Recente Artikelen

• 

  ‘Zonder kennis wordt het niks met Big Data’

  Gemeenten koesteren de gedachte dat hun data gaan helpen met het oplossen van hardnekkige problemen in het sociale domein. Vergeet het voorlopig maar, zegt Albert Jan Kruiter van het Instituut voor Publieke Waarden. ‘Zolang de praktische kennis van professionals onvoldoende benut wordt, blijft innovatie uit.’

Recente Achtergrond Artikelen

• 

  Zoek je eigen collega

  Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt sterk op prijs gesteld. Niet door headhunters of werving- en selectiebureaus, maar medewerkers te laten zoeken. Gemeenten trekken alle registers open om schaarse kandidaten te lokken. 

• 

  Eerst relatietherapie, dan onderhandelen

  Een wendbare organisatie, met een daarop toegesneden pakket arbeidsvoorwaarden. Tilburg sloot een sociaal akkoord met de vakbonden en de ondernemersraad. Maar eerst was ‘relatietherapie’ tussen de partijen nodig. 

• 

  Komt een trainee bij de wethouder

  Ze zijn onbevangen en denken vaak niet langs hiërarchische lijnen. Waardoor het zomaar kan gebeuren dat een trainee bij de wethouder binnenstapt om een idee te pitchen. Eenmaal de schrik voorbij verwelkomen gemeenten de veranderkracht van de nieuwkomers.

• 

  Van specialisten naar alleskunner

  Gemeenten zoeken naar een nieuwe rol, als regisseur, in netwerken en andere verbanden. Die context vraagt van een deel van het ambtelijk apparaat andere vaardigheden en een nieuwe manier van werken. ‘Blijven leren, de organisatie is nooit af’, zeggen de verantwoordelijken in Lochem en Tiel.

• 

  Omstreden reddingsboei

  Veel gemeenten stellen met het oog op onverwachte situaties in het sociale domein een ‘sociaal calamiteitenplan’ vast. Maar voegt zo’n werkbeschrijving veel toe? En wordt die bij een ramp wel gebruikt? Daarover lopen de meningen uiteen. ‘Zo’n plan is een recept voor onrust.’ 

• 

  Politie traint sociale wijkteams

  Aan de keukentafel is het niet altijd gemoedelijk. Ambtenaren en buurtwerkers ervaren met regelmaat frustratie en agressie van teleurgestelde burgers. Gestructureerde nazorg en het bespreken van casuïstiek voorkomen dat medewerkers afhaken.

• 

  D’ran in de Achterhoek

  Geen strakke sturing van bovenaf, maar inwoners zelf laten beslissen over herinrichting van de binnenstad. Doetinchem neemt overheidsparticipatie serieus, zonder mooipraterij. ‘In gesprek gaan met mensen bleek veel gemakkelijker dan we van tevoren dachten.’ 

• 

  Draaien aan de knoppen in het sociaal domein

  Wet- en regelgeving staat soms haaks op de meest prak tische oplossing voor burgers met een uitkering. Via de ‘omgekeerde toets’ komt maatwerk alsnog binnen handbereik. Ambtenaren in het sociale domein leren drempels wegnemen. ‘Mag je dit als consulent wel adviseren?’ 

• 

  Maak liever heldere afspraken

  Gemeenten en jeugdzorgaanbieders weten vaak niet wat ze aan elkaar hebben. Onvoldoende uitgewerkte afspraken leiden dan tot uiteenlopende verwachtingen, soms tot verschillen van inzicht over (geleverde) zorg en vrijwel altijd tot meer bureaucratie. 

• 

  Veel leden wijkteams leveren in

  Veel gemeenten in Nederland brengen medewerkers van sociale wijkteams onder in een nieuwe rechtspersoon. Die juridische overgang kan nadelig uitpakken voor werknemers, zeggen de vakbonden. Soms scheelt het hen wel 600 euro per maand.

• 

  Wijkteams overbelast

  Sociale wijkteams zijn de spil van de veranderingen in het sociale domein. Maar ze komen om in het werk. En dan houdt de bureaucratie hen ook nog eens van het werk.

