Yolanda de Koster
Yolanda de Koster is redacteur bij Binnenlands Bestuur met specialisatie op de thema's Bestuur en Organisatie en Sociaal.
Contactgegevens
- E-mailadres:
- ydekoster@binnenlandsbestuur.nl
- Telefoonnummer (mobiel):
- 06 - 205 40 236
- LinkedIn:
- LinkedIn profiel van Yolanda de Koster
- Twitter:
- Twitter profiel van Yolanda de Koster
Recente Artikelen
-
Nog geen verkiezingskoorts voor 21 november
De herindelingsverkiezingen voor de nieuwe gemeente Haarlemmermeer leven nog niet. Van de inwoners uit Haarlemmermeer en Haarlemmerliede en Spaarnwoude die zeggen te gaan stemmen, weet bijna een derde nog niet op welke partij. Dat blijkt uit een peiling die door I&O Research is uitgevoerd. Er vinden op 21 november nog elf andere gemeenteraadsverkiezingen plaats.
Recente Achtergrond Artikelen
-
‘Versnippering zien wij ook als pluspunt’
Met 14 fracties op 35 raadsleden is de Lelystadse raad sterk versnipperd. Tegelijk liggen er talloze bestuurlijke opgaven. Gaat de versnippering verlammend werken? Een gesprek met burgemeester en raadsvoorzitter Ina Adema over de stad, de uitdagingen, de potentie, en over raad en college.
-
Wijkteams in de lift
Voor het eerst sinds de decentralisaties neemt de cliëntenwaardering van sociale wijkteams toe, zo blijkt uit onderzoek van I&O Research. Een andere uitkomst: de tevredenheid over het keukentafelgesprek stijgt als een derde aanschuift. Jeugdhulp wordt nog steeds lager gewaardeerd dan andere professionele ondersteuning.
-
Huisbezoek als geheim wapen
Het sociaal beleid van de Oost-Brabantse gemeente Deurne moest beter aansluiten bij de doelgroep. Ontschot werd het, meetbaar, met meer grip voor de raad én opgesteld in samenspraak met bewoners. Verantwoordelijk wethouder Marnix Schlösser: ‘Je probeert alles in één plan te vangen.’
-
De Jeugdwet langs de meetlat
De Tweede Kamer houdt maandag een hoorzitting over de eerste evaluatie Jeugdwet. Gemeenten staan er positief tegenover ondanks een groot aantal knelpunten, zoals de ontoereikende financiële middelen en de leeftijdsgrens 18-/18+. Er zijn oplossingen. Maar die zitten niet in aanpassing van de wet.
-
Verder na de verkiezingen
Verdere versplintering en opmars van lokale partijen. Dat zijn de twee belangrijkste uitkomsten van de gemeenteraadsverkiezingen van twee weken geleden. Wat zijn de (vermeende) problemen en (mogelijke) oplossingen? Binnenlands Bestuur licht er vier uit.
-
Raad eerst het klasje in
Raadsleden worden met speciale inwerkprogramma’s klaargestoomd voor de komende vier jaar. Er is nadrukkelijk aandacht voor integriteit, de Omgevingswet en regionalisering, zo blijkt uit een rondgang langs griffiers.
-
Loslaten op een iets hoger niveau
Al het beïnvloedbare gemeentelijke beleid aan de samenleving overlaten. Van visie tot concrete voorstellen. Mét budget. Dat heeft Nijkerk de afgelopen jaren gedaan. Het is niet de vraag of de gemeente daarmee doorgaat, maar vooral hoe.
-
Moeite met politiseren lokaal beleid
De campagnes zijn in volle gang in de 335 gemeenten waar op 21 maart verkiezingen worden gehouden. Welke thema’s zijn belangrijk en vooral, op welke thema’s verschillen de partijen van mening? Citisens analyseerde op verzoek van Binnenlands Bestuur de verkiezingsthema’s van 64 gemeenten
-
Een nog te gesloten bolwerk
De tevredenheid met de lokale democratie is groot, constateert de Tilburgse bestuurskundige Julien van Ostaaijen. Maar de burger krijgt mondjesmaat echte invloed. Ook andere tegenmacht laat te wensen over. Werk aan de winkel voor lokale politici.
