Recente Artikelen

• 

  Chaos door versplintering blijft uit

  Gemeenten met een versplinterde raad hoeven niet extra bezorgd te zijn over de bestuurbaarheid. In ruim driekwart van de gemeenten die in 2014 te maken kregen met een uitbreiding van het aantal partijen in de raad, haalden de colleges zonder breuken de eindstreep. 

• 

  Ruim 40 procent wethouders keert niet terug

  Bij de vorming van nieuwe colleges na de gemeenteraadsverkiezingen vindt de grote schoonmaak plaats onder wethouders. Na de formatie moet er rekening mee worden gehouden dat zo’n 600 à 700 wethouders niet meer terugkeren op hun post. 

• 

  Winkelen op zondag in vijf gemeenten oorzaak crisis

  Onenigheid over een ruimere openstelling van winkels op zondag heeft in de afgelopen vijf jaar in vijf gemeenten tot een politieke crisis geleid. Dat blijkt uit onderzoek van DeCollegetafel dat sinds 2002 onderzoek doet naar het ten val komen van wethouders.

• 

  Recordaantal wethouders in 2017 naar andere baan

  Een nooit vertoond aantal van veertig wethouders is in 2017 overgestapt naar een andere baan. Het meest populair is het burgemeesterschap: liefst zeventien wethouders zijn in 2017 burgemeester geworden. Dat blijkt uit het Wethoudersonderzoek 2017 dat in opdracht van Binnenlands Bestuur is uitgevoerd door DeCollegetafel. Met veertig wethouders die in 2017 een andere baan vonden, is het record uit 2012 gebroken toen 32 wethouders hun periode als wethouder niet volmaakten en kozen voor een andere baan.

• 

  Wethoudersonderzoek 2016: Recordaantal coalitiebreuken

  Voor wethouders behoort het voorbije jaar 2016 tot de drie zwartste jaren. Er kwamen 116 wethouders om politieke redenen ten val. Alleen in 2008 en 2004 werden er meer wethouders tijdelijk of definitief van het collegepluche gestuurd.

• 

  2016 zwart jaar voor wethouders

  Lokale bestuurders kwamen in 2016 bij bosjes ten val. Liefst 116 wethouders verdwenen vanwege politieke vertrouwensbreuken – tijdelijk dan wel definitief – van het toneel. Het jaar 2016 behoort daarmee voor wethouders tot de zwartste drie jaren sinds de invoering van het dualisme.

• 

  Wethouder eerste politicus

  De wethouder is de eerste politicus en dus het eerste gezicht van de overheid. Dat beeld moeten we proberen tussen de oren te krijgen. Die boodschap gaf minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk mee aan de Wethoudersconferentie 2016, die woensdag in Groenekan (Utrecht) werd georganiseerd door de Wethoudersverenging. 

• 

  Laagterecord gevallen wethouders

  Nooit kwamen er – verkiezingsjaren uitgezonderd – zo weinig wethouders ten val als in 2015. De meesten gingen onderuit als gevolg van opgebroken coalities. Een tweede valfactor is niet integer gedrag en belangenverstrengeling.

• 

  Wethouders vertrekken om verziekte cultuur

  In 2015 zijn er minder wethouders (74) de laan uitgestuurd dan ooit eerder in deze eeuw, verkiezingsjaren uitgezonderd. Een verziekte bestuurscultuur was vaak aanleiding voor het vertrek.

• 

  Helft gemeentesecretarissen is na 4 jaar vertrokken

  De gemeentesecretaris, vroeger het mannelijke, wijze boegbeeld van de gemeentelijke ambtelijke organisatie, is in de helft van de gemeenten na 4 jaar vertrokken en vervangen door een opvolger(ster).

• 

  Politiek gedoe nekt wethouders

  Wethouders lijken minder snel ten val te komen. Sinds de vorming van nieuwe coalities zijn er fors minder wethouders naar huis gestuurd dan na die van 2002, 2006 en 2010. Integriteit blijft een van de belangrijkste politieke valfactoren.

• 

  Integriteit blijft belangrijke valfactor wethouders

  In de eerste helft van 2015 zijn er 33 wethouders na een politiek conflict of vertrouwensbreuk ten val gekomen. Een van de belangrijkste politieke valfactoren in de collegeperiode 2014-2018 blijft integriteit. Verstoorde coalitieverhoudingen is een tweede belangrijke valfactor. Sinds de verkiezingen van maart vorig jaar vertrokken in totaal 141 wethouders.

