Een andere kijk op afval

Op Zeeburgereiland zal een uniek stuk Amsterdam ontwikkeld worden; De Sluisbuurt. Deze hoogbouw buurt kenmerkt zich door dichtheden, van ongeveer 375 woningen per hectare, die in Amsterdam nog niet eerder zijn ontwikkeld op deze schaal.

Op het gebied van afvalscheiding zijn er zowel gemeentelijk als landelijk ambitieuze doelstellingen. Daarom is de gemeente voor de Sluisbuurt op zoek gegaan naar een nieuwe manier van afval inzamelen: Ondergronds Afval Transportsysteem (OAT).

De ambities voor de kwaliteit van de openbare ruimte zijn hoog. Deze zal namelijk functioneren als de huiskamer van de toekomstige bewoners, bedrijven en bezoekers. Het moet een plek worden wat ondanks de hoge dichtheden geschikt is om te verblijven en te bewegen. Bij dit type buurt past een nieuwe kijk op de voorzieningen in de openbare ruimte. In dit specifieke geval de voorzieningen voor afvalinzameling.

In de Sluisbuurt zal per hectare bebouwd gebied relatief meer afval ontstaan dan in de bestaande stad. Dit kan tot gevolg hebben dat, bij een keuze voor een traditioneel inzamelsysteem, de afvalinzameling een nadrukkelijke weerslag op de openbare ruimte zal hebben. Er zouden dan relatief veel afvalcontainers nodig zijn en ook de kans op bijplaatsingen is groot.

 

Geen vuilniswagens in de Sluisbuurt

Er worden vier fracties door de inwerpopeningen (inlets) van het OAT ingezameld. Deze fracties zijn restafval en drie circulaire afvalstromen GFE (Groente, Fruit en Etensresten), OPK (Oud Papier Karton) en PMD (Plastic, Metalen en Drinkpakken). Het systeem kan eenvoudig aangepast worden wanneer in de toekomst afvalfracties wijzigingen. In de gebouwen komen de inlets op locaties waar bewoners iedere dag langs moeten (in de portiek bijvoorbeeld). Ook fracties die niet met het OAT ingezameld kunnen worden (zoals glas, groot karton) worden op dezelfde locatie met rolcontainers ingezameld. Hierdoor wordt het scheiden van afval voor gebruikers zo eenvoudig mogelijk gemaakt. Bijkomend voordeel van een dergelijk ontwerp is dat deze locaties niet uitnodigen tot het bijplaatsen van afval.

De inlets kunnen tot meerdere keren per dag geleegd worden. Daardoor worden nare geurtjes van bijvoorbeeld GFE voorkomen.

De inlets worden aangesloten op een buizenstelsel in de grond. Door dit ene buizenstelsel worden de verschillende fracties om de beurt afgezogen. Omdat de ruimte in de ondergrond schaars is, is er voor gekozen het OAT onder een bomenstrook te positioneren.

Het buizenstelsel eindigt bij de terminal ten zuiden van de Piet Heintunnel. Daar staat voor elke fractie een container. Volle containers worden naar het AEB of een verwerker van grondstoffen gereden.

Ontwerp terminal: Sjouke Westhoff Architect

Aanbesteding

De aanleg maar ook het beheer en onderhoud worden uitbesteed aan een gespecialiseerd bedrijf. In Europa zijn slechts enkele internationale leveranciers die een dergelijk systeem kunnen leveren. De aanbesteding was zo ingericht dat er ruimte was om tijdens het proces aanscherpingen door te voeren om inschrijvingen van zo hoog mogelijke kwaliteit te kunnen garanderen. Om tot een aanbesteding te komen is de voorbereidingsfase medio 2017 gestart met een haalbaarheidsonderzoek.

Medio mei 2020 is de aanbesteding van het UAV-GC DBMO contract afgerond. MariMatic uit Finland heeft de aanbesteding gegund gekregen.

MariMatic zal de komende periode hun ontwerp verder uitwerken en aanleggen om te zorgen dat de eerste inwoners van de Sluisbuurt vanaf het begin gebruik kunnen maken van het OAT. MariMatic zal voor minimaal 25 jaar het systeem exploiteren.

Samenwerking

Gemeente Amsterdam heeft gezocht naar expertise op het gebied van Ondergrondse Afvaltransportsystemen. De gezamenlijke opdrachtgevers Directie Afval & Grondstoffen en Grond & Ontwikkeling van de gemeente Amsterdam hebben onderstaande partijen gecontracteerd om de gemeente te ondersteunen bij de uitwerking van dit innovatieve project: Hompe en Taselaar heeft expertise op het gebied van de ondergrond van Amsterdam. Zij voert het integraal projectmanagement uit en zorgt voor de kennisoverdracht binnen de gemeente. Sweco/Fugro is vanuit de Samenwerkingsovereenkomst (SOK) betrokken op basis van  projectmanagement (IPM), zowel contractmanagement technisch management en omgevingsmanagement.

International Tender Services (ITS) en Goudappel Coffeng zijn als adviesbureau’s gespecialiseerd in complexe Europese aanbestedingen. Zij hebben in dit project het contract opgesteld en de complexe aanbesteding begeleid.

De financiële business case voor het project is door EY opgesteld.

IPR-Normag heeft de gemeente ondersteund met specifieke afval vraagstukken.

---

OAT in getallen

• 5500 woningen
• 100.000m2 overig programma
• Ca. 6550 ton afval/jaar
• Ca. 5300 m HDPE leiding
• 4 fracties: PMD, GFE, OPK, restafval
• Ca. 80 inzamelpunten / ca. 360 inlets
• Afvalsnelheid: 75 km/h

---