Beleidsvrijheid gemeenten bittere noodzaak
Als gemeenten onvoldoende beleidsvrijheid krijgen bij de decentralisaties werk, jeugd en maatschappelijke ondersteuning worden ze uitvoeringsloketten. Hiervoor waarschuwt de Raad voor het openbaar bstuur in een briefadvies aan minister Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA).
Gemeenten moeten geen uitvoeringsloketten worden bij de decentralisaties werk, jeugd en maatschappelijke ondersteuning. Zonder voldoende beleidsvrijheid dreigt dit wel te gebeuren. Het parlement moet zich er na de overdracht van rijkstaken niet meer mee bemoeien.
Afzijdig
Het is aan de gemeenteraden om de regelingen voor deze nieuwe taken in te kleuren. De Tweede en Eerste Kamer moeten zich hierbij afzijdig houden. Zonder voldoende vrije ruimte kunnen de beoogde effectiviteitverbeteringen en financiële besparingen bovendien niet door gemeenten worden gerealiseerd. Dit stelt de Raad voor het openbaar bestuur (Rob) in een briefadvies aan minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken, PvdA).
Differentiatie regelingen
De Rob stelt tevens dat bij de takenoverdracht van Rijk naar gemeenten moet worden geaccepteerd dat er grote verschillen gaan ontstaan in vormgeving en reikwijdte van die regelingen. Wanneer de Kamer instemt met de decentralisaties, accepteert ze ook die differentiatie die daarmee onontkoombaar ontstaat, benadrukt de Rob.
Grote risico’s
Aan de taakverzwaring voor gemeenten zitten risico’s. De decentralisaties leiden tot een enorme verschuiving van geld en verantwoordelijkheden. Het gemeentefonds wordt één van de grootste uitgavenposten van de rijksoverheid. Daar waar de nationale voorzieningen tot nu toe nog voorzagen in een compensatie bij tegenslag, zijn de lokale regelingen straks vooral gericht op het activeren en laten participeren van zoveel mogelijk mensen. Gemeenten moeten de klappen opvangen bij persoonlijke en maatschappelijke tegenslag. Zij worden daarmee het stootblok van de samenleving, stelt de Rob in zijn briefadvies.
Ingrijpen voorkomen
Er zullen ongetwijfeld zaken fouten gaan, stelt de Rob. Om te voorkomen dat het parlement bij de eerste de beste fout gaat ingrijpen, moeten vooraf afspraken worden gemaakt over een terughoudende rol van de nationale politiek. Het is aan het kabinet om duidelijk te maken dat geen garanties kunnen worden gegeven dat er niets fout zal gaan, stelt de Rob.
Politieke interventies
‘Bij andere decentralisaties hebben we gezien dat onverwachte of ongewenste gebeurtenissen leidden tot Kamervragen, interpellaties of andersoortige landelijke politieke interventies. Daarmee trad de rijksoverheid op het terrein dat ze nu juist bij wet aan een mede-overheid had overgedragen’, zo benadrukt de Rob.
Democratische legitimiteit
De democratische legitimiteit van de samenwerkingsverbanden die gemeenten van de minister moeten vormen om de decentralisaties op een verantwoorde manier te kunnen oppakken, is een zorgpunt voor de Rob. ‘Een woud van verschillende vormen van samenwerking bemoeilijkt de taak van de gemeenteraad zicht te houden op de wijze waarop een gemeente haar taken uitvoert. Ook voor bewoners kan daardoor niet meer helder zijn waar de gemeente precies nog (zelf) verantwoordelijk voor is.’ Het functioneren van de samenwerkingsverbanden moet worden gemonitord.
Reacties: 9
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Waar het in de ene gemeente super is geregeld en in de andere gemeente je afvraagt waarom je belasting betaald.
In dat geval lijkt het mij zeer wenselijk dat er wordt ingegrepen vanuit Den Haag of regionaal niveau. In ieder geval iemand met een neutrale en nuchtere kop, die als mediator kan optreden. Daarbij zorgen dat de boel op de rit komt.
Adequaat en snel oplossen i.p.v. dat we (onnodige) jarenlange geldverslindende rechtszaken gaan zien. Dit omdat een burger en college overhoop liggen over basis voorzieningen of re-integratie trajecten. Rechtszaken die jurisprudentie genereren, waar weer beroep op komt en variaties. Wellicht de ene gemeente vleugellam of bang maakt om een idee uit te voeren, daar waar het net een verschil kan maken.
Dan verwordt die decentralisatie een grote nachtmerrie voor de burger en gemeenten. We zitten midden in een crisis. Het laatste wat we nodig hebben in deze is 800 colleges die het allemaal anders willen of het wiel moeten uitvinden. We hebben een hiërarchische bestuursstructuur voor een reden. Namelijk zodat die eigenwijze Nederlandse koppen af en toe eens dezelfde kant op wijzen. Dat kunnen we goed. Een van de redenen dat we succesvol zijn. Ons hart, werk ethiek en vechtlust om er wat van te maken zijn anderen.
Bovendien gaat iedere gemeente beleidsmedewerkers en wat nog meer inhuren/ aannemen om specifiek beleid voor die gemeente te maken? Dit met minder geld.
