Continuïteit jeugdzorg eerste prioriteit Haaglanden

De tien gemeenten in de jeugdhulpregio Haaglanden brengen de gevolgen in kaart van de uitspraak van de voorzieningenrechter over de inkoop van de (hoog) specialistische jeugdhulp. De gemeenten, waaronder Den Haag, willen vanaf 2020 nieuwe contracten afsluiten, maar zijn door de rechter teruggefloten. Zij moeten ervoor zorgen dat de tarieven kostendekkend en reëel worden. De tien gemeenten zetten nu eerst in op de zorgcontinuïteit voor jongeren en gezinnen vanaf januari. Daarvoor gaan zij met jeugdhulpaanbieders om tafel.

Dat laten de gemeenten in een eerste reactie weten. De tien gemeenten die de jeugdhulp gezamenlijk inkopen gaan de uitspraak van de rechter bestuderen en komen begin volgende week met een meer uitgebreide reactie, zo laat een woordvoerder van de gemeente Den Haag namens de regio weten.

Kort geding

Twaalf jeugdzorginstellingen hadden deze maand een kort geding aangespannen tegen het inkoopbureau H10 en de daarbij aangesloten tien gemeenten. De gemeenten zijn in april een inkooptraject gestart voor de periode 2020-2024. De in die inkoopprocedure gehanteerde tarieven zijn reëel en noodzakelijk om de jeugdhulp efficiënter en effectiever te maken, zo stellen de gemeenten. Zij willen daarnaast toe naar resultaatgerichte bekostiging, maar besloten eerder die systematiek na kritiek van aanbieders pas in 2022 door te voeren. De rechtszaak spitste zich toe op de tarieven. De jeugdhulpaanbieders vinden dat te geboden tarieven te laag en niet kostendekkend zijn. Als de tarieven niet worden aangepast, kunnen zij niet langer goede jeugdhulp verlenen en lijden ze structureel verlies, zo betoogden zij voor de rechter.

Appels met peren

De Haagse voorzieningenrechter stelde de aanbieders dinsdag op dat punt in het gelijk. De tien gemeenten moeten opnieuw naar de tarieven kijken en ervoor zorgen dat deze kostendekkend en reëel worden. De regio wil onder meer alleen de direct cliëntgebonden uren vergoeden. De indirect cliëntgebonden uren (zoals overleg met andere partijen zoals gezinsleden en andere hulp- en zorgverleners) kunnen niet meer worden gedeclareerd. Ook als een cliënt niet op een afspraak komt, komt dat voortaan voor rekening van de aanbieder. De rechter oordeelde daarnaast dat verschillende definities worden gehanteerd bij de diverse cijfers en percentages waar de gemeenten hun tarieven op baseren. Daardoor worden als het ware ‘appels met peren vergeleken’, aldus de voorzieningenrechter. Ook is volgens de rechter onvoldoende rekening gehouden met regionale en organisatie-specifieke aspecten die van invloed zijn op de kostprijs van de jeugdhulp.

Externe bemiddeling

De gemeenten moeten nu dus met reële en kostendekkende tarieven komen. De rechter realiseert zich dat dit verstrekkende gevolgen heeft voor de gemeenten, omdat zij per januari nieuwe contracten wilden afsluiten. ‘Dit kan echter niet ten nadele strekken van de jeugdhulpaanbieders, nu zij voldoende aannemelijk hebben gemaakt dat zij in grote problemen komen als de aanmeldingsprocedure wordt voorgezet op de huidige wijze’, aldus de voorzieningenrechter. Partijen moeten op korte termijn met elkaar in conclaaf om tot een spoedige oplossing te komen. De rechter roept hen daarbij op zich ‘proactief en constructief op te stellen’. Hij beveelt externe (onafhankelijke) bemiddeling aan om ‘de ontstane impasse te doorbreken’.

Ingewikkeld

‘We zullen snel met de jeugdhulpaanbieders in overleg treden over de huidige situatie waarbij het volgende wat ons betreft glashelder is: de borging van kwalitatieve jeugdhulp in onze regio voor onze jeugdigen en hun gezinnen staat voorop’, zo laat de Haagse woordvoerder namens de tien gemeenten weten. Er is afgelopen anderhalf jaar ‘intensief gewerkt om in samenspraak met jeugdhulpaanbieders een nieuwe inhoudelijke koers voor de inkoop van jeugdhulp te ontwikkelen. Daarbij hoort ook het komen tot reële tarieven voor de inzet van jeugdhulp. Dit laatste is ingewikkeld gezien de grote variatie in Nederland en in de regio in allerlei soorten jeugdhulp, partijen, hulpvragen en kengetallen’, aldus de woordvoerder.

Het H10 inkoopbureau koopt in voor Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar, Rijswijk, Midden-Delfland, Westland, Pijnacker-Nootdorp, Voorschoten, Delft en Den Haag.