Eigen PvdA wil antwoord van Klijnsma over beschut werk

Staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, SZW)  wordt door haar eigen Tweede Kamerfractie aan de tand gevoeld over de vrijheid die zij gemeenten geeft om  beschut werk in te richten – of niet. Partijgenoot John Kerstens wil middels Kamervragen dat Klijnsma dwingender gaat optreden tegen gemeenten die alternatieven bedenken en dus geen beschut werk inrichten ‘want ze krijgen er wel geld voor’. Ook de SP wil tekst en uitleg van Klijnsma.

In lijn met afspraken?

Uit een artikel dat gisteren verscheen in Binnenlands Bestuur blijkt dat gemeenten worstelen met het inrichten van beschutte werkplekken voor mensen met een zware arbeidshandicap. Hoewel het kabinet uitgaat van – op termijn – 30 duizend van dit soort beschutte werkplekken en daar ook geld voor beschikbaar stelt, zoeken gemeenten alternatieven. Klijnsma reageert door onder meer te wijzen op de beleidsvrijheid die gemeenten op dit punt hebben. Maar haar partijgenoot Kerstens vindt dit niet genoeg. ‘Ik wil weten of de alternatieven die sommige gemeenten aanbieden in lijn zijn met de gemaakte afspraken over 30 duizend banen. Volgens mij is dat niet het geval.’

Bewijslast ligt bij gemeenten

Kerstens vraagt zich ook af hoe de alternatieven, zoals het aanbieden van dagbesteding en het doen van klusjes met behoud van uitkering, zich verhouden tot het geld dat gemeenten krijgen voor de 30 duizend plaatsen. ‘Ik laat me graag overtuigen door gemeenten dat de alternatieven zoals de gemeente Tilburg die aanbieden net zo goed zijn voor de mensen als het beschut werk dat we in het regeerakkoord hebben afgesproken. Maar ik ben nog niet overtuigd. Die bewijslast ligt wat mij betreft bij gemeenten.’ Daarbij wijst hij vooral op het feit dat bij dagbesteding of andere alternatieven geen sprake is van werk en dus niet van loon, een cao en een pensioenopbouw. Kerstens wil zijn Kamervragen dinsdag in het vragenuurtje stellen. Mocht dat niet gehonoreerd worden, heeft hij schriftelijke vragen achter de hand.

Mensen als kostenpost
Ook de SP vraagt Klijnsma om opheldering. ‘Wij hebben bij de wetsbehandeling al gezegd dat die afspraak van 30 duizend beschutte banen taakstellend moet zijn, want dat lukt niet vanzelf. En dat zie je nu’, aldus Kamerlid Sadet Karabulut. ‘Gemeenten gaan jongleren. De argumentatie dat het niet gaat om werk maar participatie, dat dagbesteding ook kan, is een absurde argumentatie. Ik snap gemeenten wel, want die komen veel geld te kort en dan worden mensen tot kostenposten. Dat zie je nu terug en dat mag Klijnsma zich aantrekken.’ Klijnsma heeft mensen gereduceerd tot kostenpost en zal kleur moeten bekennen, aldus Karabulut. Ze zal met gemeenten in gesprek moeten. ’30 duizend beschutte banen moet taakstellend worden. Er is budget voor, gemeenten krijgen 100 procent van het wettelijk minimumloon hiervoor. Dat gemeenten nu zeggen "wij kunnen het beter en efficiënter" vind ik echt onverkropbaar.’

In lijn met Participatiewet
De VNG kan zich niet vinden in de kritiek van de Kamerleden, de FNV en brancheorganisatie in de Sw Cedris. ‘Wij sluiten aan bij de lijnen van argumentatie van staatssecretaris Klijnsma’, meldt een woordvoerder. ‘Gemeenten moeten beleid maken op het gebied van beschut werk, maar daarin hebben ze beleidsvrijheid. Zij gaan zelf over de manier waarop ze dit doen. Dat is volledig in lijn met de Participatiewet. Beschut werk is geen doel op zich, participatie is dat wel.’ Mogen gemeenten geld dat ze krijgen voor het uitbetalen van wettelijk minimumloon bij beschut werk dan ergens anders aan uitgeven? ‘Ik weet niet precies hoe het met de budgetten zit.’ De VNG wijst erop dat er verschillende monitors komen die de resultaten van het beleid zullen bekijken. ‘Dus wellicht is de ophef die hier nu over ontstaat wat vroeg en kunnen we beter straks kijken naar de uitkomsten van die monitors om te zien wat er bereikt is.’

Geen succes
Ook oppositiepartij CDA wijst op de beleidsruimte van gemeenten. Tweede Kamerlid Heerma, woordvoerder op dit terrein: 'Ik ga er daarbij vanuit dat de gemeenteraden ook hun verantwoordelijkheid nemen als het gaat om de zwakste groepen die vallen onder de participatiewet. Als politiek Den Haag gemeenten daarbij als een uitvoeringsinstantie gaat gebruiken dan wordt de participatiewet zeker geen succes.'