Inwoners hun huis laten isoleren?

Het isoleren van woningen is misschien wel de eerste prioriteit in de energietransitie. Het kabinet heeft geld beschikbaar gesteld aan gemeenten via onder andere het Nationaal Isolatieprogramma. Hoe zorg je er als gemeente voor dat inwoners ook echt hun huis gaan isoleren? Dan moet je meer te weten komen over wat hen beweegt. Over Morgen organiseert voor gemeenten een Isolatiegesprek waarin we daar meer over leren.

Waarom een Isolatiegesprek?

Gemeenten zijn, als het aan het Rijk ligt, aan zet bij het isoleren van woningen, maar ze hebben eigenlijk een heel beperkte rol. Een gemeente bezit zelf geen woningen, die zijn van huiseigenaren of verhuurders. Isolatie is daarmee bij uitstek een thema waarbij participatie van belang is. Voer daarom met inwoners een Isolatiegesprek.

Bewoners weten zelf het beste waarom zij wel of niet isoleren en wat speelt in de buurt. Ze kunnen daarom de gemeente uitstekend adviseren in wat wel en niet werkt in een lokale isolatieaanpak. ‘Zo ontstaan soms echt verrassende ideeën die lokaal veel beter aanslaan dan iets dat door gemeenten of hun adviseurs wordt bedacht’, weet adviseur Sophie Gunnink.

‘Een isolatiegesprek helpt daarnaast voor het draagvlak’, vult adviseur Joelle Willemsen aan. ‘Bewoners staan meer open voor een aanpak waar ze zelf aan mee hebben gewerkt en ook het college en de gemeenteraad vinden de uitkomsten van een isolatiegesprek vaak erg belangrijk.’

Hoe ziet een Isolatiegesprek eruit?

De Over Morgen-aanpak voor een isolatiegesprek in 5 stappen:

1. We werken met een aselecte steekproef. We loten 1.000 inwoners uit de Basisregistratie Personen (voorheen: GBA). Door inwoners te loten, komen ook mensen die normaal niet snel een inspraakavond zouden bezoeken. We kunnen ervoor kiezen om ook bepaalde groepen, zoals jongeren, gericht uit te nodigen.
2. De uitnodiging. Alle genodigden krijgen een persoonlijke brief waarin we ze feliciteren dat ze zijn ingeloot voor het gesprek. Een tip: geef deelnemers een cadeautje, daarmee trek je sneller inwoners die zich normaal niet aanmelden. Bijvoorbeeld een cadeaukaart of een gratis maaltijd. Let wel: als je 1.000 mensen inloot, komen er gemiddeld ongeveer 100.
3. Voorbereiding. We organiseren het liefst twee gesprekken: één fysiek en één online. We merken dat een online gesprek ook buiten de pandemie een nieuwe en vooral andere groep inwoners aanspreekt. Samen met de adviseurs van Over Morgen maak je een programma dat past bij de lokale context.
4. Het Isolatiegesprek. We starten met een inleiding en een korte presentatie van onze isolatie-expert. Daarna begint het echte gesprek. We werken met stellingen en vragen als: ‘Wat houdt u tegen om uw woning te isoleren?’ De gespreksleider gebruikt werkvormen die ervoor zorgen dat iedereen aan het woord komt, ook mensen die normaal wat meer op de achtergrond zijn.
   Online gebruiken we het programma Mentimeter. In het fysieke gesprek gebruiken we de werkvorm ‘gesprek op voeten’, uit de Deep Democracy-methode.
5. Terugkoppeling. De aanwezigen hebben tijd en moeite gestoken in het gesprek, dus het is belangrijk om ze een terugkoppeling te geven wat er met hun input gebeurt. We maken een verslag met foto’s en delen de presentatie die is gegeven.

Wat levert een isolatiegesprek op?

Over Morgen organiseerde recent een isolatiegesprek voor de gemeente Gouda. Dit leverde veel verrassende inzichten op waarmee de gemeente direct aan de slag kan. De belangrijkste conclusie van dit gesprek was bijvoorbeeld dat mensen nu hun huis niet isoleren, omdat ze op zoek zijn naar onafhankelijke informatie. Ze hebben geen idee waar ze die kunnen vinden.

Een andere belemmering zijn de kosten. Een lening, ook als die zonder rente is, is voor veel bewoners niet aantrekkelijk. Liever betalen ze isolatiemaatregelen van hun eigen spaargeld. Tot slot gaven bewoners van monumenten aan dat de regels voor isolatie erg lastig waren.

Een Isolatiegesprek is echt maatwerk en levert unieke lokale inzichten op waarmee je de isolatiestrategie in jouw gemeente kunt aanscherpen. Het kan een van de onderdelen zijn van een lokale aanpak voor isolatie.

Kijk hier voor een slimme lokale isolatie-aanpak in vijf stappen.