-
De eigen kracht van Koggenland
Koggenland wil de leefbaarheid van het platteland veiligstellen. In dorpsgesprekken dragen inwoners zelf ideeën en projecten aan die in doe-teams worden uitgewerkt. Ook dragen ze actief bij aan de uitvoering. Waar nodig met hulp van de gemeente.
-
Fuseren moet je leren
De afgelopen maanden zijn twee ambtelijke fusies geklapt. Hardenberg trok de stekker uit de samenwerking met Ommen, en IJsselstein maakte een einde aan de ambtelijke fusie met Montfoort. Langedijk en Heerhugowaard besloten juist tot een onderzoek naar ambtelijk samengaan. Waarom durven ze deze stap te zetten?
-
Vooraf formeren gaat veel beter
De campagnes moeten nog beginnen. Toch moeten gemeenteraden nu al nadenken over het formatieproces. Althans, als zij dat op basis van ‘consent’ willen doen, met een raadsbreed gedragen programma als resultaat. Utrechtse Heuvelrug heeft er goede ervaringen mee.
-
De lessen van Brunssum
Burgemeesters moeten meer instrumenten krijgen om als hoeder van de bestuurlijke integriteit te kunnen optreden. Of toch niet, want dan komt de autonomie van de gemeenteraad in het gedrang. Na het opstappen van Luc Winants spreken voor- en tegenstanders van aanvullende bevoegdheden zich uit. ‘Er zit een zekere willekeur in integriteitsonderzoek.’
-
Hulpvraag beter in beeld
Als gemeente wil je de effectiviteit van sociale wijkteams in kaart brengen. Maar hoe meet en monitor je dat? Het instrument ‘Wat telt’ kan helpen. De eerste ervaringen in Eindhoven en Utrecht zijn positief. Na een pilotfase hebben beide gemeenten samen met de wijkteamorganisaties besloten het vanaf 2018 bij al hun wijkteams te gaan inzetten.
-
Inzicht via ‘after sales’
Gemeenten zijn verplicht jaarlijks een onderzoek naar de cliënttevredenheid over Wmo 2015 en Jeugd uit te voeren. Een ‘moetje’; al doet niet iedereen mee. Veel gemeenten kiezen voor verdieping en verbreding, waarmee onderzoeksresultaten waardevoller worden voor beleidssturing.
-
Externen geven Noord-Holland feedback
De provincie Noord-Holland heeft zich een spiegel voorgehouden. Aan 55 externe partijen is gevraagd wat zij van de provincie vinden. Wat zijn de sterke en wat de zwakke punten van het ambtelijk apparaat? En vooral ook: wat kan beter? Een van de veelgehoorde adviezen vanuit de zogeheten Omgevingsscan is dat de provincie meer lef moet tonen.
-
Fuserende gemeenten strijden voor btw-aftrek
Voor gemeenten die een ambtelijke fusie zijn aangegaan, valt de afschaffing van de verruimde koepelvrijstelling rauw op het dak. Vanaf 1 januari moet er weer btw worden betaald over de aan hen geleverde diensten. De gemeenten laten het er niet bij zitten en ook de Kamer gaat zich roeren.
-
Vertrouwen in decentralisaties stijgt ietsjes
Het vertrouwen in de decentralisaties maatschappelijke ondersteuning, ouderenzorg en jeugdhulp neemt licht toe, maar bijna de helft van de Nederlanders is nog steeds sceptisch. De waardering voor de jeugdhulp en die voor de sociale wijkteams is het afgelopen jaar afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research.
-
Gezin aan zet bij jeugdhulp
Veertien gemeenten in de regio’s Amsterdam- Amstelland en Zaanstreek-Waterland gaan de specialistische jeugdhulp anders opzetten. In plaats van een reeks behandelingen wordt het te behalen resultaat ingekocht. ‘We stellen de vraag: wat gaat niet goed in je leven?’
-
Leren denken als een generalist
Utrecht telt sinds 2015 achttien buurtteams die met een vooraf vastgesteld budget de basiszorg sociaal en jeugd moeten leveren. Medewerkers zijn enthousiast en willen niet terug naar ‘vroeger’. Het prikkelt de innovatiekracht om te komen tot gezamenlijke oplossingen voor individuele cliënten.
-
Hiaten met een grote H
De hoogste bestuursrechter heeft inmiddels twee ‘losse eindjes’ in de Wmo 2015 afgedicht. Het zal niet de laatste keer zijn, voorzien advocaten. Ook in de Jeugdwet zitten enkele hiaten die om richtinggevende uitspraken van de Centrale Raad van Beroep schreeuwen.
