Recente Artikelen

• 

  Rattenmonitor houdt oprukken plaagdier in de gaten

  Dit najaar ontwikkelde het RIVM de Rattenmonitor. Zowel commerciële als gemeentelijke plaagdierbestrijders kunnen op deze webapp meldingen van rattenoverlast doorgeven. Met de gegevens hoopt het RIVM meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling van rattenpopulaties in Nederland, ook op de lange termijn. 

• 

  Vrees voor explosie populatie plaagdieren

  Er zijn zorgen voor een ware rattenexplosie als in 2023 de chemische bestrijding door particulieren verder aan banden wordt gelegd. Een minder vuile leefomgeving zou flink helpen.

• 

  Groene stad ook paradijs voor mug

  De noodzakelijke vergroening en vernatting van de stad heeft een keerzijde: het behaagt ook de plaagdieren als muggen en teken. Gemeenten moeten volgens ecoloog Arnold van Vliet van Wageningen University & Research actiever met de problematiek bezig gaan. 

• 

  Aanpak medicijnresten vereist andere mentaliteit

  In het Brabantse Aarle-Rixtel (gemeente Laarbeek) staat een grote waterzuiveringsinstallatie die gezuiverd rioolwater loost op een klein riviertje, de Aa. Hoewel gezuiverd, kunnen de lozingen schade opleveren voor de waterkwaliteit en de leefwereld van vissen en kleinere waterorganismen.

• 

  ‘Ruige kern’ kan de Veluwe redden

  De Veluwe is een toeristische trekpleister vol recreatieparken, campings, restaurants, fietspaden en wegen. Maar de natuur gaan ten onder. Michiel Hegener pleit ervoor de helft als ‘ruige kern’ beter te beschermen.

• 

  ‘Hulp buurlanden nodig in strijd tegen laagwater’

  Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat gaat de ministers in het stroomgebied de Rijn vragen maatregelen te nemen tegen (te) lage waterstanden. Volgend voorjaar stellen de ministers het nieuwe Werkprogramma Rijn 2040 vast. ‘Voor Nederland is meer aandacht voor laagwater een van de prioriteiten waarop ik zal inzetten’, zegt de VVD-bewindsvrouw desgevraagd. Bij dat overleg zijn onder andere ministers van Zwitserland, Duitsland en Frankrijk betrokken.

• 

  Handhaving ballonoplaatverbod ‘lastige zaak’

  Steeds meer gemeenten verbieden het oplaten van ballonnen. De gemeente Den Haag gaat extra ambtenaren inzetten, maar de meeste gemeenten hopen op een preventieve werking van het verbod.

• 

  Slimmer malen, miljoenen winst

  Waterschappen kunnen dertig tot zeventig procent van de energiekosten en CO2-uitstoot besparen door sluizen, stuwen en gemalen efficiënter te gebruiken. De pompenergie van de gemalen is de een na grootste kostenpost van hun elektriciteitsrekening. 

• 

  Efficiënter pompen levert waterschappen miljoenen op

  Waterschappen kunnen dertig tot zeventig procent van de energiekosten en CO2-uitstoot besparen door sluizen, stuwen en gemalen efficiënter te gebruiken. De pompenergie van de gemalen is (na rioolzuivering) de een na grootste kostenpost van hun elektriciteitsrekening.

• 

  Slimmer malen scheelt bakken energie

  Door sluizen, stuwen en gemalen op slimme momenten te bedienen, kunnen waterschappen bij elkaar een hoeveelheid stroom besparen die overeenkomt met 15.000 huishoudens. Tegelijk hebben energiebedrijven en netbeheerders daardoor een afzet van meest duurzaam opgewekte stroom die ze anders in dure batterijsystemen moeten opslaan.

• 

  Help, burgers die van het gas af willen

  Burgers hebben een cruciale rol bij de energietransitie aan. Maar hoe ga je er als gemeente mee om als ze sneller van het gas af willen dan in de gemeentelijke plannen was voorzien?   

• 

  Groningse toestanden in Friesland

  In de dorpen rond de grens van Friesland en Overijssel is de bodemdaling direct zichtbaar bij de huizen. De onderheide woningen staan fier overeind en zijn bereikbaar met een trapje omdat de straat is verzakt. Andere woningen hellen gevaarlijk voorover en beschikken vermoedelijk over een trapje achter de voordeur naar de gang.

• 

  Waterschappen bereiden zich voor op de moesson

  Zelden waren voorjaar, zomer én herfst zo droog. Maar misschien wordt de extreme droogte deze winter wel gevolgd door extreme natheid, een Hollandse moesson. Waterschappen maken de borst alvast nat.

• 

  Wolf wacht bed van regels

  Provincies werken aan een herziene versie van het ‘draaiboek wolf’, nu het roofdier bijna 150 jaar nadat het dier in Nederland was uitgeroeid terug is.

• 

  Groene gemeenten kopen nog steeds liever diesels

  De gemeente Roosendaal heeft in het beleidsplan 'Roosendaal Future Proof' fraaie voornemens opgeschreven over meer groen, wateropvang, duurzame energie en mobiliteit. Maar ondanks de mooie plannen gunde de afdeling inkoop van de gemeente de vervanging van maar liefst 23 wagens voor openbare werken in 2017 toch nog aan een leverancier van dieselvoertuigen. 

• 

  Weg met de roetbak

  Eind oktober besloot de gemeente Arnhem om een milieuzone in te stellen. Diesels van vóór 2004 mogen per 1 januari 2019 de binnenstad niet meer in. Over oude benzinewagens rept het verkeersplan in Arnhem niet. De stad heeft sinds 2014 al een milieuzone voor oudere vrachtwagens (ouder dan de Euro-4-norm). 

• 

  Duurzame warmte van moeder aarde

  Geothermie (of aardwarmte) geldt als een van de kanshebbers om afscheid te nemen van ons op aardgas gestookte HR-keteltje. Sinds twee jaar zingt flink rond dat we “van het gas af” moeten. Nederland heeft zich gecommitteerd aan de klimaatafspraken van Parijs, dus staat nu in het regeerakkoord dat de nieuwe huizen in Nederland niet meer met gas mogen worden aangelegd en dat de bestaande woningvoorraad moeten worden verduurzaamd. 

