Derde bij keukentafelgesprek werkt beter

De tevredenheid over het verloop en de uitkomst van het keukentafelgesprek neemt toe als een derde aanschuift. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research. Vier op de tien hulpbehoevenden voeren het gesprek zonder ondersteuning van familie of vrienden. Slechts één op de veertien hulpbehoevenden maakt gebruik van een onafhankelijk cliëntondersteuner.

Onderhandelingspositie

Een meerderheid van de hulpbehoevenden (60 procent) stelt dat het aanschuiven door een derde een positieve invloed heeft gehad op de onderhandelingspositie en de uitkomst van het gesprek. Van diegenen die aanschoven, vindt zelfs tweederde dat, zo blijkt uit het onderzoek van I&O Research. Hulpbehoevenden geven daarnaast aan dat ze met steun door een derde minder snel het bijltje erbij neergooien en dat het makkelijker is voet bij stuk te houden.

Sterker

‘Als een derde bij dat gesprek zit, voelen mensen zich sterker. Ook hebben ze het idee dat de situatie beter wordt overgebracht’, aldus I&O-onderzoeker Rachel Beerepoot. ‘Mensen willen zich graag groothouden en geven, als ze alleen dat gesprek voeren, minder snel aan dat ze hulp nodig hebben’, aldus Beerepoot. Ondersteuners hebben daarnaast vaak betere vaardigheden om met instanties te praten en weten de weg in het systeem.

Regie

Ook uit cliëntervaringsonderzoeken Wmo die I&O Research voor veel gemeenten uitvoert, komt naar voren dat keukentafelgesprekken mét iemand erbij beter worden gewaardeerd. MEE Nederland, vereniging voor onafhankelijke en levensbrede cliëntondersteuning, herkent het beeld. ‘Wanneer een derde bij het gesprek zit ervaart de burger veel meer regie in een situatie waarin iemand afhankelijk is van de uitkomst van het gesprek. Dat ervaart de burger als positief, die voelt zich gesterkt in een situatie waar veel mensen gespannen voor kunnen zijn’, stelt Yvon van Houdt, directeur MEE Nederland.

Niet ondersteund

Nog lang niet iedereen wordt ondersteund bij het keukentafelgesprek: vier op de tien hulpbehoevenden geven aan niet ondersteund te zijn. Zes op de tien hulpbehoevenden vragen wel iemand om bij dat keukentafelgesprek aan te schuiven. Meestal worden gezins- of familieleden, buren, vrienden of andere naasten bij het gesprek betrokken. Slechts één op de veertien hulpbehoevenden maakt gebruik van een onafhankelijk cliëntondersteuner.

Te weinig

Dat is weinig, vindt Van Houdt van MEE Nederland. ‘Wij vinden dat onderbenutting van onafhankelijke cliëntondersteuning opgelost moet worden. We merken daarbij dat vooral die mensen die cliëntondersteuning het hardste nodig hebben, de weg daar naartoe nog niet weten te vinden en daardoor tussen de wal en het schip vallen.’ Het gaat daarbij onder meer om kinderen met een beperking waarvoor passend onderwijs nodig is en om gezinnen met complexe problematiek. ‘Onafhankelijke cliëntondersteuning is nog te vaak onbekend’, stelt Van Houdt. Niet alleen bij mensen die een Wmo-indicatie hebben, maar ook bij de professionals. ‘Wij pleiten dan ook voor gerichte landelijke en lokale overheidscampagnes in begrijpelijke taal om de functie met name bij kwetsbare groepen, hun naasten en verwijzers beter bekend te maken.’

Motie

Recent heeft de Tweede Kamer een motie van D66-Kamerlid Vera Bergkamp aangenomen waarin het kabinet wordt opgedragen zorgbehoevenden actief te wijzen op de mogelijkheid tot onafhankelijke cliëntondersteuning. Dit omdat te weinig mensen weten dat een onafhankelijk persoon hen kan bijstaan bij de gesprekken met de gemeente.

Hoger

Over de hele linie genomen beoordelen hulpbehoevenden de keukentafelgesprekken met gemeenten hoger dan in 2015. Toen werd het rapportcijfer 6,8 uitgedeeld; dat is nu gestegen naar een 7,1. Naasten oordelen de gesprekken met een 6,8 iets minder positief, maar ook veel beter dan in 2015 toen ze een 6,4 gaven.

Het is voor het vierde keer op rij dat I&O Research heeft onderzocht hoe de vlag er in gedecentraliseerd Nederland bij hangt. Aan deze 4-meting deden een krappe 11.000 Nederlanders mee, waarvan een deel te maken heeft met een vorm van hulp of ondersteuning vanuit de Wmo 2015, de Jeugdwet of de Participatiewet krijgen.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 9 van deze week (inlog)