'Leefbaarheid wel taak van woningcorporatie'
In een brief aan minister Blok laat het Netwerk Leefbaarheid van corporatiekoepel Aedes hem weten het oneens te zijn met zijn opvatting dat leefbaarheid geen kerntaak is voor woningcorporaties. 'Wij zijn soms de enige die bij mensen achter de voordeur komen.'
Leefbaarheid is geen kerntaak van woningcorporaties, vindt minister Blok. Dat was tegen het zere been van het Netwerk Leefbaarheid van corporatiekoepel Aedes. ‘Blok heeft een smal beeld van onze inspanningen voor leefbaarheid en overdrijft de kosten.’
Leefbaarheid geen kerntaak
In december zei minister Blok in een interview met Aedes Magazine dat hij terughoudend is over de rol van corporaties bij de leefbaarheid. De kerntaak is volgens hem zorgen voor woningen voor mensen met een kleine beurs. ‘Als je als corporatie eigenaar bent van een flatgebouw, heb je natuurlijk een huismeester die de bewoners aanspreekt wanneer het vuil op de verkeerde dagen buiten staat. Dat hoort bij je kerntaak. Maar voor de wereld eromheen, of het nou groen is of de veiligheid, hebben we andere organisaties. Prima om daar zo nu en dan mee te overleggen, maar bemoei je niet met alles. Dat is tientallen jaren geprobeerd en dat werkt niet. Bewoners zien door de bomen het bos niet meer. Je versnippert schaarse middelen en gaat de mist in omdat het niet je eigen terrein is. Schoenmaker, blijf bij je leest.’
Kom maar eens langs
Daar sloeg het Netwerk Leefbaarheid, een initiatief van vijftig corporatiemedewerkers, op aan. Zij hebben dagelijks te maken met bewoners en zien welk verschil corporaties maken in de wijk. In een brief aan minister Blok stelt het netwerk dat Blok een smal beeld heeft van de inspanningen voor leefbaarheid van corporaties en nodigen ze hem uit om eens langs te komen om te zien hoe het in de praktijk werkt.
Aanpak corporaties beperkt kosten juist
Volgens het netwerk vervullen corporaties een belangrijke en onmisbare rol binnen het netwerk van organisaties dat over leefbaarheid gaat. Zij hebben een belangrijke signalerende rol en functioneren vaak als katalysator. Bovendien is het voor hen mogelijk om problemen al in een vroeg stadium aan te pakken, waardoor schade en de kosten daarvoor beperkt blijven. De kosten voor leefbaarheid vallen volgens het netwerk sowieso erg mee. Blok overdrijft deze. Corporaties storten er geen bakken met geld in. Zij zijn juist de meest aangewezen partij om actief te zijn op het gebied van leefbaarheid.
Mensen in frontlinie bezorgd
Volgens Sander Sparenberg, projectcoördinator leefbaarheid bij een woningcorporatie in Spijkenisse en een van de initiatiefnemers van de brief, zijn “de mensen in de frontlinie” bezorgd over de ontwikkelingen. ‘We willen met de brief vooral de effecten centraal stellen die het heeft voor mensen in de wijk.’ De discussie wordt nu vrij smal gevoerd, vindt Sparenberg, omdat leefbaarheid een containerbegrip is geworden. ‘Het accent in de discussie lijkt te liggen op grote projecten die zijn misgegaan bij corporaties, zoals de SS Rotterdam. Ik mis in de discussie het belang van de corporatie voor contacten in de wijk, vertrouwen en zelfredzaamheid.’
Corporaties hebben een verbindende rol
De taken voor leefbaarheid kun je niet zomaar stopzetten, vindt hij. ‘Bezuinigen klink gemakkelijk, maar je haalt het fundament onder het wonen in de toekomst vandaan. Fysiek lijkt alles op orde, maar andere problemen gaan de collectieve zelfredzaamheid in wijken ongunstig beïnvloeden. Die problemen gaan later weer meer kosten.’ Nu zitten de wijken op de juiste weg en wordt gewerkt aan doorontwikkeling en professionalisering. ‘Het is verleidelijk om terug te vallen op de kerntaken, maar we willen wel meedenken over alternatieven. Met de kennis en ervaring die we nu hebben opgedaan, zou het zonde zijn om dit nu zomaar stop te zetten.' Corporaties hebben een verbindende rol. Het is dankbaar werk, vindt hij. 'Om meer van burgers te verwachten heb je collectieve zelfredzaamheid nodig en dat krijg je door sociale samenhang en bereidheid van mensen om iets te doen. Daar moeten sommige sociaal kwetsbare groepen wel eerst een handje bij geholpen worden. Individuele zelfredzaamheid is een voorwaarde voor collectieve zelfredzaamheid.’
