Amsterdam grijpt fors in op jeugdzorg

Om een halt toe te roepen aan de alsmaar oplopende kosten van de jeugdzorg neemt het college van Amsterdam een aantal ingrijpende maatregelen. Komend jaar worden budgetplafonds en een gedeeltelijke cliëntenstop ingevoerd. De gemeente accepteert dat daardoor wachtlijsten kunnen ontstaan. Daarnaast wil het college per 2021 een stelselwijziging doorvoeren.

Resultaatafspraken

Aanbieders van hoog specialistische jeugdhulp krijgen daarbij resultaatafspraken mee om met een vooraf vastgesteld budget zorg te bieden aan een vooraf overeengekomen aantal cliënten. Dat heeft wethouder Simone Kukenheim (jeugdzorg, D66) aan de gemeenteraad laten weten. ‘De huidige situatie is simpelweg financieel onhoudbaar’, aldus Kukenheim. 

Overbesteding

De gemeente stevent mogelijk af op een ‘overbesteding’ op de jeugdzorg van 21 miljoen euro over 2019, ondanks dat er bij de voorjaarsnota al 23,3 miljoen euro extra voor de jeugdzorg was uitgetrokken. De medio dit jaar genomen beheersmaatregelen met een beoogde besparing van 15,4 miljoen euro hebben nog onvoldoende opgeleverd. Daarbij werd onder meer ingezet op minder doorverwijzingen naar zwaardere zorgvormen. Tot nu toe hebben de maatregelen zo’n 5 miljoen euro opgeleverd. De verwachting is dat er komend jaar door een daling van de doorverwijzingen nog eens 5 miljoen euro kan worden bespaard.

Wachtlijsten

Om meer grip op de betaalbaarheid van de jeugdzorg te krijgen, wordt per januari een budgetplafond ingesteld voor aanbieders van hoog specialistische jeugdhulp. Dat plafond was eerder losgelaten om de oplopende wachttijden te verkleinen. In de praktijk is gebleken dat er daardoor te veel kinderen terecht komen in de zwaarste vorm van specialistische hulp, aldus Kukenheim. Een groot aantal aanbieders heeft aangegeven dat zij door het instellen van de budgetplafonds een harde cliëntenstop moeten afkondigen. Amsterdam accepteert met het instellen van budgetplafonds dat er wachtlijsten zullen ontstaan, zo schrijft Kukenheim aan de raad.

Cliëntenstop

De gemeente wil toewerken naar een ‘gecontroleerde teruggang van het aantal jongeren in zorg door een gedeeltelijke cliëntenstop’. Daarbij wordt samen met aanbieders gekeken welke jongeren al of niet tijdelijk met lichtere vormen van zorg geholpen kunnen worden, of pas later specialistische hulp. Daarnaast zal strak worden gestuurd op de toegang tot specialistische jeugdhulp.

Stelselwijziging

Ondanks deze maatregelen valt een tekort over ook 2020 niet uit te sluiten, waarschuwt Kukenheim. Omvang en aard van het tekort vragen om fundamentele maatregelen. Het huidige stelsel biedt ‘onvoldoende sturingsmogelijkheden op financiën’, aldus de wethouder in haar raadsbrief. Daarom is een stelselwijziging in de maak voor het zwaarste segment van jeugdzorg. ‘Binnen dit nieuwe stelsel krijgen aanbieders resultaatafspraken mee om voor een vooraf bepaald budget passende hulp te bieden voor een vooraf overeengekomen aantal cliënten’, zo schrijft Kukenheim. Daarnaast zal meer dan nu op preventie worden ingezet. De vormgeving van de stelselwijziging per 2021 wordt de komende periode uitgewerkt.