• 

  Grote steden gaan afval nascheiden

  Deze week startte Europa's grootste afvalverwerker AVR in Rozenburg met de bouw van een scheidingsinstallatie. Vanaf medio 2018 gaat de installatie plastic verpakkingsafval en drankkartons afscheiden uit restafval. Pas daarna wordt het restafval verbrand. Al ver voor de eerste paal de grond in ging, meldden zich gretig de eerste gemeenten.

• 

  Gemeenten gaan circulair

  Steeds meer gemeenten brengen in kaart hoeveel grondstoffen de stad in gaan, en hoeveel er als afval er weer vrijkomen. Beide stromen in balans brengen, is werken aan een circulaire economie. In Amsterdam liet wethouder Duurzaamheid Abdeluheb Choho (D66) het Amsterdamse adviesbureau Circular economy in 2014 meteen uitzoeken welke grondstoffen de stad in gaan en welke er als afval weer uitgaan.’Bouwstoffen en voedsel bleken de grote stromen. Ik wilde geen enorm plan voor de toekomst opstellen, maar in een serie concrete projecten ervaring opdoen en leren.’

• 

  'Groene markt haalt ons in’

  Duurzame ontwikkeling speelde gedurende dertig jaar een belangrijke rol in het debat tussen overheid, marktpartijen en belangenorganisaties. 'Het waren fijne gesprekken, maar het heeft weinig opgeleverd', constateert professor Harmen Verbruggen, milieu-econoom in zijn afscheidsrede vorige maand aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

• 

  Alle zeilen bij voor windenergie op land

  Tergend langzaam voltrekt zich de ambitieuze opgave om 6000 MW windenergie op land te bouwen. Uit de vandaag verschenen monitor wind op land blijkt dat er in 2016 347 MW is bijgekomen ten opzichte van 2015. In totaal stond er eind 2016 3297 MW aan productief vermogen, aldus de monitor, ofwel 55 procent van de opgave.  

• 

  Vastgoed verduurzamen met energieprestatiecontracten

  Maar liefst 34 procent energiebesparing per jaar en 18 procent besparing op de onderhoudskosten. Dat presteren negen gemeentelijke overdekte zwembaden in Rotterdam al sinds 2011, elk jaar weer. En het staat al vast dat ze dit tot 2021 volhouden. Nog opzienbarender is dat de gemeente Rotterdam amper omkijken heeft naar de prestatie van minder verbruik van gas, stroWie levert dan die wonderbaarlijke prestatie? Een zogeheten ESCo, acroniem van energy service company, klaart deze klus van verduurzaming van het maatschappelijke vastgoed.

• 

  Wind als constante inkomstenbron

  De ambitie om in 2020 liefst 6000 MW windenergie op land – goed voor eenvijfde van de huidige elektriciteitsvraag – ligt redelijk op schema ligt. Die slordige 2000 molens van honderdvijftig tot tweehonderd meter hoog komen er echter zelden zonder slag of stoot. Bezorgde bewoners vrezen waardedaling van huizen, geluidhinder en slagschaduw; natuurorganisaties zien verrommeling van het landschap. 'Zet belanghebbenden zelf aan de tekentafel'.

• 

  Moerdijk dreigt te botsen met provincie over windmolens

  Deze week mochten de inwoners van Moerdijk en Drimmelen naar een inloopavond van hun gemeentebesturen en de provincie Brabant. Eerder gingen Breda en Zundert hen voor. Bewoners mochten hun mening geven over maar liefst 24 varianten voor de bouw van dertig tot veertig windmolens langs de A16. Eind 2020 moeten die molens 100 MW energie leveren, genoeg voor 60 duizend huishoudens.

• 

  Gemeenten op zoek naar duurzame energie

  De roep om 'aardgasloze wijken' klinkt steeds luider. Duidelijk is dat het Slochteren-aardgas, dat Nederland na de Tweede Wereldoorlog schatrijk maakte, zijn langste tijd heeft gehad. 'En', zegt Jan van der Meer, 'wat veel mensen niet weten, is dat vijftig jaar na de aanleg het aardgasnet op veel plaatsen in het land aan vervanging toe is. Al die buizen toch vervangen, is een regelrechte desinvestering, want een tweede afschrijvingstermijn halen ze niet. Binnen nu en vijftig jaar is het allang gedaan met aardgas'.

• 

  Grote rol gemeenten bij verduurzamen energie

  Veel gemeenten waren al langer bezig met alternatieven, maar sinds minister Kamp begin december  plechtig verkondigde dat Nederland in 2050 'aardgasvrij' moet zijn, worden er steeds meer plannen gesmeed. Tot nog toe kreeg duurzame elektriciteit van wind en zon de meeste aandacht. Maar hoe komen we aan duurzame warmte en, niet te vergeten, warm water voor de douche? Die zoektocht gaat nu volop beginnen. De vraag naar warmte vormt nog altijd dertig procent van de energiebehoefte van Nederland.

• 

  Protesten tegen aardgaswinning

  Het eerste lijsttrekkersdebat voor de Tweede Kamerverkiezingen vond deze week plaats in Groningen. En vanzelfsprekend gaat het dan over de aardgaswinning, aardbevingen, de schade aan de huizen en de compensatie daarvoor. Lijsttrekkers van de oppositiepartijen buitelen over elkaar heen de aan de NAM beloofde 24 miljard m³ per jaar terug te draaien naar 12 miljard. 

• 

  Veel fraaie kralen maar nog geen ketting

  'Er gebeuren hele mooie dingen, ik zie ze als schitterende kralen. Om de gehele waarde ervan te overzien, zouden ze aan een ketting moeten worden geregen.' Dat zegt Jacqueline Cramer in een reactie op de serie artikelen in Binnenlands Bestuur over duurzame innovaties bij de overheden.

• 

  Duurzaamheid bij de overheid – groene kantoren

  Duurzaamheid moet, maar op welke manier maken gemeenten, provincies en waterschappen dat concreet? Een serie brengt kansrijke initiatieven in beeld.

