Impact Canvas: krachtig analysekader voor lokaal sociaal ecosysteem

Jenny den Hertog en Joost Clarenbeek geven tekst en uitleg.

Gemeenten en zorg- en welzijnsorganisaties pakken maatschappelijke vraagstukken steeds meer in samenhang op. Het KplusV Impact Canvas© biedt een krachtig analysekader om deze vraagstukken te duiden vanuit het lokaal sociaal ecosysteem. Dat helpt ook om ‘witte vlekken’ in te vullen en ‘doublures’ te herkennen. Jenny den Hertog en Joost Clarenbeek lichten het model toe en verduidelijken dit met een praktijkvoorbeeld.

Hoe ga je als gemeente of maatschappelijke organisatie om met de uitdagingen in de samenleving?
“Wij bekijken een vraagstuk graag als onderdeel van een lokaal sociaal ecosysteem”, trapt Jenny af. “Met in elke gemeente of regio de eigen spelers en invloeden, maar ook een passend evenwicht. Dat geldt voor bijvoorbeeld het participatievraagstuk, maar evengoed voor de dak- en thuislozenproblematiek of de vluchtelingenkwestie. Door deze vraagstukken te analyseren vanuit het lokaal sociaal ecosysteem, maak je ze veel overzichtelijker. Het is een manier om integraal te denken en de rollen van de verschillende spelers in de juiste verhouding tot elkaar te zien.”

Dat klinkt nog vrij abstract. Maak het eens tastbaar.
Jenny lacht. “Ik kan me voorstellen dat dit verduidelijking nodig heeft. Daarom hebben we het KplusV Impact Canvas© ontwikkeld, waarmee we een maatschappelijk vraagstuk terugbrengen tot zes fases en vier bouwstenen.” Joost vult haar aan: “We willen het vraagstuk hiermee niet bagatelliseren. Maar dit model maakt wel inzichtelijk in welke fase het vraagstuk zich bevindt, wat de benodigde bouwstenen zijn en hoe je die vormgeeft. Zo wordt de route naar een duurzame oplossing steeds helderder.”

“De eerste bouwsteen is de probleemeigenaar”, gaat Jenny verder. “Dat is de persoon die zich verantwoordelijk voelt voor het vraagstuk en de oplossing. Die persoon kan per fase verschillen. De tweede bouwsteen is het immaterieel kapitaal. Daarmee bedoelen we de kennis, tools, methodieken en het draagvlak, die onmisbaar zijn bij de aanpak van het vraagstuk. Om goede vervolgstappen te kunnen zetten, heb je een plan of rapportage nodig. Dat is de derde bouwsteen. En tot slot de financiering. Want voor de ontwikkeling van oplossingen is geld essentieel.”

En hoe werkt het Impact Canvas in de praktijk?
Joost maakt het canvas concreet met een praktijkvoorbeeld. “Een werkontwikkeltraject in de wijk hebben we achteraf geanalyseerd met het Impact Canvas. In de signaleringsfase constateerden we dat de groep mensen met een uitkering en flinke afstand tot de arbeidsmarkt, weinig participeert in de samenleving. De gemeente waar dit speelde, stelde zich vervolgens in de articuleerfase de vraag hoe zij met sociaal ondernemerschap en kennis meer participatiemogelijkheden kan creëren. Hiermee ging een wijkbedrijf aan de slag. Tijdens deze organisatiefase activeerden wijkbewoners en lokale organisaties de kandidaten met leer- en werkopdrachten. De daadwerkelijke uitstroom naar betaald werk viel echter tegen. Toen we de bouwsteen ‘probleemeigenaar’ bekeken, ontdekten we dan ook een hiaat. Want waren het concern achter het wijkbedrijf en de lokale werkgevers wel voldoende gecommitteerd aan het wijkbedrijf? Het antwoord was ‘nee'”, merkt Joost op.

“Het was beter geweest als er bij de start van dit project over alle fases en bouwstenen was nagedacht. Het canvas maakte hier duidelijk welke witte vlekken en doublures er in de aanpak zaten, en hoe we deze konden invullen of herstructureren”, concludeert Jenny. “Dit model is overigens niet lineair; iets wat je stapje voor stapje doorloopt. Elke regel kent zijn eigen tempo. Plaats je het canvas in de lokale context, dan heb je het lokaal sociaal ecosysteem scherp. Je kunt zo gezamenlijk alle uitdagingen te lijf en maximale maatschappelijke impact realiseren.”

Zelf aan de slag?
Wil je weten hoe het KplusV Impact Canvas© kan helpen de maatschappelijke vraagstukken in jouw gemeente of maatschappelijke organisatie helder te krijgen? Onze adviseurs Jenny den Hertog (06-27 08 55 34) en Joost Clarenbeek (06-27 08 55 17) brengen jouw lokale situatie graag voor je in kaart.

Download voor meer informatie ook eens onze whitepaper ‘Lokaal sociaal ecosysteem; meer impact door samenwerking in sociaal domein’.