Vorige week kwam ik terug uit Ierland. Wat een mooie ‘fysieke leefomgeving’. Met minder inwoners is dat wel eenvoudiger: minder huizen, minder verkeer, minder infrastructuur, minder geluidschermen, schonere lucht en volop natuur en landschap.
Waar je je oor ook te luister legt, vrijwel overal klinkt hetzelfde geluid: er moet meer worden geluisterd naar de burger. Zonder komen we in dit land hoegenaamd geen meter verder. En er moet nog zoveel: we moeten van het gas af, we moeten de auto uit, de fiets op. We moeten gezonder eten, langer doorwerken. Er moeten – snel, snel – meer huizen worden gebouwd. En windmolens. En zo is het moeten-rijtje moeiteloos verder aan te vullen.
Prinsjesdag bracht meer aandacht voor de woningmarkt. Het probleem is bekend: woningmarktkrapte en te weinig woningen voor starters en middeninkomens. Met de herziening van de Woningwet (2015) waren corporaties de gebeten hond.
Sommige gemeenten willen dat nieuwe gebouwen circulair en/of duurzaam worden. Vaak gaan de daarvoor benodigde eisen voor gebouwen verder dan het Bouwbesluit, zoals een EPC-norm van 0 voor nieuwbouw. Het is de vraag of dit zo maar kan. Toch zijn er mogelijkheden.
Het redactioneel van Binnenlands Bestuur van 25 mei jongstleden begon met de zin: ‘Dat we van het gas af moeten en moeten inzetten op alternatieven voor fossiele energie zal door vrijwel niemand meer worden betwist.’ Nou … ik heb er twee gevonden.
We zitten in het interbellum. Gisterwereld brokkelt af (dag kolen, dag olie, dag gas). Morgenwereld wil geboren worden. In de toekomst zal duurzame energie geen afwijking zijn maar standaard.
Een door burgers en gemeenteraden gedragen energiebeleid moet het alternatief worden voor het huidige, vastgelopen energiebeleid. Realistisch duurzaamheidsbeleid kan niet zonder democratische besluitvorming op lokaal niveau. En evenmin zonder samenhangende, wetenschappelijke onderbouwing. Beide ontbreken in het huidige rijksbeleid. Het Nederlandse klimaat-en energiebeleid is vastgelopen.
Het is weer bijna tijd. (Woning)corporaties moeten voor 1 juli hun ‘bod’ doen aan gemeenten waarin zij ‘feitelijk werkzaam zijn’. Het overzicht van voorgenomen werkzaamheden, heet dat in de Woningwet. Corporaties zijn daarmee nu druk bezig.
Een beetje buitenlands roeptoeteren in Binnenlands Bestuur. Dat ga ik doen in deze column, omdat de wereld nergens meer over gaat. Arnon Grunberg noemde het recent in de Volkskrant al: we nemen afscheid van het ancien régime en Europa hoort bij de oude reuzen in de nieuwe wereldorde. En ik schreef op Facebook dat Trump een paardenxxx is.
Het ruimtegebruik voor wonen laat mij niet los. In mijn vorige column vroeg ik me af of er aan de klimaattafels serieus naar dit onderwerp wordt gekeken. En dan vanuit het perspectief: ruimte die je niet hebt, daarin hoef je niet te stoken. Maar er speelt nog iets anders.
Deze week heb ik samen met een collega de Provada bezocht. Dat was een openbaring voor ons (twee dames van een zekere leeftijd). Op de eerste plaats omdat ik nu weer volledig op de hoogte ben van de laatste trends op modegebied: flitsende sokken en kleurrijke schoenen voor mannen en levensgevaarlijke hakken onder leuke jurkjes bij vrouwen. Maar daar kwam ik natuurlijk niet voor. Ik kwam om te leren waar deze wereld zich momenteel mee bezig houdt. En wat bleek? Het was de ‘natuurlijke stad’, ‘gezonde stad’, energietransitie, bouwen voor een nieuw klimaat en transformatie totaal wat de klok sloeg. De bijeenkomst over de circulaire stad was zelfs volgeboekt. Jammer voor mij.
Het ruimtelijke ordeningsdebat wordt eenzijdig gedomineerd door de woningnood. Belangengroepen en ook de politiek overschreeuwen elkaar met allerlei niet altijd even breed gedragen plannen, agenda’s en manifesten om meer en sneller, maar gelukkig wel, honderdduizenden duurzamere woningen te realiseren.
We staan in Nederland voor een omvangrijke woonopgave. Volgens Bouwend Nederland zijn er één miljoen nieuwe huizen nodig. Voor bouwen in het groen is nauwelijks draagvlak en nieuwe vinex-wijken willen we niet meer. Wat dan wel? Er zijn nog genoeg oplossingen die nauwelijks serieus zijn onderzocht; goedkope en duurzame oplossingen, waarbij de weilanden groen blijven.
Dat we van het gas af moeten en moeten inzetten op alternatieven voor fossiele energie zal door vrijwel niemand meer worden betwist. Minder duidelijkheid is er over het tijdpad.
Afgelopen week verbood Europa drie soorten landbouwgif, omdat het zo slecht gaat met de bij. Eindelijk. Anders dan bij de dieren van de Oostvaardersplassen zijn er namelijk weinig - al dan niet bekende - Nederlanders die zich druk maken over de bij. Dus gelukkig maar, dat Europa er is. Al zou Europees ingrijpen eigenlijk niet nodig moeten zijn.