Er zitten nog behoorlijk wat haken en ogen, zoals u stelt. Ik deel helaas u zorgen. Al wil ik het nog zo positief zien. Dat zal nog de nodige voeten in de aarde hebben. Het is geen vijf voor twaalf meer. Het is tien over twaalf. Geen tijd om te lanterfanten. Tijd voor afspraken en doorpakken. Haastig gespoed brengt zelden goed.
De overheid wil nu veel landelijke overheidstaken overhevelen naar gemeenten. Dat zal leiden tot bestuurlijke en financiële rampen van ongekende omvang. Dat komt doordat gemeenten véél te weinig kennis hebben om deze taken uit te voeren. Ik zal dat hieronder toelichten.
Nederland is een miniatuur-staatje met een zeldzaam Duits dialect. En veel Nederlandse beleidsmakers, publicisten en wetenschappers lezen liever geen Engelstalige onderzoeksrapporten en wetenschappelijke Engelstalige webfora.
Door die factoren hebben Nederlandse overheden veel te weinig deskundigheid op allerlei gebieden. Dat geldt onder ander op de volgende gebieden: e-learning, "entertainment education", morele voorlichting, burgerparticipatie, ICT, elektronisch vergaderen, "disaster preparation", milieu en asbest, veiligheid van medicijnen, veilige en gezonde arbeidsomstandigheden, GGZ en opvoeding, controle van banken, aanschaf van straaljagers en politiewapens, preventie en repressie van (georganiseerde) misdaad en ander wangedrag, pestpreventie, "riot control", "gang prevention", enzovoort.
Door dat grote gebrek aan deskundigheid verspillen Nederlandse overheden jaarlijks vele miljarden, en blijven veel ernstige maatschappelijke problemen decennialang voortwoekeren.
Nederlandse gedragswetenschappers zijn overwegend verward en verdeeld over de inzichten in hun vakgebied. En ze zijn bovendien vaak niet op de hoogte van recente buitenlandse onderzoeksresultaten op hun vakspecialisatie. Dat laatste wordt veroorzaakt, doordat ze vaak niet genoeg buitenlandse publicaties en wetenschappelijke webfora raadplegen. Dat komt door een gebrek aan Engelse taalvaardigheid.
De oplossing voor deze problemen ligt in intensieve kennisuitwisseling bij beleidsvorming via de EU, VS en VN.
Dat kan kostenbesparend door het opzetten van Engelstalige (en Nederlandse) wetenschappelijke webfora over allerlei beleidsonderwerpen. En door de Nederlandse taal te vervangen door Engels. Dat zou ook in het onderwijs enorme kosten besparen.
Ook moeten Nederlandse overheden leren om onderling kennis veel efficiënter te delen via internet!
In internationale samenwerking moet er massaal publieksvoorlichting worden gegeven over allerlei maatschappelijke problemen. Bijvoorbeeld over verkeersveiligheid, huiselijk geweld, verslavingen en bendepreventie. Dat kan kostenbesparend via internetvideo’s, webfora en MW-radio.
De huidige plannen om veel taken van de landelijke overheden over te dragen aan gemeentes zijn ronduit rampzalig.
Die decentralisatie van taken naar gemeentes zal jaarlijks vele miljarden gaan kosten, schat ik. Want elke gemeente zal zelf opnieuw het wiel moeten gaan uitvinden op al die gebieden, met inschakeling van extreem kostbare en vaak onbetrouwbare externe adviesbureaus. Gemeenteraadsleden, gemeentelijke ambtenaren en wethouders hebben namelijk beslist veel te weinig kennis voor deze taken!
Deze decentralisatie van landelijke overheid naar naar gemeentes wordt een ongekend drama. Het zal leiden tot wanbeleid, geldverspilling, rechtsongelijkheid, kostbare rechtszaken en maatschappelijke onrust. En vermoedelijk ook tot nog meer corruptie op gemeentelijk niveau.
Als linkse kiezer, vrees ik dat vooral de meest kwetsbaren de dupe zullen worden van deze noodlottige ontwikkelingen.
Een interessante vraag is, welke lobby-groepen op deze decentralisatie-trend aandringen, en hoe hun persoonlijke belangen hiermee mogelijk gediend zijn.
Het is ook verbazend dat de overheid recentelijk wél heeft geconcludeerd dat de versnippering in gemeentelijke politiekorpsen niet efficiënt was. En dat heeft gelukkig eindelijk geleid tot de vorming van de nationale politie. Die conclusie deel ik, maar waarom zou dat principe van efficiency door schaalvergroting op andere terreinen niet opgaan?
Ik ben er wél voor, dat in steden elke wijk zoveel mogelijk eigen voorzieningen krijgt, zoals een eigen uitgaanscentrum en eigen kledingwinkels. Dit om de sociale cohesie en sociale controle te versterken.
Ook ben ik erg voor het delegeren van overheidstaken naar onbetaalde burgerparticipatie. Ook dat kan worden gestimuleerd door uitgebreide motiverende publieksvoorlichting. Dat kan kostenbesparend via radio, educatieve webfora en webvideo’s.
Overignes je kan decentraliseren wat je wil, maar de Rijksoverheid (Minister!) blijft systeemverantwoordelijk.
Onthoud die term- die gaat veel terugkomen in de eerste decentralisatiesenquetes/ evaluaties etc. etc.