• 

  Groen aanbesteden 2.0 dient meer doelen dan milieu

  Hergebruik van veen dat vrijkomt bij de verdieping van een watergang om verderop een Natura 2000-rietmoeras aan te leggen in plaats van de conventionele manier van storten op een weiland. Het is een van de recente voorbeelden waarbij een waterschap als Rivierenland tracht de CO2-emissies (door vermeden  grondtransport), geluidsoverlast en hinder voor bewoners te beperken, en tegelijkertijd werkt aan natuurontwikkeling en waterveiligheid.

• 

  Een lesje wind op land

  Als een van de eerste provincies heeft Flevoland een regionaal plan voor windenergie op land gereed samen met drie gemeenten. In zijn eentje gaat Flevoland in 2020 bijna een kwart van de door de twaalf provincies aan minister Kamp toegezegde landelijke doelstelling van 6000 MW windenergie op land realiseren. Tegelijkertijd verdwijnen er windmolens en worden de nieuwe parken beter in het landschap geïntegreerd. En de burgers mogen zelf investeren in windmolens en delen in een gebiedsgebonden bijdrage van de exploitanten van de nieuwe windmolens. Lessen voor andere provincies.

• 

  Een daklandschap van groen en water

  Groene daken worden soms nog geassocieerd met de geitenwollensokkenperiode van veertig jaar geleden, met 'ecologiese daken' vol sedumplantjes. Maar dergelijk 'lichtgewicht' groen is allang achterhaald, zeggen insiders. Steeds meer gemeenten proberen robuust groen op daken te bevorderen.

• 

  Utrechtse milieuzones beter voor gezondheid

  De lucht in de grote steden is ongezond tot zeer ongezond, vooral door het autoverkeer. Ten opzichte van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag doet Utrecht het opmerkelijk minder slecht. Hoe komt dat? Milieuzones voor personenauto's werken.

• 

  Weg met de weidevogelomelet

  Sinds 1960 is meer dan zestig procent van de Nederlandse weidevogels verdwenen, meldt Vogelbescherming. Een navrant percentage, in de wetenschap dat juist het gras- en waterrijke Nederland de belangrijkste broedplaats in Europa is voor de weidevogels. Nu is er sinds jaar en dag in Nederland een vergoeding voor boeren die nesten markeren en met een boogje om de jonge vogelgezinnetjes heen maaien. Erg effectief is dit agrarisch natuurbeheer niet gebleken. Juist in dit 'jaar van de kievit' gaat het met de kievit niet crescendo. Het aantal broedende exemplaren bedraagt grofweg de helft van weleer.

• 

  The dark side of the sun

  Schitterend zijn ze, de vele gemeentelijke ambities op het gebied van zonne-energie. Vele gemeentehuizen, zwembaden en sporthallen krijgen een blauw gekleurd zonnedak. Ook op steeds meer particuliere huizen of woningbouwblokken verschijnen de zonnedaken, onder auspiciën van de vereniging van eigenaren, de woningcorporatie of een speciale energiecoöperatie uit de buurt.

• 

  Vrouwen scheiden beter

  Vrouwen scheiden meer en beter afval dan mannen. In de meer landelijke provincies als Overijssel en Drenthe scheidt men beter dan in de Randstad en CDA-stemmers leggen meer discipline aan de dag dan PVV- en SP-stemmers. Het scheidingsgedrag zou wel verbeteren als de burger het afval nog beter kan aanbieden.

• 

  Zondag voortaan wasdag

  De enorme toename van lokale duurzame energie zoals zonnepanelen en windenergie, vaak individueel opgewekt of per buurtcollectief, zal het gebruik van slimme meters doen toenemen, verwachten netbeheerders als Stedin, Enexis en Liander.

• 

  Ook plasticsoep aan de Amsterdamse grachten

  De hoeveelheid fijne plastic deeltjes in het water van de Amsterdamse grachten, Amstel, Noordzeekanaal en IJsselmeer is van ongeveer dezelfde omvang en vaak zelfs vele male hoger dan zout water op zee. De deeltjes zakken vaak uit en komen terecht op de bodem van de grachten.

• 

  Terug naar de natuur

  De provincie Gelderland krijgt maandelijks een aanvraag van een landgoed of natuurterreinbeheerder voor een vergunning voor natuurbegraafplaatsen. Nog weinig mensen doen het, maar is het begraven in de natuur een trend?

• 

  Gemeente-energie uit afval en GFT voor consumenten

  Onder de naam Kringloopenergie gaat afval-, energie- en grondstoffenbedrijf HVC uit Alkmaar stroom verkopen aan burgers. ‘Een logische stap’, aldus het bedrijf dat eigendom is van gemeenten en waterschappen.

• 

  Vermindering restafval tot 10 procent

  350 milieubewuste Zwollenaren brachten hun hoeveelheid restafval terug tot 10 procent van het landelijk gemiddelde. Het geheim: positieve feedback en identificatie met het project. Afvalinzamelaar ROVA, dat voor 21 gemeenten in de omgeving van Zwolle de afvalinzameling verzorgt, daagde dit voorjaar honderd mensen uit om gedurende honderd dagen de hoeveelheid afval met 100 procent te verminderen.

• 

  Retourpremie voor plastic bij sportclub en kerkkoor

  Staatssecretaris Mansveld van Milieu (PvdA) heeft donderdag met succes haar voorstel verdedigd om statiegeld op grote Pet-flessen voorlopig te handhaven. Gemeenten komen in samenwerking met bedrijfsleven en milieu-organisaties voor 1 oktober met een plan voor een groot aantal proefprojecten die via een retourpremiesysteem de inzameling van kleine petflesjes bij scholen en sportclubs moeten bevorderen. Dat moet bijdragen aan de vermindering van zwerfafval.

• 

  Lobby afschaffen statiegeld petfles ‘struikelt’

  Staatssecretaris Mansveld heeft besloten het heffen van statiegeld op grote PET-flessen niet vrij te geven. Het bedrijfsleven baalt.