-
‘Vertrouw gemeenten nu eens’
Rust in de tent. Dat is de boodschap van de Raad van State inzake interbestuurlijke verhoudingen. Vice-president Piet Hein Donner en Staatsraad Jan Franssen kijken dan ook met zorg naar de rol van het rijk in het sociale domein. ‘Wij vinden het te vroeg om gemeenten te verplichten beschut werk in te richten.’
-
‘We missen een jeugdpartij’
Gemeenten moeten ruimte geven aan innovatie in de jeugdhulp en een nieuw kabinet moet de Jeugdwet met rust laten. Dat stelt voorzitter Hans Spigt van Jeugdzorg Nederland. ‘Als we niet oppassen, zijn we de jeugdzorg van gisteren aan het organiseren.’
-
Speuren naar ‘rechterproof’ zorgbeleid
Gemeenten worstelen met het ‘rechterproof’ maken van hun huishoudelijke hulpbeleid. De hoogste bestuursrechter besliste medio mei dat sturen op resultaat mag, maar wel onder voorwaarden. De zes gemeenten in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden zijn sindsdien bezig met de zoektocht om het beleid in lijn met de Wmo 2015 te krijgen.
-
Gemeenten onder dwang minder sober
De eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen is dit jaar in tientallen gemeenten verlaagd of afgeschaft. En vanaf januari gaan nog meer gemeenten dat doen. Dat blijkt uit een update van het eerder dit jaar gehouden, spraakmakende Binnenlands Bestuur-onderzoek naar zorgmijding.
-
‘Wees blij met code oranje’
Code Oranje wil de democratie vernieuwen via experimenten in voorhoedegemeenten. Nadat initiatief nemer Bert Blase bij minister Plasterk op de koffie kwam, is deze ‘nog enthousiaster’. Een dubbel interview. ‘Er staat nergens in de Grondwet hoeveel stoelen in een raadszaal staan.’
-
Tekort Jeugdzorg kent meerdere oorzaken
Ruim de helft van de gemeenten komt dit jaar niet uit met het rijksbudget voor de jeugdhulp en vreest structureel rode cijfers te moeten schrijven. Het verdeelmodel en de toegenomen zorgvraag zijn twee oorzaken, maar er zijn er meer. Binnenlands Bestuur zet de belangrijkste oorzaken van de (dreigende) tekorten op een rijtje.
-
Het gevecht om grip
De gemeentebegroting gaat voor een groot deel op aan zorg. Maar hoe meet je de afgesproken ‘vergroting van zelfredzaamheid’ of de ‘versterking van de eigen kracht’? Een rondgang langs gemeenten. ‘Kijken naar outcome is nieuw voor ons.’
-
Jeugd zorgenkindje nr. 1
De jeugdzorg levert gemeenten blijkens een enquête van I&O Research de meeste hoofdbrekens op. Er is, in vergelijking met de Wmo en de Participatiewet, te weinig budget, te weinig personeel en te weinig sturingsinformatie. Bij de Wmo worden de minste knelpunten verwacht.
-
Omstreden hulptroepen
Ruim 5.300 burgerraadsleden zijn naast zo’n 8.900 raadsleden in gemeentehuizen actief. ‘Het mag een onsje min der’, vindt de een. Juist niet, stelt de ander. ‘Het is een prima manier om mensen te laten kennismaken met de politiek.’ Over plussen en minnen van de inzet van niet-raadsleden lopen de meningen uiteen.
-
Actieplan voor vitaler Limburg
Wettelijk heeft de provincie geen bemoeienis met het sociale domein. Toch heeft de provincie Limburg het voortouw genomen, in overleg met gemeenten en andere betrokkenen. Resultaat: de Sociale Agenda Limburg 2025. -
Actie in plaats van bureaucratie
De Taskforce Brabant Zeeland heeft bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit gewerkt als broodnodige knuppel in het hoenderhok. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Bij de aanpak van andere complexe problemen kunnen netwerkorganisaties leren van de aanpak van de Taskforce, die altijd plussen en minnen heeft.
