Stiltegebieden Randstad minder stil

Stiltegebieden staan onder druk: het worden er minder en ze worden steeds minder stil. De Randstedelijke Rekenkamer nam stiltegebieden en het provinciale beleid aldaar onder de loep en presenteerde de resultaten op een website. Opvallend: Noord-Holland heeft de meeste stiltegebieden, Flevoland de minste.

Drie beleidsrichtingen

In 2006 waarschuwde de Gezondheidsraad dat bij ongewijzigd beleid in 2030 ongeveer 30 procent van het areaal aan stiltegebieden niet meer stil zal zijn. In 2011 riep het Interprovinciaal Overleg (IPO) in het rapport Een luisterend oor voor de stilte op om de kwaliteit van stiltegebieden te versterken. De Randstedelijke Rekenkamer onderzocht in 2016 het beleid per provincie en hoe de stiltegebieden er nu bijliggen. Loslaten, behouden of benutten zijn de drie beleidsrichtingen waaruit provincies kunnen kiezen voor hun stiltegebiedenbeleid.

Kansen en bedreigingen

Op de website is duidelijk te zien hoe de provincies verschillen in hun aanpak. Waar Noord- en Zuid-Holland zich vooral richten op behoud, kiest Flevoland meer voor loslaten en Utrecht meer voor benutten van de stiltegebieden. Het gaat erom hoe provincies met kansen en bedreigingen van het stiltegebied omgaan. Bedreigingen zijn er alom: luchtvaart, industrie, wegverkeer, evenementen en nieuwbouw. Maar kansen liggen er ook: vergroting van bewustzijn en toegankelijkheid, recreatie en educatie en geluidsreducerende maatregelen of verbinding maken met ander beleid.

100 procent stil
Noord- en Zuid-Holland hebben de meeste stiltegebieden (respectievelijk 39 en 16) en de meeste hectares (respectievelijk 72.000 en 58.000). Utrecht volgt met 13 gebieden en bijna 17.000 hectare. Flevoland kent de minste stiltegebieden: 3 met 1500 hectare. Daar is het dan wel 100 procent stil, waar het in Noord-Holland en Utrecht voor 80 procent echt stil is. In Zuid-Holland is dit percentage onbekend.

Kernpunten
Flevoland is al een vrij stille provincie, maar omdat twee van de vijf stiltegebieden niet toegankelijk waren voor publiek of niet helemaal stil meer waren zijn deze opgeheven (daling van 78 procent). Ook Noord-Holland hief twee stiltegebieden op en verkleinde er twee zonder daarvoor te compenseren (daling 4 procent). Ondanks geluidsreducerend beleid neemt de stilte in de gebieden af, maar de provincie wil de stilte beter waarborgen. Zuid-Holland verloor een stiltegebied en voert geen actief stiltegebiedenbeleid. Utrecht hief vier gebieden op en kreeg er twee bij (daling 24 procent). De provincie wil de stiltegebieden benutten en laat derden educatie geven.

Reacties GS
Geen van de GS-colleges heeft sinds het IPO-rapport het stiltegebiedenbeleid expliciet ter standpuntbepaling voorgelegd aan PS. De Rekenkamer beveelt alle Provinciale Staten aan om het stiltegebiedenbeleid te bespreken. In een reactie zeggen GS Noord-Holland het beleid te actualiseren aan de hand van een herijkingsonderzoek. GS Flevoland begrijpen de indeling in de drie beleidsrichtingen niet. Doel van het beleid zou “beschermen van de stilte” moeten zijn. GS wijzen erop dat hun beleid niet gericht is op het minder stil maken van de provincie en dat de stilte in geschrapte gebieden beschermd blijft onder de Natuurbeschermingswet. Volgens Utrecht liggen drie van hun vier geschrapte gebieden vlakbij Schiphol, waar de geluidsbelasting niet is afgenomen.