Woningcorporaties verliezen onnodig veel geld

Woningcorporaties verliezen onnodig veel geld. In 2010 verdampte 860 miljoen euro, bijna eenderde van het totale verlies aan marktvermogen van 2,9 miljard euro. Oorzaak: desinvesteringen en slecht risicomanagement. De financiële toezichthouder op de woningcorporaties maakt zich zorgen over de verliezen die de sector leidt.

Per saldo positief

Weliswaar was 2010 per saldo een positief jaar voor de corporaties, meldt het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) in haar jaarlijkse rapportage over de financiële gezondheid van de sector. Maar de hoge verliezen maken duidelijk dat er nog veel mis gaat, aldus het CFV.

Meer geld in kas
Minister Spies (Binnenlandse Zaken) stuurde de rapportage deze week naar de Tweede Kamer. In haar begeleidende brief noemt ze vooral de positieve bevindingen: De corporaties hebben ondanks de crisis, aardig kunnen investeren. Gemiddeld genomen zijn voor de sector het eigen vermogen en de solvabiliteit – de verhouding eigen geld/geleend geld - toegenomen en er is meer geld in kas.

Hogere huurprijzen

Dat komt vooral door huurverhogingen en bezuinigingen binnen de organisaties, legt CFV-directeur Jan van der Moolen uit. Daarnaast zorgen hogere huurprijzen en efficiënter bouwen bij nieuwbouwprojecten ervoor dat de verliezen bij de investering kleiner worden.

Onnodige verliesposten
Dat hij zich desondanks zorgen maakt over de financiële positie van de sector, komt door enkele hoge, onnodige verliesposten. Zo werken corporaties al jaren met slechte financiële constructies om risicovolle investeringen te doen. Bij een nieuwbouwproject voor koopwoningen richten ze bijvoorbeeld een BV op om het risico buiten de corporatie te plaatsen. Maar vervolgens krijgt de BV via de corporatie een lening of garantie.

Corporatie verliest spaargeld

‘Als het misgaat met de dochteronderneming, betaalt de moeder te vaak alsnog de prijs’, zegt Van der Moolen. De corporatie verliest daardoor haar spaargeld. Kwetsbare huurders, de doelgroep waarvoor de corporaties in het leven zijn geroepen, draaien zo op voor nieuwe koopwoningen.

Zorgen over grondpositie

Ook de grondposities van de woningbedrijven baren het CFV zorgen. Gezamenlijk hebben ze voor twee miljard euro bouwgrond in bezit. Een aanzienlijk deel daarvan zal als gevolg van de economische malaise niet meer worden bebouwd, verwacht Van der Moolen. En eigenlijk hadden de corporaties dat kunnen voorzien. Ze hebben nog fors in grond geïnvesteerd toen al duidelijk was dat een financiële crisis op komst was.

Huurbeleid

De grote meerderheid van de 398 corporaties is in staat om het hoofd te bieden aan de crisis, de bezuinigingen van het kabinet en de veranderingen in het huurbeleid die hen geld gaan kosten. Maar voor enkele woningorganisaties is de situatie nijpend.

Reddingsplan

Acht corporaties hebben voor de komende vijf jaar zoveel plannen dat die ze financieel in gevaar brengen. Voor nog eens 21 corporaties is dat mogelijk het geval. Negen corporaties zijn onvoldoende solvabel om aan hun financiële verplichtingen te voldoen. Van der Moolen verwacht dat de zwakke organisaties er met een reddingsplan, een realistischer planning en een strakke monitoring bovenop komen.