• 

  Minder wethouders naar huis gestuurd

  Nooit zijn er zo weinig wethouders politiek ten val gekomen als na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014: slechts 16. Dat is fors lager dan bij de start van de collegeperiodes na de raadsverkiezingen van 2010 (28), 2006 (33) en 2002 (29).

• 

  Wethoudersonderzoek 2014: Integriteit valfactor nr. 1

  Integriteit is meer dan ooit een reden voor een tussentijds vertrek van de wethouder. Eén op de drie wethouders die in 2014 om politieke redenen sneuvelde, moest opstappen vanwege niet-integer optreden of de schijn ervan.

• 

  Honderden nieuwe, onervaren lokale bestuurders moeten zich profileren

  De forse vernieuwing van wethouders in de formatie van de nieuwe colleges legt een grote druk op gemeenten. Ruim 700 nieuwe wethouders – de helft – zullen en moeten zich profileren, juist in tijden waarin gemeenten veel en forse extra taken krijgen.

Recente Achtergrond Artikelen

• 

  Massaal afscheid van wethouders

  Per week nemen drie wethouders al dan niet gedwongen afscheid van hun plek aan de collegetafel. Maar dat is kinderspel bij de vorming van nieuwe colleges na de gemeenteraadsverkiezingen: dan vindt de grote schoonmaak plaats onder wethouders.

• Personalia: gevallen wethouders 2016

  De personalia-pagina’s in dit nummer zijn louter gevuld met wethouders die in 2016 om politieke redenen zijn opgestapt. Uit het jaarlijkse door DeCollegetafel gehouden onderzoek blijkt dat er vorig jaar 116 ten val kwamen.

• 

  Zieke cultuur eist tol

  In 2015 zijn er minder wethouders (74) de laan uitgestuurd dan ooit eerder deze eeuw, verkiezingsjaren uitgezonderd. Toch is er weinig tot geen reden voor gejuich. Gebrek aan onderling vertrouwen en een verziekte bestuurscultuur waren te vaak de aanleiding.

• 

  De bedreigde secretaris

  De gemeentesecretaris is zijn functie niet meer zeker. Meer dan de helft van de gemeentesecretarissen is de afgelopen vier jaren ingeruild voor een andere, betere, frissere, jongere of soms een meer ervaren opvolger.

• 

  ‘Open formeren het halve werk’

  De collegevorming is gestart. De lokale partijen en D66, de grote winnaars van de gemeenteraadsverkiezingen, staan voor de opgave de winst in een versplinterd politiek landschap te verzilveren. Verliezers en solisten buitensluiten is een recept voor frustraties, gedoe, valpartijen en coalitiecrises.

• 

  Vaste plek onder de zon

  Lokale partijen waren in 2010 de grote winnaars van de raadsverkiezingen. Toen de stofwolken van de collegevorming waren opgetrokken, leverden ze ook de meeste wethouders. Lokale partijen verzilverden hun verkiezingswinst. Hielden zij die winst vast? Een onderzoek.

• Samen zijn we één politie

  Met de intrede van de Nationale Politie vervalt de oude manier van werken. De minister wordt korpsbeheerder, tien regioburgemeesters worden ‘mediators’ tussen het lokale en het landelijke niveau. De hamvraag: gaat het werken?

• ‘Ambtenaren, ga naar buiten’

  De ambtenaren moeten zich door de forse bezuinigingen en extra taken niet laten opsluiten in het gemeentehuis. ‘We moeten op zoek naar nieuwe verbindingen’, zegt Marcel Meijs, sinds donderdag de nieuwe voorzitter van de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS).

• Van bankzitter tot spelverdeler

  Bij de geringste twijfel over het bestaansrecht van een gemeente, wordt een waarnemer benoemd. En bij gewone vacatures wordt de eerste wethouder het waarnemend burgemeesterschap niet meer toevertrouwd, zo blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur.

• ‘Groot denken en klein zijn’

  De vertrekkende Limburgse commissaris van de koningin Léon Frissen laat een provincie achter waar de blik weer meer op het dorpse en het eigene is gericht. Maar, ‘wie tegen Europa is, ontkent dat de zon opkomt’, waarschuwt de bestuurder.

