Woonstad berekent wat geld in wijk pompen oplevert

Wat levert een extra huismeester de wijk op? Wat betekent een renovatieproject voor winkeliers in de wijk? En hoe profiteert de samenleving van het aanpakken van woonfraude? Woningcorporatie Woonstad Rotterdam berekent voortaan vooraf wat het maatschappelijk effect is van grote investeringen in wijken.

Effectiviteit van inspanningen laten zien

Woonstad ontwikkelde daarvoor het ‘Afwegingskader Maatschappelijk Rendement’, waarmee sinds dit jaar ook de niet-financiële opbrengst van de wijkaanpak kan worden becijferd. De resultaten worden gebruikt om betere beslissingen te nemen over investeringsplannen. De werkwijze beantwoordt bovendien aan de toenemende publieke en politieke vraag naar meer transparantie in de corporatiesector, aldus Maria Molenaar, voorzitter van de Raad van Bestuur. Woonstad wil kunnen laten zien wat de investeringen – jaarlijks circa 150 miljoen euro - opleveren voor de leefbaarheid in een wijk. ‘Weliswaar waarderen de gemeente Rotterdam en deelgemeenten onze inspanningen, maar steeds vaker moeten we specifieker kunnen aantonen hoe effectief die inspanningen zijn, en precies hoeveel en welke waarde ze toevoegen.’

Rekenmodel voor aantoonbare effecten in de wijk

Hoe doe je dat, de maatschappelijke meerwaarde van een extra huismeester uitdrukken in euro’s? Woordvoerder Eric Smulders van Woonstad Rotterdam, legt uit dat samen met adviesbureau Twynstra Gudde is gezocht naar effecten waarvan wetenschappelijk (evidence based) is aangetoond dat ze zijn veroorzaakt door ingrepen in de wijk. ‘Het gaat dan bijvoorbeeld om woongenot, leefbaarheid, energielasten, werkgelegenheid en gezondheid. Binnen die velden is het met bestaande rekenmodellen mogelijk om de effecten van een ingreep te meten.’ Dat is mogelijk voor 35 verschillende typen “interventies”, van sloop en renovatie tot sociale investeringen.

Baten voor huurders, belanghebbenden en de samenleving

Smulders noemt als voorbeeld het vervangen van 200 energieverslindende woningen voor 100 energiezuinige huizen. Dat geeft een positief effect op de energielasten van de bewoners. De verdunning (minder terugbouwen dan er verdwijnt) heeft ook effect op de lokale middenstand. ‘Er komen minder bewoners in die winkels. Maar als goedkope huizen worden vervangen door duurdere woningen, hebben die nieuwe bewoners wel meer te besteden. Met de juiste gegevens, kan het kenmodel per beleidsveld de maatschappelijke baten in euro’s berekenen.’ Dat zijn dan zowel de baten voor huurders, als voor ondernemers of andere belanghebbenden en de samenleving als geheel.

Berekeningen meestal achteraf

Woonstad is naar eigen zeggen de eerste corporatie die vooraf becijfert wat investeringen in de wijk opleveren.  In de corporatiesector worden berekeningen vaak achteraf gedaan met ‘Maatschappelijke Kosten Baten Analyses’ (MKBA’s). Woonstad wil die berekeningen straks naast elkaar gaan leggen, zegt Smulders. ‘We zijn nog niet zover dat er al een vooraf berekend project is uitgevoerd, maar het is wel de bedoeling om straks aan de achterafmeting te kunnen zien of we het model verder kunnen verfijnen.’ Verschillende gemeenten en corporaties hebben belangstelling getoond voor het Afwegingskader van Woonstad.