   

• 

  Bodemconvenant: bodemsanering wil maar geen geschiedenis worden

  De bodemsanering wil maar geen geschiedenis worden, blijkt uit een nieuw convenant tussen Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen. Minstens 1300 vervuilde bodemlocaties moeten met voorrang worden aangepakt. De vervuiling dreigt zich in het grondwater te verspreiden. Daarmee kan, zeker op de zandgronden, de winning van drinkwater in gevaar komen.

• 

  Gemeenten zien voordelen van restwarmte

  Er gaat nog altijd veel restwarmte verloren en er is veel snoeihout beschikbaar. Warmtenetten bieden de kans om de Nederlandse warmtevraag te verduurzamen, bewijzen de deze week geopende centrales in Purmerend en Nijmegen.

• 

  Duurzaamheid in jaarverslagen gemeenten ver te zoeken

  De publieke sector kan nog veel leren van het bedrijfsleven als het gaat om het transparant meten en communiceren over duurzaamheid. Dat zegt Willem Lageweg, directeur van MVO Nederland. ‘Er zijn nauwelijks gemeenten, provincies en rijksdiensten die hun prestaties op het gebied van duurzaamheid en sociale omstandigheden vastleggen in een jaarverslag.’

• 

  ‘Zakgeld’ voor wie zwerfafval opruimt

  Grote steden binden de strijd aan tegen zwerfafval. Er wordt druk geëxperimenteerd met strenge boetes, lespakketten en zelfs extra zakgeld.

• 

  Actie tegen op straat gooien brood

  Rotterdam zet in de strijd tegen het weggooien van etenswaarden publieksvoorlichters in die langsgaan bij moskeeën en maatschappelijke verenigingen.

• 

  VNG-energietop: er valt geld te verdienen

  De gemeenten Apeldoorn, Urk, Leusden, Landgraaf en Kaag en Braassem beginnen een wedstrijd wie zoveel mogelijk vierkante meter zonnepanelen op daken van openbare gebouwen heeft liggen. Het is een van de uitkomsten van de ‘Energietop voor lokale bestuurders’ die op maandag 19 januari door VNG werd georganiseerd.

• 

  ‘Restwarmte is het nieuwe gas’

  Stadsverwarming is een oude manier om woningen warm te krijgen. Ging dat vroeger met kolen en gas, moderne warmtenetten bieden uitgelezen kansen om de grootschalige leidingstelsels te verduurzamen.

• 

  Waterschap Rivierenland zuinig met mobiliteit

  Waterschap Rivierenland heeft deze week de Lean and Green award ontvangen. In de categorie personenvervoer gaat het waterschap in een tijdsbestek van vijf jaar het aantal autokilometers met vijftien procent terugdringen. De CO2-uitstoot daalt daardoor met twintig procent, terwijl het waterschap bespaart op transportkosten.

• 

  Belangrijke rol gemeente bij terugdringen water

  Lagere overheden krijgen een prominente rol toegedicht in de strijd tegen wateroverlast. Dat vereist wel een cultuuromslag bij de beheersdiensten van gemeenten, waterschappen en nutsbedrijven noodzakelijk, want het beheer is enorm verkokerd.

• 

  Duurzaamheid is fundament in coalitie-akkoorden

  Ondanks de bezuinigingen en de verzwaring van het takenpakket met nieuwe onderwerpen als Wmo en jeugdzorg, spelen duurzaamheid, energie en milieu een prominente rol in de nieuwe coalitieakkoorden van de tien grootste steden.

• 

  Gemeenten verdienen aan duurzaamheid

  Investeren in energiemaatregelen in gemeentelijk vastgoed levert jaarlijks 200 tot 400 miljoen euro op. De gemeente realiseert duurzame ambities en geeft het goede voorbeeld, zo blijkt uit koplopergemeenten als Den Bosch, Zeist en Almere.

• 

  Verkoop kunststofafval groot risico voor gemeenten

  De inzameling van plastic is een groot succes. Een aantal  gemeenten wil nu ook de sortering en verkoop van kunststofafval ter hand nemen. Maar de geplande 
  extra opbrengst kan zomaar omslaan in een kostenpost. 

• 

  Tijdelijke natuur op onverkoopbare grond

  Op een grotendeels braakliggend bedrijventerrein en nieuwbouwwijk Eeserwold bij Steenwijk floreert de natuur. In afwachting van economische dynamiek is er volop ecologische ontwikkeling. ‘Tijdelijke natuur’ heet het nieuwe concept.

• 

  Groningen doet het zelf

  Esco’s – Energy Service company – rukken op in gemeenteland. Steeds meer gemeenten besteden de investeringen, onderhoud en beheer van de energie van het gemeentelijk vastgoed uit aan een extern bedrijf. Dat leidt tot de meest energiezuinige maatregelen zonder dat het de gemeente geld kost. De gemeente Groningen doet het zelf, gedreven door het doel om in 2035 alle 250 gemeentepanden energieneutraal te krijgen.

• 

  'Natuur moet plek krijgen in collegeakkoorden'

  De nieuwe colleges van burgemeester en wethouders die de komende weken worden gevormd, moeten natuur een plek geven in de collegeakkoorden. Het zou mooi zijn als op minstens 50 plekken in het land braakliggende grond voorlopig een natuurbestemming krijgt.

• 

  Waterschappen worden duurzaamheidsfabrieken

  Waterschap Vallei en Veluwe gaat de grote rioolwaterzuiveringsinstallatie in Amersfoort dit jaar ombouwen tot een gecombineerde energiefabriek en een grondstoffenfabriek. In de grootschalige installatie – het afvalwater van 300 duizend mensen wordt er schoongemaakt – zal vanaf 2015 zowel energie als grondstoffen worden teruggewonnen. 

• 

  Bouwen met de natuur wint terrein

  Bij waterbeheerders en in de politiek wint de filosofie van ‘bouwen met de natuur’ terrein, constateert Marjolein van Wijngaarden, directeur van Ecoshape, een consortium waarin een twintigtal wetenschappelijke instituten en universiteiten samenwerkt met bedrijven als baggeraars en adviesbureaus. 'Wilgen, oesters, vooroevers en moerassen en hun natuurlijke processen kunnen we inzetten om het land te beschermen tegen hoogwater.'