• Voorland voor herindeling

  De gemeenten Liesveld, Nieuw- Lekkerland en Graafstroom voegden 2 jaar geleden hun ambtelijke organisaties samen. ‘Uit een bestuurskrachtmeting was gebleken dat de kwetsbaarheid van onze organisaties nogal groot was. Als er een ambtenaar ziek was, bleef het werk liggen’, vertelt burgemeester Dirk van der Borg (CDA) van Graafstroom.

• Samenwerken als laatste strohalm

  Gemeenten willen graag extra taken van het Rijk overnemen. Dat ze die vaak niet zelfstandig kunnen uitvoeren, doet er niet toe. Ze hebben de oplossing gevonden: samenwerken met buurgemeenten. Critici vrezen vooral meer bureaucratie.

• Goochelen met rijksambtenaren

  De rijksoverheid wordt kleiner en compacter, zegt het kabinet. De rijksdienst wordt vernieuwd, zei het vorige kabinet. De façade wisselt, wat blijft is het gegoochel met aantallen rijksambtenaren. Hoeveel ambtenaren telt het Rijk? Wie het weet mag het zeggen.

• ‘Overheid kan veel meer zelf doen’

  De vanzelfsprekendheid om externe adviseurs in te schakelen is volgens onderzoeker Jaap Boonstra verdwenen. Het kan met veel minder advies van buiten. ‘Echt, er is genoeg kennis en talent in huis’.

• Hoe ben je in slechte tijden een goed adviesbureau?

  Om advieswerk voor gemeenten en provincies binnen te halen, moeten adviesbureaus een fatsoenlijke prijs rekenen. Maar vooral moet de adviseur bij zijn vorige klus een goede indruk hebben achtergelaten. BMC, Hiemstra en Rijnconsult scoren hierop het beste bij de overheidsklant.

• Doener achter de schermen

  Zelfs bij verkiezingen voor Provinciale Staten werken de commissarissen van de koningin vooral achter de schermen. Wie zijn zij? Een profiel van Roel Robbertsen (Utrecht), de onbekendste commissaris van het land, plus korte portretten van z’n collega’s.

• Ex-gedeputeerde gewilde bestuurder

  Of het nu een vrijwillig of gedwongen vertrek betreft, de gedeputeerde komt vrijwel altijd goed terecht. Mooie, goed betaalde, bestuurlijke topfuncties liggen in het verschiet, bij voorkeur in de non-profitsector.

• Gerd Leers was de spraakmakendste

  Vijf burgemeesters moesten in 2010 het veld ruimen omdat de politieke vertrouwensbasis was weggevallen. Gerd Leers vertrok met het meeste wapengekletter.

• Geen vrije val

  Een recordaantal coalities is in de eerste maanden na de collegevorming van 2010 in crisis geraakt. Het aantal gesneuvelde wethouders valt mee.

• Elkaar geen kunstjes flikken

  Het politieke landschap versplinterde negen maanden geleden bij de raadsverkiezingen. Meer dan de helft van de wethouders is vervangen. Nieuwe coalities zijn gesmeed, maar hoe sterk zijn de schakels?

• Hoezo moeten we inkrimpen?

  De overheid moet fors kleiner, vindt het kabinet. Toch denken vrijwel alle ambtenaren dat hun werk niet door anderen kan worden gedaan, blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur.

• ‘Dit kabinet is niet onze eerste keus’

  Ank Bijleveld zat aan de tafel waar het nieuwe kabinet werd gesmeed. Met Maxime Verhagen verdedigde zij het regeerakkoord tegenover de verdeelde CDA-achterban. Een interview met de vriendelijkste CDA-politica die het boegbeeld wordt van Overijssel.

• Achterhoek wars van dorpisme

  De grootste herindelingsoperatie in de laatste twee raadsperioden vond op 1 januari 2005 plaats in de Achterhoek. Er ontstonden tien nieuwe fusiegemeenten. Opvallend kenmerk: de lage populariteit van lokale partijen.

• 3 verliezers

  De VVD krijgt de grootste klap bij de wethouders en de PvdA bij de burgemeesters. Het CDA raakt door opheffing en herindeling van gemeenten de meeste bestuurders kwijt. Desondanks blijven de christen-democraten de grootste bestuurderspartij in de fusiegemeenten.

• 'Krachtige oppositie onmisbaar'

  Versplintering van het politieke landschap tast de effectiviteit van het bestuur aan. Meer directe kiezersinvloed en een hogere kiesdrempel zijn onvermijdelijk, betoogt de scheidende Twentse hoogleraar politicologie Jacques Thomassen.