Het solidariteitseffect
Wat de decentralisaties – ondanks een zorgvuldig voorbereid traject – niet goed voor elkaar kregen, lukt de coronacrisis in enkele weken. Solidariteit speelde ineens de hoofdrol in ons dagelijks leven. Verpleegkundigen en artsen werkten het klokje rond om alle (ernstig) zieken bij te staan. Familieleden hebben taken van de thuiszorg overgenomen en er boden zich massaal vrijwilligers aan om boodschappen te doen voor mensen met een kwetsbare gezondheid. Het zou natuurlijk prachtig zijn als we dat kunnen behouden. Deze solidariteit vanuit intrinsieke motivatie heeft een heel mooi effect, maar daarnaast zien we ook opgelegde solidariteit en die kan verwijdering tussen verschillende groepen tot gevolg hebben.
Generatiekloof
Een eerste kloof ontstaat tussen verschillende generaties. Ouderen lopen het meeste risico, maar jongeren moeten misschien wel het meest inleveren. Hoe moeilijk is het als puber om 24 uur per dag bij je ouders thuis te zijn? Juist in die fase waarin je je los moet maken van je ouders en met leeftijdsgenoten het leven moet gaan ontdekken. En jongeren die studeren kunnen nu niet meer na een week hard werken op donderdagavond in de kroeg stoom afblazen. In plaats daarvan zitten ze in piepkleine studentenkamers digitaal lessen te volgen en in hun eentje te studeren. Hun bijbaan, vaak in de horeca, zijn ze meestal kwijt, ander werk is moeilijk te vinden. Er zijn zeker ergere dingen, maar de impact is groot. Voor ouderen is de verandering over het algemeen minder groot. Natuurlijk zijn ook zij beperkt in hun vrijheid en was bezoek tijdelijk niet of nauwelijks mogelijk. Toch komen deze beperkingen over het algemeen harder aan bij jongeren dan bij ouderen. Zeker als ze minder risico lopen en daardoor minder intrinsiek gemotiveerd zijn om zich aan beperkingen te houden.
Kloof tussen arm en rijk
Dan hebben we ook nog de kloof tussen arm en rijk die echt groter is geworden Natuurlijk is de kloof niet op alle fronten groter geworden door corona. Dit jaar zullen er bijvoorbeeld veel meer kinderen dan anders de hele zomervakantie thuisgebleven zijn. Dat heeft zeker voordelen voor de kinderen die nooit op vakantie gaan, ze zijn niet meer de enige die niet in het buitenland zijn geweest.. Maar er waren ook grote verschillen. Denk alleen maar aan het volgen van onderwijs op afstand. De kans dat er een leerachterstand is ontstaan, is natuurlijk groter als er niet voor iedereen in het gezin een computer of laptop beschikbaar is om lessen te volgen. Of als er 6 mensen aan één tafel proberen hun lessen te volgen. En buiten de lessen om, is er tijd om te ontspannen? De verkoop van dure boten is in 2020 flink gestegen, dus een deel van de mensen zal zeker tijd hebben gehad om bij te komen van alle hectiek. Maar niet iedereen kan een dure boot of een laptop betalen, waardoor ongelijkheid in onderwijskansen en welzijn als gevolg van de financiële situatie toeneemt.
Bovendien komt er een hele nieuwe groep ‘armen’. Mensen die zonder dat ze dat hadden kunnen voorzien hun hele inkomen zagen verdampen omdat hun bedrijf dicht moest. Een risico dat voor ondernemers niet te voorzien was. Dit heeft grote impact op mensen die hard gewerkt hebben voor hun eigen bedrijf en nu elk dubbeltje om moeten draaien om het eind van de maand te halen.
En hoe nu verder?
Het zou goed zijn om met de inwoners van de gemeente het gesprek aan te gaan over de nieuwe dynamiek in de samenleving. Zowel over de goede als over de slechte kanten. Hoe vonden mensen het om iets meer naar elkaar om te kijken? Wat willen ze daaraan behouden en wat willen ze veranderen? Hoe was deze periode voor oude, werkende, werkloze, zieke, gezonde, arme en rijke mensen? Wat heeft dit met hen gedaan? Wat waren de dingen die ze graag willen behouden en wat is heel moeilijk geweest en moet echt anders? Wat betekent het voor ondernemers om ineens thuis te zitten en hoe kan de gemeente hen bereiken? Zo kunnen we deze moeilijke periode ook gebruiken om van te leren en onze samenleving prettiger te maken voor iedereen. Voor de gemeente is dit een prachtige kans om de dienstverlening te verbeteren.