• 

  Bestemmingsplan in recordtijd rond

  In een recordtijd van tien maanden nam de gemeenteraad van Lelystad deze week een gloednieuw bestemmingsplan aan voor de Marker Wadden. Het voorziet in een vijftienduizend hectare omvattende archipel van eilanden langs de Houtribdijk tussen Lelystad en Enkhuizen.  

• 

  Amsterdam plast 'kunstmest'

  In de stromende regen startte precies een week geleden een campagne om de Amsterdammers bewust te maken van de waarde van hun plas. Mannelijke passanten werden op het Beursplein verleid een plasje te doen in een plaskruis.

• 

  ‘Kwart langbouwgrond bemest met opgevangen urine’

  Afgelopen zondag plasten verschillende Amsterdammers voor een goed doel. Uit hun urine werd fosfaat teruggewonnen om daktuinen te bemesten. Experts voorzien dat op den duur een kwart van alle Nederlandse landbouwgrond met urine kan worden bemest. 

• 

  Duurzaamheid leeft in regio

  Duurzaamheid is allang niet meer alleen een Haags speeltje. Burgers willen niet eindeloos vergaderen, maar vooral met een concreet voorstel aan de slag. De ruzie tussen het rijk en de corporaties is zorgelijk, want het kan een deel van de lokale energie-afspraken blokkeren’, stelt oud-minister Jacqueline Cramer.

• 

  Waterschap Rivierenland mijdt de auto

  Met een ambitieus programma dringt waterschap Rivierenland de eigen autokilometers met 15 procent terug.

• 

  Wegen bouwen met wc-papier

  Tien kilo toiletpapier stort elke Nederlander jaarlijks in zijn toiletpot. De 170.000 ton die zo in het riool belandt, kan slim worden hergebruikt. Het gevolg: 30 procent besparen op de slibverwerking én nuttig hergebruik van het papier onder het asfalt. 

• 

  Ranomi zwemt op varkensvet

  Een zwembad verwarmen met varkenskadavers. In Eindhoven wordt gestaag gewerkt aan de energie-ambities. Het gasverbruik is door de innovaties gedecimeerd.

• 

  De plastic soep in zee begint op straat

  Koninginnedag of Koningsdag zal het vertrouwde beeld opleveren van onvoorstelbare hoeveelheden plastic glazen, plastic flessen, plastic tape en touw, plastic zeil en folies. Er is zelfs een initiatief om geen ballonnen op te laten op 30 april, zo bleek onlangs op een studiedag van Gemeente Schoon.

• 

  Haast nodig voor ambities windenenergie

  Nu rijk en provincies het onlangs eens zijn geworden over de realisering van een grote hoeveelheid windmolens op land, komt het aan op snel concrete locaties realiseren, menen deskundigen op het gebied van windenergie.

• 

  Bezuinigen op afval hoeft niet tot vervuiling te leiden

  Verschillende gemeenten weten op creatieve manieren afvalbeheer en de zorg voor de openbare ruimte op een hoog niveau te houden terwijl ze tegelijkertijd bezuinigen. In Haaren (NB) worden minder chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt op het verhard oppervlak en gaan bewoners zelf schoffelen en zwerfvuil verwijderen.

• 

  Helft van huishoudens aan lokale duurzame stroom in 2020

  Een combinatie van lokaal opgewekte windenergie en zonne-energie is financieel rendabel, maakt Nederland minder afhankelijk van fossiele energie en zorgt voor werkgelegenheid. Als er ‘aanvullende financiële maatregelen’ worden getroffen, kan in 2010 de helft van de Nederlandse huishoudens beschikken over lokaal opgewekte groene stroom.

• 

  Enorme groei lokale energie-initiatieven

  Meer dan 300 lokale en regionale initiatieven voor duurzame energie zijn er al in Nederland. In een energiecoöperatie kopen de leden gezamenlijk stroom en gas in bij windmolens of biomassacentrales uit de buurt. Verenigingen van Eigenaren besluiten samen zonnepanelen op het dak te leggen en individuen kunnen beleggen in een windmolen.

• 

  Warmer klimaat als verdienmodel

  Niet te lang jeremiëren over de klimaatverandering als bedreiging voor de mensheid, maar de temperatuursstijging opvatten als een uitdaging waarmee innovaties en nieuwe verdienmodellen in zicht komen.

• 

  Warmer klimaat als verdienmodel

  Met de temperatuursstijging kan ook geld worden verdiend. Een warmer klimaat zet aan tot innovaties.

• 

  Groen gas in opkomst

  Veel gemeenten zijn bezig hun wagenpark structureel te verduurzamen en laten ‘dienstauto’s’ op groen gas rijden. Tilburg loopt voorop.

• 

  Dichten geul Zandmotor 'blamage'

  Kennisinstituut Deltares heeft grote kritiek op de aanpak door de provincie Zuid-Holland van het kustverstevigingsproject de Zandmotor. Het afsluiten van een gevaarlijke geul met stenen is ‘een blamage’ voor het experiment.

• 

  Miljoen elektrische auto’s ver weg

  De gemiddelde automobilist staat zeer terughoudend ten opzichte van elektrische auto’s en andere alternatieve voertuigen. De overheid moet zich blijkens een studie van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) richten op de kleine groep ‘believers’ die weinig kilometers maken. 

• 

  Twintig jaar statiegeldgekibbel

  De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) gaat voorlopig niet meewerken aan de afschaffing van het statiegeld op de grote PET-flessen in 2015. Als het statiegeldsysteem verdwijnt, is er volgens de koepelorganisatie momenteel te weinig garantie dat de vrijwillige inzameling door burgers voldoende hergebruik van plastic mogelijk maakt. 

Recente Achtergrond Artikelen

• 

  Help, burgers met een eigen energieplan

  Inbreng van burgers is cruciaal om de energietransitie te laten slagen. Maar spontane plannen van bewoners lopen niet altijd parallel met de energieaanpak van de gemeente. Twee voorbeelden uit Haarlem en Twente. 