• 

  Stoelendans brengt swing

  Blijf zitten waar je zit en verroer je niet. In tijden van bezuinigingen en krimpende formaties voelen medewerkers weinig voor verandering. Interne mobiliteit helpt de gemeentelijke arbeidsmarkt weer op gang.

• 

  Budget van gemeente naar dorp

  Voor wat hoort wat. Twee dorpen in Oldebroek beschikken over hun eigen portie van het lokale budget voor groenbeheer. Met wat overschiet, verfraaien ze hun dorp. Een geslaagde deal. Tot nu toe. Het eerste deel van een serie over burgerinitiatieven.

• 

  Sociale teams spits op taal

  Laaggeletterdheid gaat vrijwel altijd samen met andere problemen. In Borger-Odoorn sporen sociale teams het probleem op. Decentralisaties vormen een uitgelezen moment voor de aanpak van laaggeletterdheid.

• 

  Minder jeugd in bescherming

  In het eerste jaar van lokale verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg daalde het aantal jeugdbeschermingsmaatregelen. Te vroeg om conclusies te trekken, zegt Annette Roeters van de Raad voor de Kinderbescherming. De vier grote steden gaan voorop in de daling.

• 

  Kosten schuldhulp rijzen de pan uit

  Gemeenten betalen zich blauw aan bijzondere bijstand. Oorzaak: de explosie van het aantal inwoners met schulden dat onder beschermingsbewind wordt geplaatst. Bewindvoerders ontvangen ze met open armen.

• 

  Jeugdzorg binnen budget

  Wethouders liggen wakker van eventuele budgetoverschrijdingen op de jeugdzorg. Maar in de Regio Noord-Veluwe was het financiële plaatje van het eerste transitiejaar 2015 snel duidelijk en zijn ze al ‘in control’ voor dit jaar.

• 

  Help vluchteling meteen aan werk

  Gemeenten hebben hun handen vol aan het regelen van (nood)opvang en huis­vesting voor asielzoekers en vluchtelingen. Sommige gemeenten kijken al verder: ze helpen statushouders zo snel mogelijk aan werk of zetten ze boven de boeken.

• 

  Overheid levert banen niet

  De overheid realiseert te weinig werkplekken voor arbeidsgehandicapten. We roeien tegen macrotrends in, aldus banenambassadeur Hans Spigt.

• 

  ‘Keuze cliënt leidend’

  Gemeenten die hun inkoopvoorwaarden in het sociale domein dicht spijkeren, bewijzen zichzelf, zorgaanbieders, maar vooral zorgvragers een slechte dienst. Aanbestedingsjurist en advocaat Tim Robbe: ‘Inkoop maakt soms meer kapot dan je lief is.’

• 

  De SW-puzzel

  In de hoop tekorten te verminderen trekt een deel van de gemeenten de stekker uit gezamenlijke sociale werkbedrijven. Of ‘ieder voor zich’ een oplossing is voor de problemen in de sector, wordt aan vele kanten betwijfeld.

• 

  Oog voor de mantelzorger

  Mantelzorgers belonen met een financieel ‘compliment’ volstaat niet. De samenleving als geheel moet meer oog krijgen voor hun positie. Niet als het water hen al aan de lippen staat, maar in het dagelijks leven.

• 

  Liever instemmen dan procederen

  De decentralisaties hebben nauwelijks geleid tot rechtszaken over aanbestedingen. Stilte voor de storm. Vanaf volgend jaar zullen buiten de boot gevallen zorgaanbieders alsnog hun recht willen halen. 

• 

  Kappen met helpen, ja!

  Hulpverleners nemen afstand van de woorden ‘helpen’, ‘wij’ en ‘samen’. De cliënt moet zelf aan de bak. Daarbij hoort een ander idioom. Welkom in de wereld van de zelfsturing en de vangrail.

• 

  Groeipijn in het sociale domein

  Het sociale domein zoekt een nieuw evenwicht. Dat kan niet zonder verwarring, angst en groeipijn, zegt de Rotterdamse transitieprofessor Derk Loorbach.

• 

  Iedereen z’n eigen wonderolie

  Sociale wijkteams moeten in de meeste gemeenten het smeermiddel worden van de decentralisaties. Maar over hoe ze moeten worden ingericht, lopen de meningen per gemeente sterk uiteen.

