Deurne gooit roer om in sociaal beleid

Ontschot, meetbaar, grip voor de raad en samen met bewoners. Dit zijn de vier ingrediënten van het nieuwe sociaal beleid van Deurne. Het zijn ook de vier onderdelen waar gemeenten mee worstelen, dus Deurne deelt graag zijn ervaringen met andere gemeenten. Het geheime wapen: huisbezoeken.

Dynamisch beleidsplan

Deurne was dit jaar toe aan een nieuw beleidsplan. Het vorige liep van 2015 tot 2017. ‘Nu hebben we gekozen voor vijf jaar’, vertelt wethouder Marnix Schlösser. Belangrijker dan een andere tijdsduur is opzet, inhoud en de totstandkoming ervan wezenlijk anders. En bovenal is het een dynamisch beleidsplan.

Beleidseffect

‘Aan de voorkant hebben we gezegd dat het heel belangrijk is dat het een integraal beleidsplan is.’ Dus werd er afscheid genomen van het Wmo-beleidsplan, het jeugdbeleidsplan en het participatiebeleidsplan. De beleidsnota zelf is geen lijvig document geworden. Het bijbehorende uitvoeringsprogramma is met 84 pagina’s wel dikker, maar de lezer hoeft zich er niet doorheen te worstelen. Per beleidsonderdeel staat kort en bondig beschreven wat het onderdeel behelst, wat er al is gerealiseerd, welke acties worden genomen, wat daarvan het resultaat moet zijn en aan welk beleidseffect het bijdraagt.

Grip

Inhoud en opbouw van het uitvoeringsprogramma moet vooral de raad helpen grip op het sociaal domein te geven. ‘Stel dat in de media het pgb-beleid volop in de aandacht staat, of dat de kranten vol staan over mantelzorg. Dan wil de raad weten of we als gemeente dat onderdeel onder controle hebben. Dan kunnen zij heel makkelijk dat betreffende onderdeel uit die uitvoeringsagenda agenderen.’ In een oogopslag zijn dan doel, stand van zaken, de te nemen acties en het te bereiken resultaat te zien. Door het zo doelgericht mogelijk op te schrijven, is het volgens Schlösser voor een raad en commissie veel makkelijker om de stukken te doorgronden.

Effectiviteit beleid

De gemeente heeft zes effecten benoemd waarop de effectiviteit van het ingezette beleid wordt afgerekend, waaronder ‘zelfredzaamheid’ en ‘leefbare en zorgzame dorpen en wijken’ en ‘iedereen doet mee naar vermogen’. De toename van zelfredzaamheid wordt onder meer gemeten aan de hand van daling van het aantal bijstandsgerechtigden en daling van het aantal beschikkingen Wmo en jeugdhulp. ‘Als ons beleid goed werkt, zou het zo moeten zijn dat die drie zouden moeten dalen’, aldus Schlösser. ‘Uiteindelijk gaat het om het totaaleffect waar je invloed op probeert te krijgen. Het meetinstrument die dit in kaart gaat brengen is echt een eerste aanzet om te kijken wat effectief is en wat niet.’

Trends

Meer controle en grip op de inhoud is één. ‘De stap die daar achteraan moet komen is controle op cijfers en financiën’, stelt Schlösser. ‘Daar zijn we op dit moment heel hard mee bezig. We willen die cijfers in lijn brengen met de uitvoeringsagenda, zodat je het een op een kunt terugvinden.’ Ook wordt gewerkt aan een dashboard. ‘De cijfers die we hebben, worden nu vaak in bulk naar de raad gebracht. We willen toe naar een dashboard van maximaal twee tot drie pagina’s, waarop je kunt zien waar we financieel staan en hoeveel we aan welke zorg hebben geleverd, zoals aantal rolstoelen, jeugdzorg en huishoudelijke hulp.’ Ook de trends moeten daarin inzichtelijk worden gemaakt.

Paradepaardje

Dan de vierde loot aan de sociaaldomein-stam van Deurne; het betrekken van burgers bij het beleid. Toch wel het paradepaardje van de wethouder. Via meedenk-avonden, huisbezoeken en jongerenlunches krijgt de gemeente veel informatie over wat er speelt en wat niet goed is geregeld. Als het nodig is en als het kan, past Deurne zijn beleid aan. ‘Zo waren wij een van de eerste in Nederland met een 18-/18+ medewerker. Dat kwam door een aantal gesprekken met ouders die niet snapten dat de hulp anders werd, zodra het kind achttien werd.’

In de klei

Het is slechts een voorbeeld van waar de wethouder voor staat. ‘Ik heb er moeite mee dat al het beleid in dit land wordt gemaakt door hoogopgeleide mensen op goede kantoren, in mooie gemeentehuizen of in Den Haag, die zelf nog nooit echt in de ellende hebben gezeten of echt gepraat hebben met de mensen waar de problemen zijn. Ik geloof heel erg, en dat is denk ik ook de reden waarom we in Deurne in een aantal dingen vooroplopen, dat als je met je voeten in de klei staat en met mensen praat en dan ook hoort wat de ellende is, dat je daar effectief beleid op kan maken.’

Lees het hele artikel in Binnenlands bestuur nr. 8 (inlog)