• 

  Boeren versus buitenlui

  De vele melkveehouderijen in Friesland vereisen een laag grondwaterpeil. Daardoor verdwijnt het veen waardoor huizen verzakken en veel CO2 vrijkomt. Wat telt zwaarder: het boerenbelang of dat van de burgers?

• 

  De conifeer ruimt het veld

  In Zwolle werd een rij iconische populieren uit voorzorg omgehakt en Berg en Dal verkiest voortaan vooral siergras. De extreme droogte van 2018 gaat zijn stempel drukken op het groenbeleid van de gemeente. Soms staat zorgvuldig groenbeleid op gespannen voet met de bouwopgave. En we moeten anders kijken naar exoten. 

• 

  Zorgen over dalen recycling

  In Heerenveen is een nieuwe scheidingsinstallatie voor kunststof geopend. Met recycling van verpakkingsmateriaal gaat het echter niet goed. Zorgwekkend is dat de kosten van de inzameling ervan veel hoger zijn dan de opbrengst van het gerecyclede materiaal.

• 

  Sponsbodem moet water vasthouden

  Zelden waren voorjaar, zomer én herfst zo droog. Vooral zandgronden in Drenthe, Twente, op de Veluwe en in Brabant hebben het nog steeds zwaar. Waterschappen onderzoeken er nieuwe technieken om het kostbare water beter te benutten. ‘Een Biesbosch in de polder.’

• 

  Wolf wacht bed van regels

  De wolf rukt op. Verrijking van de natuur of toch vooral schapenverslinder? Provincies hopen met het ‘draaiboek wolf’ de dialoog op gang te brengen. ‘Het is logisch dat de wolf het in Nederland probeert, bijna 150 jaar nadat het dier hier is uitgeroeid.’

• 

  Toch liever een diesel

  Gemeenten hebben ronkende ambities over klimaatneutrale steden en schone lucht. Om het goede voorbeeld te geven zouden ze al vanaf 2015 volledig duurzaam moeten inkopen. Maar meer dan driekwart van het gemeentelijk wagenpark bestaat nog gewoon uit diesels.

• 

  Vele wegen naar zero-emissie

  Steeds meer steden richten milieuzones in voor sterk vervuilend verkeer. Arnhem, Utrecht en Rotterdam weren oude diesels, Amsterdam focust vooral op zakelijk verkeer. De wirwar aan lokale regels staat ter discussie. Welke aanpak werkt het best?

• 

  Gratis goud uit de grond

  Warmtenetten die draaien op kokend heet water uit de grond. Geothermie lonkt als duurzaam alternatief voor aardgas. Maar de opstart-investeringen belopen in de miljoenen. ‘We moeten als overheid uitstralen dat het ons menens is.’

• 

  Scheiding in afvalland

  Waar kleine gemeenten vasthouden aan gescheiden afvalinzameling, kiezen steeds meer grote steden voor verwerkers die het huisvuil achteraf splitsen. Goedkoper, gemakkelijker en met beter resultaat. Maar hoe hou je de burger bij het afvalprobleem betrokken? 

• 

  Afval als nieuwe asset

  Steeds meer gemeenten brengen in kaart hoeveel grondstoffen de stad in gaan. Maar ook hoeveel er als afval weer vrijkomen. Hoe breng je beide stromen beter in balans? De circulaire uitdaging blijkt bindmiddel tussen voorheen gescheiden werkende gemeentelijke diensten.

• 

  ‘Groene markt haalt ons in’

  Duurzame ontwikkeling maakt plaats voor groene groei en de markt neemt het voortouw, constateert de afscheidnemende hoogleraar milieu-economie Harmen Verbruggen. Hebben we op het gebied van energie en afval nog een actieve rol voor de overheid nodig? 

• 

  Stroomslurpers de deur uit

  ESCo is het nieuwe toverwoord bij het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. Een dergelijke energy service company neemt het gebouwbeheer van de gemeente over. Met door energiebesparingen lagere kosten. Steeds meer gemeenten gaan overstag.

• 

  Wind als constante inkomstenbron dorp

  In 2020 moeten windmolens op land eenvijfde van de elektriciteit leveren. De daarvoor benodigde 2.000 enorme molens komen er zelden zonder slag of stoot. Omwonenden vrezen waardedaling van hun huizen, geluidshinder en slagschaduw; natuurorganisaties zien verrommeling van het landschap. De oplossing? ‘Zet belanghebbenden aan de tekentafel.’

• 

  Hoogleraar Urban Futures Maarten Hajer: ‘Gebruik stad als proeftuin’

  De stad moet loskomen van de verslaving aan olie en gas, zoveel is zeker. Niet alleen het klimaat is er mee gediend. Als ook sociale opgaven meeliften, zal tegelijkertijd de economie, de zorg en de leefbaarheid verbeteren. Dat betoogt professor Maarten Hajer in zijn oratie Future Studies aan de Universiteit van Utrecht.

• 

  Geen nota, toch warm

  Rijswijk en Gorinchem pionieren met aardgasloze wijken. Nu de bouw aantrekt, hebben projectontwikkelaars minder boodschap aan klimaatdoelen. Ten onrechte, vindt warmteregisseur Jan van der Meer. ‘De tijd is rijp voor een decentralisatie op energiegebied.’ Tweede deel van een serie.

• 

  Mooie kralen, maar geen ketting

  Aan initiatieven op het gebied van duurzaamheid geen gebrek. Maar regelgeving werkt soms tegen en regionale regie ontbreekt. Hoogleraar Saskia Lavrijssen en oud-milieuminister Jacqueline Cramer overzien in dit slotdeel van de serie het duurzame aanbod. ‘We moeten sneller opschalen.’

• 

  Verwarming op vrieswater

  Met het verduurzamen van eigen vastgoed brengt de overheid de eigen energie-ambities in praktijk. En geeft ze burgers en ondernemers het goede voorbeeld. Kansloze kantoren kunnen via ruimte lijke beleids regels worden omgebogen tot gewilde, duurzame locaties. ‘Over tien jaar kan ons gemeentehuis verder als zorgcentrum.’
  
