Afwijzing briefadres nekt 100 Almeerders

Een wijziging van de ambtelijke afhandeling rond het toekennen van een briefadres aan dak- en thuislozen in Almere is er de mogelijke oorzaak van dat ongeveer honderd mensen in 2014 danig in de problemen zijn gekomen. Velen hebben een bezwaarschrift hebben ingediend, want de toename daarvan was enorm.

Afwijzing briefadres
In Almere steeg het aantal bezwaarschriften over de Wet basisregistratie personen (Wet Brp) in 2014 van minder dan 60 naar 100, blijkt uit het jaarverslag van de bezwaarschriftencommissie aldaar. De bezwaarschriften gaan vooral over de afwijzing van een briefadres. Mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats hebben een briefadres nodig om een uitkering of correspondentie van instanties als de Belastingdienst of de gemeente te kunnen ontvangen. Een briefadres krijgen mensen alleen als ze geen vast woonadres hebben. Een postbus bood voorheen dan uitkomst.

Wet Brp is rigide
Als iemand door een scheiding of hoge schuld zijn huis kwijtraakt en op straat komt, kan hij of zij vaak wel even terecht bij vrienden of familie. Strengere regelgeving bepaalt echter dat de plek waar iemand het meest verblijft automatisch wordt gezien als het nieuwe woonadres. Een postbus krijgen is dan niet mogelijk. Maar inschrijving op dat adres heeft grote financiële gevolgen voor de ander, aangezien die dan korting krijgt op zijn huurtoeslag of hogere gemeentelijke belastingen moet betalen. De bezwaarschriftencommissie noemt de Wet Brp een rigide wet. ‘Er wordt nagenoeg geen rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden hoe schrijnend deze soms ook blijken te zijn.’

Wijziging in afhandeling aangiftes
Volgens de commissie ligt de mogelijke oorzaak van de toename van het aantal bezwaarschriften in een wijziging van de afhandeling van de aangiftes briefadres in 2014. Daarvoor bespraken ambtenaren alle aanvragen individueel met betrokkenen. Aan het einde van dit gesprek werd het besluit direct opgesteld en overhandigd. Nu moet de betrokkene een aangifteformulier indienen met alle benodigde stukken. Daarna vindt een eerste beoordeling plaats. Als meer informatie nodig is, wordt dit bij de betrokkene opgevraagd. Na het onderzoek wordt al dan niet gevolg gegeven aan de aangifte.

Thuislozen in gedwongen spagaat
De toepassing van de Wet Brp staat volgens de commissie vaak op gespannen voet met de sociale verantwoordelijkheid van de overheid. Door de Almeerse interpretatie van de wet zitten thuislozen nu gedwongen in een spagaat: óf hij slaapt onder een brug en komt in aanmerking voor een briefadres óf hij overnacht bij een vriend en krijgt dan geen briefadres.’ Veel mensen willen hun “logeeradresjes” niet opgeven uit angst deze kwijt te raken. De commissie moet dan wel concluderen dat niet alle inlichtingen zijn verstrekt en dus terecht geen gevolg is gegeven aan de aangifte voor een briefadres. ‘Maar een bevredigende uitkomst is het geenszins.’

Gemeentelijke ombudsman
Ook gemeentelijke ombudsman Arre Zuurmond kreeg dit jaar al vele klachten over het niet verstrekken van een briefadres. Treffend voorbeeld van een schrijnend geval was een moeder met twee kinderen die maandenlang van logeeradres naar logeeradres trok zonder verzekerd te zijn. Volgens Zuurmond was er niet voldoende samenspraak tussen de afdelingen sociale zaken en burgerzaken. Die zouden vaker moeten praten en kijken waar ruimte is. Ook noemde hij de wetgeving erg strak, waardoor burgers in de problemen komen. De wet zou zo moeten worden toegepast dat deze mensen helpt.

Pilot briefadres
Zuurmond opperde een pilot waarin mensen die op een tijdelijk adres verblijven onder strikte voorwaarden toch een briefadres krijgen zonder dat de hoofdbewoner daar last van heeft. De pilot gaat dit najaar van start in samenwerking met de gemeente Amsterdam, Zaanstad, het ministerie van Binnenlandse Zaken, de VNG en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB). In een brief aan de raad laat de gemeente Almere weten ook aan de pilot mee te doen.