-
Zoover voor de jeugdhulp
De regio West-Brabant-West stapte over op resultaatfinanciering in de jeugdhulp. En de vervolgstap is al in de maak: kwaliteitsmeting door cliënten. ‘We zijn met elkaar een soort black box in gegaan; op zowel inhoud als op financiën.’
-
Kracht regio beter benut
Maak als regio het verschil, adviseerde de Studiegroep Openbaar Bestuur dit voorjaar. Gelderland pioniert al een paar jaar met deze werkwijze. Zes regio’s in de provincie hebben elk hun eigen economische agenda. ‘Bij de Veluwe en de Achterhoek heb je de kern zo te pakken, in andere gebieden is eerst meer dialoog nodig.’
-
Regionaal roeien met bestaande riemen
De Noordoost-Brabantse gemeenten werken zo licht waar het kan en zo zwaar als het moet regionaal samen. Adoptieteams en het zogeheten Vijftallenoverleg zijn enkele van de instrumenten die de regio inzet om effectief verlengd lokaal te sturen.
-
Gezocht: invoelende partner
De oudste gemeente van Noord-Holland gaat per 2019 fuseren. Met wie, dat wordt de 5.500 inwoners van Haarlemmerliede en Spaarnwoude eind deze maand duidelijk. Potentiële huwelijkskandidaten zijn zorgvuldig gescreend. Nu moeten de elf raadsleden beslissen.
-
Poetsdoeken moeten uit de kast
Gemeenten die de huishoudelijke hulp hebben geschrapt, generiek hebben versoberd of op een andere leest hebben geschoeid, moeten aan de bak. En de geldbuidel trekken. Want huishoudelijke hulp valt onder de Wmo 2015, zo heeft de hoogste rechter bepaald.
-
Overschotten en wel daarom
Blijkens onderzoek van Binnenlands Bestuur hebben negen op de tien gemeenten in 2015 geld overgehouden van hun Wmo-budget. De Tweede Kamer eist een analyse van staatssecretaris Van Rijn. Om hem op weg te helpen alvast vier mogelijke oorzaken en een vooruitblik.
-
Lef loont bij inkoop zorg
Zaltbommel nam de inkoop Wmo en jeugdzorg flink op de schop. De gemeente heeft nu met 52 lokale aanbieders vijfjarige contracten gesloten. Er is landelijke interesse voor de bijzondere aanpak.
-
Dáág uurtje factuurtje
Hardenberg en Ommen voerden over de hele linie van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) resultaatbekostiging in. En het werkt. Het bespaart de gemeenten geld en van klanten, die de zorg meer naar hun eigen voorkeur kunnen indelen, is nog geen klacht binnen.
-
Raadslid heeft dikke huid
Ondanks intimidaties, bedreigingen, stapels papierwerk en vele vergaderuren vinden raadsleden hun werk zo leuk, dat ruim zes op de tien zich over twee jaar opnieuw kandidaat willen stellen.
-
Wmo-tarief soms vier keer zo hoog
Niet alleen tussen gemeenten, maar ook bínnen gemeenten worden verschillende tarieven voor Wmo-voorzieningen gehanteerd. In bijna één op de drie gemeenten zijn de tarieven dit jaar opnieuw fors gestegen, soms met ruim 200 procent.
-
Boven bijstand? Betalen maar!
Raadsvragen, een Kamerdebat, boze telefoontjes, tweets en mails. Zorgmijding door (te) hoge eigen bijdragen leidt tot commotie. Cliënten op bijstandsniveau krijgen hun gestegen zorgkosten doorgaans vergoed, maar mensen met een modaal inkomen zien de rekening soms vertienvoudigd.
-
D-day voor poetshulp hoogste rechter gaat principiële uitspraak doen
Voor gemeenten die de huishoudelijke hulp hebben geschrapt of versoberd nadert de ontknoping. De hoogste rechter buigt zich volgende maand over de vraag of huishoudelijke hulp nu wel of niet onder de Wmo 2015 valt. Duidelijkheid is hard nodig.
-
Kwart mijdt dure zorg
Een kwart van de Nederlanders ziet af van zorg en ondersteuning door de hoge eigen bijdragen die zij voor Wmo-voorzieningen moeten betalen. Burgers worden vooraf nauwelijks geïnformeerd over het bedrag dat ze voor hulp moeten neertellen, ook niet als dit omhoog gaat.
