Wat gemeenten kunnen leren van aanpak Deltawet

Deltacommissaris Wim Kuijken kreeg deze zomer een “zeer goed” voor de samenwerking met gemeenten, provincies, waterschappen en rijk rondom de Deltawet. Niet alleen vanwege de goede waterplannen, maar vooral ook voor de aanpak: gelijkwaardige samenwerking en bouwen aan kennis. ‘Gemeenten kunnen de werkwijze zó kopiëren’, zegt Kuijken.

Iemand die de kar trekt 

Het mooie rapportcijfer komt van de onafhankelijke commissie die onder leiding van Peter Veld de werking van de Deltawet heeft geëvalueerd. Kern van het evaluatierapport is dat het stelsel van Deltaprogramma, Deltafonds en deltacommissaris uitstekend functioneert, enkele aandachtspunten daargelaten. New governance, kun je de aanpak noemen, of, zoals Kuijken deed in zijn toespraak op het Festival der Bestuurskunde deze woensdag in Rotterdam, de eigentijdse overheid. 

Drie cruciale pijlers

Het succes van het Deltaprogramma leunt volgens Kuijken op drie cruciale pijlers: wettelijke en politieke borging, iemand die de kar trekt en een programma dat structuur biedt en voldoende geld beschikbaar heeft. De energietransitie is een onderwerp dat veel baat kan hebben bij zo'n aanpak, maar ook terrorismebestrijding, het aanjagen van de digitalisering van de overheid en de aanpak van leefbaarheidsproblemen in het aardbevingsgebied Groningen.

Omgevingsvisie en klimaatbestendige stad

De werkwijze is ook toe te passen door gemeenten, bijvoorbeeld voor het maken van hun omgevingsvisie of klimaatbestendige stad. Ook bij complexe gebiedsontwikkeling rondom stations en wegen ziet Kuijken kansen. Want, zegt hij, ook dat zijn complexe maatschappelijke opgaven, die vaak meerdere collegeperiodes omspannen, waar veel belanghebbende partijen bij betrokken zijn en met een grote mate van onzekerheid; hoe ontwikkelt het klimaat zich, wat gebeurt er op de huizen- en kantorenmarkt? 

Veel partijen

‘Je kunt iemand aanwijzen die beslissingen voorbereidt, zonder dat die vanaf het begin gepolitiseerd zijn. Er kunnen wel politieke doelen zijn – bijvoorbeeld een duurzame stad – maar voor de weg daarnaartoe worden oplossingen en steun gezocht met veel partijen, zonder dat daarover voortdurend politiek debat plaatsvindt. Dat komt weer aan het einde, als de politiek de beslissingen moet nemen.’ Die aanpak kan ook effectief zijn bij werken aan de klimaatbestendige stad. Daar zijn veel partijen bij nodig, met als gevaar dat iedereen op elkaar wacht. 'Het gaat over investeren, stedelijke inrichting, riool, groen, maar ook gedragsbeïnvloeding; een soort Deltaprogramma in het klein. Heel belangrijk om dan een plan te hebben en iemand die eraan sleurt.' 

Lees deze week in het magazine van Binnenlands Bestuur het hele verhaal.