• 

  Iedereen weigerambtenaar

  De hedendaagse manager bakt er weinig van, betoogt de Nijmeegse filosoof en organisatiedeskundige René ten Bos. En trainingen om dat leiderschap te stimuleren zijn doorgaans zinloos. De strijd tegen bureau­cratie kan beter van onderop beginnen. ‘Rapporteer niet meer, stop met controleren.’

• 

  Te gezellige waakhond

  Veel lokale publieke omroepen ontstijgen amper het niveau van de plaatselijke etherpiraat. Koepel-organisatie OLON en de VNG pleiten voor schaal­vergroting. ‘Het is niet de bedoeling om met overheids­geld plaatjes te draaien voor tante Mien.’

• 

  ‘Meer opvoeden dan handhaven’

  Kwaku Summer Festival staat, na de Uitmarkt en vóór de Gay Parade, in de top drie van de Amsterdamse feestkalender. Een tropische braderie met vertier, verdeeld over vijf weekeinden. Voor handhavers een tour de force.

• 

  Op zoek naar wil en winst

  Al ver voor Den Haag hadden Stedendriehoek en Noord-Veluwe een sociaal akkoord. Zo gaan ambtenaren en ondernemers als buddy’s de boer op om werkgevers warm te maken voor garantiebanen.

• 

  Luisteren en loslaten

  De nieuwe gemeenteambtenaar moet omgevings­sensitief zijn. Verder liefst ook presterend, verbindend, strategisch en flexibel. ‘Het nieuwe vakmanschap is een grote zoektocht.’

• 

  Koester de kracht van leken

  De spoeling wordt dunner en de kwaliteit van raadsleden holt achteruit, klagen bestuurders en ambtenaren. Of schuilt in gebrek aan deskundigheid de mogelijke kracht van de raad? 

• 

  ‘Denk in mensen, niet in systemen’

  Of het nu om verkeersveiligheid gaat of om uitkeringen: beleid pakt zelden uit zoals het bedoeld is. Laat de gedachte aan beheersing los en sluit aan bij menselijk gedrag, bepleit Menno Fenger, bestuurskundige en handhavingsspecialist.

• 

  Schoffelen én ­zeggenschap

  Burgers moeten beter voor elkaar zorgen, vindt de overheid. Maar opgelegde vrijwilligheid is een contradictie, stelt socioloog Imrat Verhoeven. ‘Mensen helpen als ze door iemand anders worden gevraagd, niet als de overheid dat doet.’ Tenzij vrijwilligers ook invloed op het beleid krijgen.

• 

  Burger speelt agent

  Enschede neemt met z’n jongerenaanpak een voorschot op de decentralisaties. In ‘omgevingsbeheergroepen’ helpen bewoners mee om de overlast in probleemwijk ‘Zuid’ op te lossen. ‘De sociale veiligheid is er 80 procent op vooruitgegaan.’

• 

  Van stopwatch naar schakel

  Gemeenten en zorgverzekeraars worden de belangrijkste financiers van de zorg. Vooruitlopend op de overheveling van veel AWBZ-taken zoeken ze elkaar  op. Met resultaat, zoals in Rotterdam en Utrecht. ‘Zonder interventie waren de kosten 7,5 ton hoger.’

• 

  Pareltjes zoeken

  Aart van der Gaag, directeur van ABU, branchevereniging van vooral de grote uitzendondernemingen, haalt een uitspraak aan van oud-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Albeda: ‘Ze worden met duizenden tegelijk werkloos, maar je moet ze één voor één terugbrengen.’ 

• 

  Vliegende start Jeugdzorg 2.0

  Alle jeugdzorg gaat naar de gemeenten met ingang van 2015. De tijd dringt, al ligt er nog geen wet. Gemeenten wachten niet langer. ‘Gewoon starten en zien wat er gebeurt.’ Ondervinding blijkt een goede leermeester.

• 

  In de asbest telt een krasje niet

  Bijna tachtig Haagse werklozen zijn in 2012 opgeleid tot  astbestsaneerder. Meer dan vijftig daarvan hebben nu betaald werk. Geen dwang, maar het aantrekkelijke aanbod trok hen over de streep. ‘Bij het binnenkomen schat ik vaak al in: dit wordt er een.’