Kwantiteit niet boven kwaliteit
Leefbaarheid is een ruim begrip, zegt Sparenberg. 'Dat kosten erg meevallen, moet ik nuanceren. Het verschilt per corporatie en hoe die de kosten hebben verdeeld. Het is complexe materie: het is de vraag over hoeveel tijd je het meet. Het is belangrijk te kijken naar effectiviteit en meetbaarheid, maar kwantiteit moet niet ten koste gaan van kwaliteit. Je kunt ook bewoners zelf vragen hoe ze de aanpak en hun wijk ervaren.’
Gemeenten zijn anoniemer
Als Blok langskomt laat het netwerk voorbeelden zien waaruit blijkt dat investeringen waardevol zijn. ‘Je moet daar niet te gemakkelijk over beslissen. Op termijn heeft zoiets grote gevolgen. Mensen zijn het belangrijkst. De ontmoetingen in wijkcentra. Die mogen niet zomaar verdwijnen. Wij zijn soms de enige die bij mensen achter de voordeur komen. We halen de angel eruit en geven de mensen een duwtje in de rug. Wij staan het dichtst bij de mensen. Gemeenten zijn toch anoniemer. Als de taak wegvalt, zul je dat zien aan de huizen en de omgeving. Je krijgt ruimtelijk determinisme, terwijl je juist actief burgerschap moet faciliteren. Je moet het stokje overdragen, niet vooruitgooien.’
Het ministerie komt later met een reactie.
Reacties: 12
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Blok heeft dan gelijk voor zover hij de – naar ik vermoed – gangbare visie deelt dat corporaties private ondernemingen zijn.
Als men de woningcorporaties, net als ik, in essentie toch ziet als publieke organisaties, ondanks het hybride karakter sedert de verzelfstandiging ( de bruteringsoperatie van Heerma), dan heeft Blok het mis. Dan kan het bevorderen en bewaken van de leefbaarheid wel degelijk tot de taken van corporaties worden gerekend.
De wetgever heeft dat kennelijk ook zo bedoeld, daar het BBSH de leefbaarheid ook als belang van de volkshuisvesting benoemt en de daarbij behorende werkzaamheden tot het gebied van de volkshuisvesting rekent.
Blok heeft in zekere zin een punt als hij bedoelt dat er sprake is van een zekere mate van “function creep”: het begrip wordt opgerekt en als containerbegrip past alles erin. En natuurlijk schuiven gemeentelijke overheden er graag van alles onder ( de “rijke” corporatie betaalt wel) en de ambitieuze en verantwoordelijke corporaties nemen graag de toegeworpen handschoen op.
Maar ook hier is Bloks gelijk maar betrekkelijk. Een dergelijk proces is alleen maar mogelijk als de regelgeving niet voldoende duidelijk en specifiek is. De wetgever moet daarin dus veel duidelijker zijn.
Ja ja: de corporatie meent ook al dat ze mensen kan dwingen verplicht te werken met behoud van uitkering? Bevorderen sociale samenhang? Ja, dat kennen we: de eeuwige haat tegen alleenstaanden, het eeuwige koesteren van gezinnen met kinderen en het slopen van vele sociale huurwoningen, vooral veel flats, omdat daar de foute soort mensen woont. (kleine huishoudens) Een van de ondergeschoffelde verborgen sloop agenda's. Deels heeft Blok gelijk: gemeenten schuiven al te graag kosten die zij voor het openbare deel van de omgeving zouden moeten maken, door naar de corporaties. Qua zgn. leefbaarheid heb ik hier corporaties al te vaak zien meegaan met das gesundes volksempfinden vanuit "ons buurtje"tegen mensen met een vlekje, zonder dat echte bewijzen geleverd werden voor de rechtbank. Wat de corporatie dan ook verloor. Binnen haar bezit letten op de leefbaarheid zonder te vervallen in paternalistische bemoeizorg: dat is de taak die een corporatie heeft qua leefbaarheid.