Aanbestedingen jeugdzorg niet in gevaar

De gewraakte aanbesteding jeugdhulp in Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem heeft geen gevolgen voor aanbestedingsprocedures van andere gemeenten of jeugdzorgregio’s. De voorzieningenrechter heeft immers geen streep gezet door de wijze waarop, maar door de voorwaarden waaronder aanbieders vanaf 2017 de zorg moeten verlenen.

Disbalans

Dat schrijft staatssecretaris Martin van Rijn (VWS, PvdA) in antwoord op Kamervragen van Nine Kooiman (SP) over de aanbesteding van beide gemeenten. Zij moeten op last van de voorzieningenrechter de jeugdhulp voor 2017 opnieuw aanbesteden. ‘De voorzieningenrechter oordeelt dat er disbalans zit in de risico- en aansprakelijkheidsverdeling in combinatie met het feit dat de scope van de opdracht onvoldoende duidelijk is. De uitspraak van de voorzieningenrechter zegt dan ook niets over het instrument van aanbesteding om de inkoop van jeugdhulp vorm te geven. Aanbesteden is een gebruikelijke wijze waarop gemeenten de inkoop ten behoeve van hun jeugdhulptaken vormgeven’, aldus Van Rijn.

Geen verbod

De staatssecretaris is dan ook niet van plan in te grijpen of een verbod in te stellen op het aanbesteden van jeugdhulptaken via veilingsites, zoal Kooiman wilde. ‘De gemeenten hebben gebruik gemaakt van TenderNed. Het gebruik van TenderNed om aanbestedingen bekend te maken, is op grond van artikel 4.13 van de Aanbestedingswet 2012 verplicht voor aanbestedende diensten.’

Wachtlijsten

De voorzieningenrechter zette onlangs een streep door de aanbesteding jeugdhulp van Alphen en Kaag en Braassem. De rechter stelde dat de risicoverdeling tussen gemeenten en zorgverlener is ‘disproportioneel’ bij de zorgverlener was gelegd. Zo mocht de zorgaanbieder geen wachtlijst laten ontstaan en moest het hoe dan ook doen met het beschikbaar gestelde – naar het oordeel van de rechter – te lage budget. ‘In het vraagstuk van wachttijden ligt een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor gemeenten en jeugdhulpaanbieders. Binnen dit vraagstuk moet men het belang van het kind voorop stellen, en moet men dus over zijn eigen schaduw heen durven stappen’, benadrukt Van Rijn. De staatssecretaris stelt dat ook de voorzieningenrechter in deze zaak oordeelt dat zowel jeugdaanbieders als gemeenten hierin een aandeel heeft ‘al was het maar omdat de gemeente wettelijk verantwoordelijk is voor de jeugdhulp’.

Zorgplicht

Recent hamerde Van Rijn bij de gemeente Almere al op die gemeentelijke zorgplicht bij jeugdhulp, ook bij budgettaire problemen. Dat deed hij nadat het Almeerse college een gedeeltelijke toegangsstop op jeugdzorg had ingevoerd, omdat het budget niet toereikend is. Op last van de raad is die maatregel teruggedraaid. Het college laat wel onderzoek doen naar de reikwijdte van die gemeentelijke zorgplicht.

Alphen een den Rijn en Kaag en Braassem zijn in hoger beroep gegaan tegen de uitspraak van de voorzieningenrechter.