  Duurzaamheid moet, maar op welke manier maken gemeenten, provincies en waterschappen dat concreet? Een serie brengt kansrijke initiatieven in beeld. 

• 

  Duurzame dijk gaat langer mee

  Het loont voor overheden om hergebruik op te nemen in de aanbestedingscriteria. Waterschap Rivierenland werkt met regionale aannemers aan een duurzame klimaatdijk. Rijkswaterstaat bespaart jaarlijks miljoenen op nieuw kantoormeubilair.

• 

  Fruit van eigen dak

  Grote steden ontdekken het dak als groengebied. En dan geen ‘ecologiese daken’ met sedumplantjes meer maar polderdaken, dak-akkers en dakparken. Het levert zuurstof en filtering van fijnstof op en draagt bij aan waterberging.

• 

  Slappe pap als waterwal

  De zeedijk in Groningen moet dringend versterkt. Dat gebeurt niet met stenen en asfalt, maar met gerijpt baggerslib uit de Eems-Dollard. De natuur gedijt en de kosten zijn lager.

• 

  De grote stad als roeteiland

  De lucht in de grote steden is ongezond tot zeer ongezond, vooral door het autoverkeer. Ten opzichte van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag doet Utrecht het opmerkelijk minder slecht, zo blijkt uit een onderzoek van Milieudefensie. Hoe komt dat?

• 

  Nieuwe kans voor de kievit

  Het gaat slecht met de Nederlandse weidevogels, de aan boeren uitgekeerde subsidies voor agrarisch natuurbeheer ten spijt. Nieuwe, grootschalige collectieven van boeren moeten het tij gaan keren. ‘De kennis en motivatie in de streek wordt zo beter benut.’

• 

  Schaduw over zonnestroom

  De groei van het aantal zonnepanelen dreigt te stranden op beschikbaarheid van daken. Koppeling van huizen aan collectieve zonnecentrales biedt uitkomst. Maar die vallen buiten de hypotheek­verstrekking. En liggen ze in een andere postcode, dan vormen energieregels een obstakel. ‘Klimaatambities voor steden lopen gevaar.’

• 

  Vlamloze wijken

  De komende jaren krijgen steeds meer huishoudens een slimme energiemeter. Dat helpt energie te besparen en hun verbruik op de productie af te stemmen. Het scheelt netbeheerders miljarden aan verzwaring van het elektriciteitsnet.

• 

  Goudmijn natuurgraf

  Steeds meer mensen kiezen voor een eeuwig graf in het vrije veld. Natuurbegraven kan zo een nieuwe economische pijler worden voor natuurgebieden en landgoederen. Tegenstanders vrezen natuur met een grafstemming. ‘Het moet geen wildgroei worden.’

• 

  100 dagen scheiden

  350 milieubewuste Zwollenaren brachten hun hoeveelheid restafval terug tot 10 procent van het landelijk gemiddelde. Het geheim: positieve feedback en identificatie met het project. Maar hoe krijg je ook de achterstandswijk aan het scheiden?

• 

  De strijd om het statiegeld

  Geen milieuonderwerp waarover voor- en tegenstanders elkaar zo hartstochtelijk in de gordijnen jagen als statiegeld. Nu staat de heffing op grote plastic frisdrankflessen ter discussie. De spanning loopt op.

• 

  Een steeds grotere gifkaart

  Na de affaire ‘Lekkerkerk’ in 1980 moest de vervuilde bodem in Nederland binnen één generatie schoon. Het dit voorjaar afgesloten convenant Bodem en ondergrond maakt dat tot een illusie. Sterker: de bodem wordt alsmaar vuiler.

• 

  Duurzaamheid, zei u?

  De publieke sector maakt geen werk van duurzaamheid, zegt Willem Lageweg, directeur van MVO Nederland. Het wordt niet gemeten en er wordt niet over gerapporteerd. ‘De situatie is urgent met een hoofdletter U.’

• 

  Offensief tegen zwerfafval

  De grote steden gaan vervuilers van de openbare ruimte harder aanpakken. ‘Wie een hele zak met McDonald’s -resten op straat leeggooit, kan rekenen op een pittig bedrag als geldboete.’

• 

  ‘Restwarmte is het nieuwe gas’

  Stadsverwarming is een oude manier om woningen warm te krijgen. Ging dat vroeger met kolen en gas, moderne warmtenetten bieden uitgelezen kansen om de grootschalige leidingstelsels te verduurzamen. Restwarmte van de industrie, biomassa en op termijn met warmte uit de aarde.

• 

  ‘Waterbeleid nog enorm verkokerd’

  Stortbuien leidden deze zomer tot veel ­overlast. De klimaatverandering zadelt versteende steden op met beheerproblemen. Veel gemeenten werken van incident naar incident. Hoogste tijd voor waterbeleid.

• 

  Duurzame akkoorden x 10

  Ondanks de bezuinigingen en de verzwaring van het takenpakket met Wmo en zorg, spelen duurzaamheid, energie en milieu een prominente rol in de nieuwe coalitieakkoorden van de tien grootste steden. Dat blijkt uit een analyse van Binnenlands Bestuur. Milieuhoogleraar Jacqueline Cramer houdt de akkoorden tegen het licht.

• 

  Verdienen aan duurzaamheid

  Investeren in energiemaatregelen in gemeentelijk vastgoed levert jaarlijks honderden miljoenen euro’s op. De gemeente realiseert duurzame ambities en geeft het goede voorbeeld. En er is meer. ‘Verduurzaming van maatschappelijk vastgoed is gewoon een goede business case’, zegt wethouder Mark Pol (VVD) van financiën in Almere.

• 

  Tijdelijke natuur op onverkoopbare grond

  Op een grotendeels braakliggend bedrijventerrein en nieuwbouwwijk Eeserwold bij Steenwijk floreert de natuur. In afwachting van de verkoop van kavels is er volop ecologische ontwikkeling. ‘Tijdelijke natuur’ heet het nieuwe concept.

