Zicht op resultaten energieambities ontbreekt

Gemeenten hebben moeite hun grote ambities op het gebied van energiebesparing om te zetten in resultaten. De realisatie van goede voornemens loopt in twee derde van de gevallen achter op schema of is onbekend. Een op de drie gemeenten weet niet hoeveel aansluitingen zij heeft op het energienet.

Zicht ontbreekt

Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het Klimaatverbond, waar 150 gemeenten en elf provincies bij zijn aangesloten. Weliswaar gebeurt er veel, van zonnepanelen op gemeentedaken tot led-lampen in de straatverlichting. Maar vaak ontbreekt het zicht op wat het effect daarvan is, of doelstellingen worden bereikt en wie daarvoor binnen de gemeente eigenlijk verantwoordelijk is.

Verantwoordelijkheid gespreid

Volgens het Klimaatverbond moeten gemeenten duidelijker aanwijzen wie de regie voert over energiemanagement. Nu ligt de verantwoordelijkheid voor de energie die de gemeente verbruikt – in het gemeentehuis, maar ook in sporthallen, zwembaden en voor straatverlichting – verspreid door de hele organisatie. Zo gaan afdelingen vastgoed daarover, maar ook financiën, ruimtelijke ordening en beheer van gemeentelijke gebouwen. ‘Dan is het heel lastig om te managen’, zegt woordvoerster Nienke Trap van het Klimaatverbond.

500 tot 2000 energiemeters

Het begint er al mee dat gemeenten ontelbaar veel energiemeters hebben, soms wel vijfhonderd tot tweeduizend. Sommige meters worden uitgelezen door het energiebedrijf, andere door eigen monteurs. Trap: ‘Gemeenten vinden het moeilijk om hun energieverbruik inzichtelijk te krijgen, terwijl dat natuurlijk stap 1 is op weg naar energiebesparing.’

Kennis opbouwen

Een ander obstakel is de enorme berg informatie over energiemanagement waar gemeenten zich doorheen moeten worstelen. ‘Deze materie is nieuw voor veel gemeenten. Hoe krijg je inzicht in je verbruik, welke energiecontracten kun je afsluiten en wat zijn de mogelijkheden om zelf energie op te wekken. Er moet nog veel kennis worden opgebouwd’, zegt Trap. Om die reden ligt samenwerking tussen regiogemeenten voor de hand, zodat zij ervaringen kunnen delen.

Energiemanager nodig

Het Klimaatverbond vindt dat meer gemeente een energiemanager zouden moeten aanwijzen bij wie alle informatie samenkomt. Iemand die niet alleen de verantwoordelijkheid krijgt, maar die ook de controlemogelijkheden en de zeggenschap heeft om deze verantwoordelijkheid op te volgen. Nu kent krap 60 procent van de ondervraagde gemeenten een centrale coördinator. Onlangs pleitte ook adviesbureau Boer & Croon voor meer regie van gemeenten op het gebied van duurzaamheid.

Geen schema

Desondanks ligt realisatie van de doelstellingen op het gebied van energiebesparing en gebruik van duurzame energie ligt niet hoger dan circa 30 procent, blijkt uit het onderzoek. Andere gemeenten lopen ofwel achter op schema, hebben geen schema of weten niet hoe het met de doelstellingen staat.

Tijdens het Jaarcongres op 21 september presenteert het Klimaatverbond het volledige onderzoek.