• 

  Eén Twente

  Het WGR Plus verband Regio Twente wordt opgeheven. Volgens de voorzitter van het openbaar lichaam, Peter den Oudsten, zal dat de regio Twente niet doen verbrokkelen. De burgemeester van Enschede denkt dat de steden juist naar elkaar toe groeien. ‘Één gemeente van 360.000 inwoners maakt echt het verschil.’

• 

  Miesjes & Matthijsjes

  Vier generaties tegelijk op de werkvloer, dat kan botsen of juist zorgen voor vernieuwing. Intelligente managers spelen in op de onderlinge verschillen en benutten die.

• Einde subsidie, einde dienstverband

  Met de Wet werken naar vermogen sneuvelt (voorlopig) ook een landelijk experiment met loondispensatie. Het zoveelste instrument dat moet bevorderen dat mensen met een beperking aan de slag komen. ‘Leg het gewoon op, met een quotum,’ zeggen ambtenaren in Smallingerland.

• Niet remmen, maar gassen

  De opvolger van de geschrapte Wet werken naar vermogen zal veel trekken hebben van het wetsvoorstel dat er lag. ‘Ook als de wet plaats maakt voor iets anders, zijn het dezelfde ambtenaren die schrijven,’ constateert Divosa-voorzitter René Paas. 

• ‘De onderkant is hartstikke nodig’

  In het magazine Binnenlands Bestuur een gesprek met Iris van Bennekom, voorzitter van Cedris, brancheorganisatie van de sociale werkvoorziening. Dit interview is afgenomen vóór de val van het kabinet-Rutte. 

• Rampsite

  Twitter en Faceboek zijn niet te verslaan, maar tijdens een calamiteit is de gemeentelijke website een baken in de informatievoorziening. Mits deze een piekbelasting aankan. 

• 

  Vier lokale loketten

• Stadhuis vol alleskunners

  De gemeente Den Haag schrapt voor 2014 ruim duizend formatieplaatsen. Outplacement en opleiding zijn de smeerolie van de operatie. ‘Niet scholen is achteruit fietsen.’ 

• Apeldoorn moet effe dimmen

  Apeldoorn staat financieel onder curatele van de provincie Gelderland. De stad zet alles op alles om niet de artikel 12-status te krijgen. ‘Maar er zijn grenzen aan het zelfoplossend vermogen.’

• 

  Mensen laten uitgroeien boven zichzelf

  Bij modeketen Piet Zoomers werkt vast personeel prima samen met mensen met een beperking. Ook andere werkgevers tonen interesse. De toekomst is aan het ‘werkontwikkelbedrijf’.   

• Amechtig Apeldoorn zoekt nieuwe donor

  Door tekorten op het grondbedrijf verandert Apeldoorn van een relatief rijke gemeente in een stad zonder een grammetje vet op de botten. ‘Een patiënt op de intensive care die alleen dankzij een zware transfusie kan overleven’

• Advies krijgen en opvolgen: enkele voorbeelden.

  Wat doen mensen zoal met de adviezen die ze krijgen? Een aantal voorbeelden uit de praktijk.

• Het bijstandswonder van Boxmeer

  Door slimmer te werken met een nieuw softwareprogramma bespaart Boxmeer fors op bijstandsuitgaven en valt minder klanten lastig met vragen om bewijsdocumenten. De ambtenaren scheelt het een enorme hoeveelheid rompslomp.

• Niet delen maar kiezen

  Economie is gebaat bij investeringen en nu het Rijk zich terugtrekt, zijn de provincies aan zet. Een rondgang langs bestuurders en ondernemers in Brabant, Zeeland en Limburg levert vele wensen op en goede raad. ‘Provincies moeten prioriteiten stellen en niet elke gemeente een tientje willen geven.’

• Vrijstaat aan de Maas

  Maasdriel is voortdurend het toneel van gerommel en geruzie. Nu volgt in opdracht van de provincie een onderzoek naar de bestuurscultuur in de Gelderse gemeente. ‘Hier vraagt men geen toestemming, maar vergiffenis.’