-
De schepping van een drieëenheid
De gemeentesecretarissen van het ambtelijk gefuseerde Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk krijgen geregeld bezoek van gemeenten die zich ook oriënteren op een ambtelijke fusie. Ze delen graag hun ervaringen. ‘We waadden tot onze knieën door de modder.’
-
Niet miepen, aanpakken
Het democratisch gat bij samenwerkingsverbanden kan en moet worden gedicht. Als het niet gebeurt, dan blijft er volgens Jacques Wallage, voorzitter van de Raad voor het openbaar bestuur (Rob), maar een optie over: grootschalig herindelen.
-
Doe gewoon wat nodig is
Sociale wijkteams worstelen met hun beleidsvrijheid. Leg niet alles opnieuw vast in verordeningen, zegt voorzitter Han Noten van de Transitiecommissie.
-
‘Ik snap de enorme worsteling’
Ze hebben pech, de gemeenten die vinden dat ‘Den Haag’ zich minder moet bezighouden met de gedecentraliseerde taken Wmo 2015 en de jeugdzorg. ‘We bemoeien ons wél met elkaar’, stelt staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) resoluut.
-
Ambtelijke fusie: hit of shit
Nadat in 2008 de eerste ambtelijke fusie een feit was, zijn er vele gemeenten gevolgd die wel nauw willen samenwerken, maar niet hun zelfstandigheid willen opgeven. Deze samenwerkingsvorm lijkt aan populariteit te winnen. Tot afschuw van criticasters.
-
Geen bonnetjes, geen sturing
Zonder facturen is monitoring in de jeugdzorg onmogelijk. De redenen van het uitblijven van bonnetjes zijn divers, maar de gevolgen groot. Voor onder meer de inkoop en innovatie, maar ook voor de gemeentelijke jaarrekeningen.
-
Meer snijden in zorg taboe
Nog meer gemeentelijke bezuinigingen op onder meer (ouderen)zorg, openbare orde en huishoudelijke hulp en de leefomgeving roept bij inwoners weerstand op. Toch gaat dat gebeuren, voorspellen ambtenaren. Het bezuinigingsleed is nog niet geleden.
-
Jeugdhulp op maat in Haaglanden
Mopperende raden over het ontbreken van zeggenschap bij de inkoop jeugdzorg. Dat wilden de tien zorgwethouders in Haaglanden niet nog eens. Voor 2016 vormen lokale plannen de basis. Al werd er vervolgens wel weer met z’n allen ingekocht.
-
De TomTom voor Renkum
De Renkumse raad heeft de touwtjes strak in handen. Tenminste: aan de voorkant van de besluitvorming. Daarna resteert loslaten, af en toe prikken en het college controleren. Heeft Renkum meteen de oplossing voor het democratische gat bij samenwerkingsverbanden?
-
Vage wet, veel claims
Na de decentralisaties zorg, jeugd en werk hangen gemeenten dwangsommen en schadeclaims boven het hoofd. Ook vrezen ze hun beleid op last van de rechter te moeten aanpassen. ‘Ingeboekte bezuinigingen kunnen alsnog verdampen.’
-
Overwerken, zelfs op zaterdag
Duizenden bezwaarschriften rondom de huishoudelijke hulp zijn de afgelopen maanden bij gemeenten ingediend. Om ze tijdig te kunnen afhandelen is de ambtelijke capaciteit uitgebreid of houden de bezwaarschriftencommissies meer zittingen.
-
‘Ga inkopen op inhoud’
Bij een kwart van de zorgregio’s en zorginstellingen schoot de Transitie Autoriteit Jeugd het afgelopen jaar al te hulp. Voorzitter Marjanne Sint verwacht nog meer circus. Haar oplossing: ‘Inkoop en inhoud moeten dichter bij elkaar worden gebracht.’
-
Waar blijft de innovatie?
Innovatie in de zorg maakt de meeste kans als gemeenten voor populatiegebonden bekostiging kiezen. Zo verdwijnt de perverse prikkel bij aanbieders om zo veel mogelijk zorg te leveren. Alleen: slechts een minderheid van de gemeenten doet het.
-
CDA verliest thuishaven Brabant
De winst van regionale partijen bij de Statenverkiezingen vertaalt zich niet in uitbreiding van bestuursverantwoordelijkheid naar meer provincies. Alleen in Friesland mag de Fryske Nasjonale Partij (opnieuw) meebesturen.