrastructuur gebruiken om mensen een kans te geven te solliciteren op vacatures en te zorgen dat cliënten in hun eigen netwerk mensen kunnen activeren, bijvoorbeeld voor de postbezorging of boodschappenservice. We hebben een richtlijn dat 10 procent van de kosten naar social return gaat. Als een organisatie een thuiszorgopdracht krijgt van 6 miljoen moet 6 ton beschikbaar zijn voor bijstandsgerechtigden.’

En als organisaties denken: lekker goedkoop die krachten en ze de huidige mensen ontslaan?
‘Verdringing kan een vervelend neveneffect zijn. Een selectiecriterium dat wij hanteren is dat niet met gratis krachten wordt gewerkt. Aanbieders moeten van te voren aangeven dat ze dit niet doen. We gaan met hen in gesprek en checken dit. Ook monitoren we erop tijdens het contract. Als we het toch zien, wordt het contract verbroken.’

Moeten bijstandsgerechtigden niet bepaalde vaardigheden hebben om in de thuiszorg te kunnen werken?

‘Als er een vacature is voor een thuiszorger kijken we of iemand geschikt is om daarop te solliciteren. Er is een normale sollicitatieprocedure waar ook opleiding meetelt. Voor alleenstaande ouders kan het een laagdrempelige manier zijn in het werkproces te komen en later eventueel door te solliciteren.’

Wat moeten zij dan gaan doen?

‘Boodschappen doen of een ramenlapservice. Dat is eenvoudig werk. Voor complex werk moet je geschikt zijn. Als mensen die vaardigheden hebben, kunnen zij ook complexe zorgtaken doen.’

Groningen heeft hier goede ervaringen mee?

‘Ja, daar was een behoorlijke instroom op thuiszorgvacatures en ontstond een doorstroom naar complexere taken. Er zijn zo 457 arbeidsplaatsen duurzaam gecreëerd. Wij willen dat bereiken door te sturen op samenwerking en social return.’

Samengevat wilt u dat huidige thuiszorgers meer complexe zorgtaken op zich gaan nemen en bijstandsgerechtigden meer praktische klussen doen. Houden mensen dan wel hun betrouwbare, vaste hulp?
‘Bij de nieuwe aanbesteding kan een andere organisatie de opdracht krijgen en dan komt er een andere hulp. Maar we hebben een overgangstermijn van een half jaar vastgelegd om te wennen. Die loopt van de gunning tot de ingang van het contract: oktober 2012 tot april 2013. Let wel: Het gros van de gebruikers heeft minder dan een half jaar hulp nodig en die zullen die tijd dezelfde hulp houden. Complexe zorg is ongeveer 20 procent van de vraag. Die is meer psychosociaal. Voor de veranderingen in deze groep zijn veel professionals nodig. Met een aanbieder per gebied willen we het aantal professionals per persoon beperken tot bijvoorbeeld de wijkverpleegkundige en een andere professional.’

Gelden voor werklozen die in de thuiszorg gaan werken dezelfde voorwaarden als zij die moeten werken in de kassen?

‘We hebben het over gewone vacatures. Een proefplaatsing duurt niet langer dan drie maanden en dan blijkt of het kan.’

Hoeveel werklozen wilt u in de thuiszorg te werk stellen?
‘We hanteren geen targets, omdat we ook kijken naar hoeveel de sociale omgeving, zoals familie en vrijwilligers, kan doen.’

Wat moet dit project opleveren?

‘We krijgen de komende jaren 5000 vacatures. Een deel daarvan kunnen we met dit project opvullen. Hoeveel is ook afhankelijk van landelijke besluitvorming. We zetten wel in op een steviger buurt- en wijknetwerk. De investeringen landen dan ergens anders. Het gaat niet zozeer om een besparing maar om een andere verdeling van de financiering. We willen het budget wel terugbrengen van 52 naar 47 miljoen euro door dubbelingen eruit te halen. Het bundelen van aparte financieringsstromen voor zorgbudgetten levert geld op. In de wijk Charlois zien we al dat dit werkt.’