Burgemeester slaat alarm over gestoorden

Mensen met een psychische stoornis vormen een toenemend risico voor de veiligheid van bewoners. De burgemeester van Heerenveen luidt de noodklok.

Burgemeester Tjeerd van der Zwan (PvdA) van Heerenveen wordt zo langzamerhand gek van de overlast die mensen met een psychische stoornis veroorzaken, maar hij kan geen kant op. ‘GGZ-instellingen hebben steeds minder plaatsen. Het beleid is erop gericht om mensen vooral ambulant te behandelen. Ik houd mijn hart vast. Vooral als het mensen betreft met een combinatie van een psychische stoornis en zeer agressief gedrag. Die zijn echt een risico voor de veiligheid van mijn inwoners ’, aldus Van der Zwan.

Moeizaam
‘Het probleem wordt met de dag groter’, zegt Van der Zwan. Hij heeft OM, politie en GGZ bij elkaar geroepen om afspraken te maken over de aanpak van deze gestoorde mensen. ‘Dat gaat enorm moeizaam. De overigens zeer behulpzame officier van justitie zegt: “Tja, hier werkt het strafrecht niet.” De GGZ zegt: “Niet altijd gestoord genoeg  om op te nemen.”

Bijpassen door gemeente
Gedwongen opvangen in een inrichting waar ze geholpen worden, gaat niet zomaar. Het dagtarief is 255 euro hoger dan wat de GGZ van de verzekering vergoed krijgt. ‘Of wij maar willen bijpassen. Wij gaan nu proberen om in het Veiligheidshuis Fryslân afspraken te maken over de financiering van deze gevallen.’

Aparte opvang
Op het Haagse hoofdbureau van politie is niet zonder reden vorig jaar een aparte opvang voor verwarde mensen ingericht. Volgens burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) snijdt de opvang door politie, GGZ, OM en gemeente aan twee kanten: verwarde mensen krijgen direct hulp, en ‘het is goed voor de veiligheid op straat, omdat de politie zich meer op haar kerntaken kan richten.’

Straten en woonbuurten
Agenten worden namelijk steeds vaker op mensen afgestuurd met psychische problemen. In 2011 40.500 keer, in 2013 52.000 keer. Onderzoeksbureau DSP heeft berekend dat een agent per week bijna een hele werkdag kwijt is aan het opvangen, kalmeren en vervoeren van verwarde personen. ‘Het probleem heeft zich verplaatst naar de straten en woonbuurten. De politie moet hiermee omgaan, maar is daar niet voor’, aldus de voorzitter van de christelijke politievakbond Van de Kamp tegen het ANP. De chef van de regionale eenheid Amsterdam van de Nationale Politie Aalberberg weet het goed gemaakt: elke buurt met vijfduizend inwoners moet naast de wijkagent ook een ‘partner’ van de GGZ krijgen om de politie te ontlasten.

Psycholance
Er zijn in de grote steden ‘redelijk werkende’ samenwerkingsmodellen tussen politie en GGZ-instellingen tot stand gekomen, aldus GGZ Nederland-voorzitter Jacobine Geel. ‘We zijn al op veel plekken en op allerlei manieren partner van politie en gemeente. Dat moet overal zo zijn. In Eindhoven rijdt een psycholance. Als de politie denkt: dit is iemand die niet via de weg van straf/boete naar de samenleving terug moet maar via de zorg, dan kan de psycholance hem meenemen en opnemen.’

Sociale wijkteams
Een nieuw ‘probleem’ met de overgang van de zorg naar de gemeenten is volgengs GGZ Nederland dat op sommige plekken in het land ambulante teams worden afgebouwd. Geel: ‘In gemeenten worden wijkteams ingericht, die óók zijn toegerust om GGZ-problemen te signaleren. Die teams staan nog in de kinderschoenen. Alles moet ingeregeld worden en daarbij kunnen problemen te laat of onvoldoende worden gezien.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 6 van deze week. (inlog)