• 

  Groene gemeentestroom

  Een toenemend aantal gemeenten besteedt de energievoorziening van het eigen vastgoed uit aan de markt. Goedkoper, en energie- en milieubesparend. Groningen heeft een kersvers eigen energiebedrijf. Winsten vloeien terug naar de gemeentekas. 

• 

  ‘Poep en plas is het nieuwe goud’

  De nieuwe waterzuiveringsinstallatie kan zichzelf bedruipen. Uit de afvalstoffen wordt kunstmest geleverd aan de landbouw. Dijkgraaf Tanja Klip-Martin introduceert ‘het ‘groenblauwe verdienmodel’. ‘Burgers zullen minder snel stijgende nota’s krijgen.’

• 

  Nieuwe dijken: soft en flex

  Geen dure en opzichtige dijkverzwaring meer. Natuurlijke vooroevers keren het water groener en mooier. Een besef dat inmiddels ook doordringt tot steeds meer water­beheerders en politici, constateert Marjolein van Wijngaarden, directeur van Ecoshape.

• 

  Het idealisme voorbij

  Op veel plaatsen bloeien lokale initiatieven op gebied van duurzaamheid, energie, afval en leefomgeving. Jacqueline Cramer en Robert Linnekamp zien er een niet te stuiten lokale beweging in. Met dank aan het kabinet Rutte I.

• 

  Groen loket voor groene vraag

  Geen grote vergezichten over een duurzame abstracte toekomst, maar gewoon meters maken. Her en der wijzen experts burgers, gemeenten en bedrijven aan digitale loketten de weg in het woud van vraagstukken over natuur en energie. En als het even kan, profiteert het lokale bedrijfsleven mee.

• 

  Ja, ook de baas deelt zijn auto

  Geen grote vergezichten over een duurzame toekomst maar concreet beleid. Met een ambitieus programma dringt waterschap Rivierenland de eigen autokilometers terug. Zelfs de controle van muskusratkooien kan efficiënter.

• 

  Wegen bouwen met wc-papier

  Tien kilo toiletpapier stort elke Nederlander jaarlijks in zijn toiletpot. De 170.000 ton die zo in het riool belandt, kan slim worden hergebruikt. Het gevolg: 30 procent besparen op de slibverwerking én nuttig hergebruik van het papier onder het asfalt.

• 

  Ranomi zwemt op varkensvet

  Een zwembad verwarmen met varkenskadavers of overtollig snoeihout. In Eindhoven wordt gestaag gewerkt aan de energie-ambities. Het gasverbruik is door de innovaties gedecimeerd. 

• 

  Geen ballonnen op Kroningsdag

  De vervuiling van de wereldzeeën begint op straat. Gemeenten proberen burgers daarom bewust te maken van de gevolgen van plastic zwerfvuil. ‘Je ziet de plasticsoep hier voor je ogen ontstaan.’

• 

  Weerstand tegen wieken

  Nederland zou het ‘Koeweit van de windenergie’ kunnen zijn. Maar bij de overheid trekken de ‘non-believers’ nog aan de touwtjes. Kan het kabinet de ambitieuze doelstellingen waarmaken? ‘We moeten meer samen doen: burgers, bedrijfsleven, overheid.’

• 

  Burger in de buitendienst

  Gemeenten bezuinigen op het beheer van de openbare ruimte. Leden van de voetbalvereniging maaien zelf het gras, burgers exploiteren het gemeentelijk zwembad. ‘Bewonersparticipatie is hot.’

• 

  Vele kleine NUON’s

  In eigen stad of regio duurzame energie opwekken, is een trend geworden. Tientallen nieuwe initiatieven voor energiecoöperaties zien het licht. ‘Lokaal en massaal moeten naast elkaar bestaan.’

• 

  Duurzaam vastgoed: kassa!

  Verduurzamen van vastgoed kan gemeenten tientallen procenten op de energierekening schelen. Ook de uitstoot van CO₂ loopt snel terug. ‘Het potentieel is echt ongelofelijk.’

• 

  Gassen op afval

  Groen gas is bezig aan een opmars, te beginnen in het gemeentelijk wagenpark. Het uit gft en rioolslib gemaakte biogas vermengd met aardgas helpt bij realiseren van lokale klimaatambities en draagt bij aan schonere lucht in de stad. Met hulp van afvalbedrijven.

• Zandmonster voor de kust

  Wie is er eigenlijk de baas over het tijdelijke stuk Nederland in zee bij Monster, de Zandmotor? Sneller dan voorspeld wordt er zand afgezet langs de kust. Dat leidt tot gevaar voor strandgasten. ‘Het bestuurlijk overleg is niet goed geregeld.’ Een reportage.

• Doden redden het bos

  Nu staatssecretaris Bleker kwistig in het natuurbudget schrapt, moeten natuurorganisaties op zoek naar andere geldbronnen. Weg met de eeuwige bureaucratie van subsidies, leve de natuurbegraafplaats en de uitzichtgarantie.

• Klassement van het klimaat

  De nieuwe, bijna voltooide Klimaatmonitor maakt het energieverbruik van elke gemeente feilloos inzichtelijk. Rijke plattelandsgemeenten scoren het slechtst. ‘Wij gaan gewoon blij door met de manier waarop wij hier samenleven.’

• Milieu als business case

  Op nationaal niveau is het Nederlandse milieu- en klimaatbeleid ontdaan van veel ambitie. Zo niet bij tal van gemeenten. Zij grijpen de kans om, samen met bedrijfsleven en burgers, autonoom ambitieus milieubeleid te voeren.

• Wereld te winnen met warmtenet

  Wegens de economische crisis werken gemeenten steeds vaker samen met energiebedrijven in het opzetten van warmtenetten voor de verwarming of koeling van woningen. Door de stokkende bouw blijven alleen de grote projecten even liggen.

• De herrie de baas

  In Lansingerland liep de geluidsoverlast op het nieuwe hsl-tracé uit de hand en kwam de rechter eraan te pas. Het kan ook anders. Hoe je de burger kunt beschermen tegen lawaai en toch infrastructuur en woningbouw kunt realiseren.