Waterfabriek vergt omdenken

Met de eerste proefopstelling van de Waterfabriek in Wilp heeft waterschap Vallei en Veluwe aangetoond dat het mogelijk is om rioolwater fysisch-chemisch te zuiveren, waardevolle grondstoffen eruit te filteren voor hergebruik en de CO2-uitstoot van het zuiveringsproces tot nul te reduceren. ‘Nu is het tijd om op te schalen,’ zegt dijkgraaf Tanja Klip-Martin.

Innovatief 

In de Waterfabriek heeft het waterschap, samen met Dutch Water Refinary (ingenieursbureau’s Royal HaskoningDHV en Witteveen+Bos), het afgelopen jaar getest met een innovatief concept van rioolwaterzuivering. In plaats van het traditioneel biologische proces, waarbij bacteriën worden gebruikt om afvalstoffen uit het water te halen, werkt de Waterfabriek volgens een fysisch-chemisch scheidingsconcept. Het inkomende vuile water wordt met verschillende technieken ontdaan van verschillende afvalstoffen en medicijnresten. Aan het eind blijft veel zuiverder water over, dat in de toekomst gebruikt kan worden om de droge Twellose beek van water te voorzien. Bovendien zijn de grondstoffen die uit het water worden gewonnen, in veel gevallen weer herbruikbaar.

Eruit

Volgens dijkgraaf Tanja Klip-Martin vergde het principe van de waterfabriek een heel andere manier van denken voor het waterschap. ‘Doorgaans gaan we uit van wat er een waterzuivering binnenkomt, en passen daar ons proces op aan. Maar hier hebben we gekeken naar het eindproduct: wat willen we dat eruit komt?’

Grondstoffen

Schoner water dus. Maar dat is niet het enige, zegt Klip. ‘We willen ook de grondstoffen terugwinnen die in het rioolwater zitten, zoals cellulose en stikstof, die weer opnieuw te gebruiken zijn. Met cellulose kunnen we bijvoorbeeld actieve kool maken, dat elders in het zuiveringsproces weer gebruikt kan worden.’ Bovendien kan het schone water op meer manieren worden toegepast dan nu het geval is. ‘Dit water zou mogelijk gebruikt kunnen worden om in te zetten als productiewater in de industrie zodat er minder grondwater wordt onttrokken, voor infiltratie en in de toekomst, met de juiste behandeling, misschien ook als drinkwater.’ Het proces stoot ook nog eens geen broeikasgassen uit: het gebruik van bacteriën in een traditionele rioolwaterzuivering zorgt voor CO2, maar de Waterfabriek maakt het biologische proces overbodig.

Ontwerp

Volgens Klip wordt er nu gekeken naar een definitief ontwerp voor de waterfabriek. Die moet schaalbaar worden, zodat de hoeveelheid verwerkt rioolwater trapsgewijs omhoog kan van 50 naar 150 kubieke meter water per uur. De pilotinstallatie verwerkte  2,5 m3 per uur. ‘We weten nu dat het werk, dus we kunnen dit concept nu verder brengen. Daarvoor moeten nog wel een paar dingen onderzoeken. Zo willen we de reststromen nog geconcentreerder uit het proces krijgen en willen we de kosten verder omlaag krijgen.’

Toekomstwaarde

Het is volgens Klip niet zo dat het waterschap de traditionele zuivering gaat uitfaseren. ‘Dit lijkt een toekomstbestendige en circulaire techniek, maar in veel verschillende waterschappen proberen we momenteel verschillende technieken uit om het zuiveringsproces meer toekomstwaarde te geven. En al die technieken zijn straks nodig om CO2-neutraal en circulair te worden. We kunnen het ons niet permitteren om op één paard te wedden.’