Slopende kwestie in Vlodrop
Het oude Sankt Ludwig-klooster in Vlodrop moet kunnen worden gesloopt voor de bouwplannen van de Maharishi-organisatie, vinden Jos van Rey en Ricardo Offermanns.
Lucebert verzucht het al in zijn gedicht ‘De zeer oude zingt’, namelijk dat ‘alles van waarde weerloos is’. Lucebert’s boodschap staat dan ook als een monument: al het waardevolle moet worden beschermd.
Trouwens, het beschavingspeil van een land, regio of gemeenschap kun je vaak ook aflezen aan de al dan niet grote zorgvuldigheid waarmee wordt omgesprongen met al dat waardevol is. Bijvoorbeeld met monumenten. Monumentenzorg vormt dan ook een groot goed, daar valt niet over te steggelen. Juist omdat niet iedereen in onze complexe samenleving even goed op de hoogte kan zijn van alle relevante cultuurhistorische – en architectuurhistorische feiten die bepalen of een gebouw als ‘Rijksmonument’ mag worden beschouwd, vertrouwt men op de visie van gezaghebbende deskundigen.
Vandaar dat bij de beoordeling van de status van het klooster Sankt Ludwig in Vlodrop de hulp is ingeroepen van twee onbetwiste autoriteiten op gebied van monumentale bouwkunst uit de negentiende en twintigste eeuw: de professoren Auke van der Woud en Hans Ruijssenaars - kortom kanjers.
Onafhankelijk van elkaar komen beiden tot de harde maar onweerlegbare conclusie dat het oude klooster geen monumentenstatus had mogen krijgen. Hun slotsom is gebaseerd op zowel een kunsthistorische analyse als een onderzoek naar de architectonische kwaliteiten. Zij beschrijven St. Ludwig als een ‘onnavolgbare collage van modieuze stijlmiddelen en ornamenten zonder historische of architectonische betekenis’. Eigenlijk niets nieuws, deze diskwalificatie van de monumentenstatus. Want die is al in 1984 bij aankoop en in 1996 bij het verkrijgen van de sloopvergunning, getrokken door zowel de gemeente Roerdalen als Gedeputeerde Staten van Limburg.
Toch is het goed geweest om beide topdeskundigen los van elkaar alsnog het klooster onder de loep te nemen voordat het echt op de schop gaat. Wil je al het waardevolle monumentale cultuurgoed van Nederland zo goed mogelijk beschermen, dan is het van essentieel belang om een grondige analyse te maken van de status van een gebouw.
Bewaren wat waardevol is en na herijking slopen wat letterlijk in de weg staat, is de enige oplossing om zowel echte monumenten te beschermen als nieuwe ontwikkelingen een kans te geven. Sankt Ludwig vormt van dat laatste een sprekend voorbeeld. Opgeteld is het dan ook onbegrijpelijk dat de Raad Voor Cultuur ook in zijn meest recent uitgebrachte advies even hardnekkig als arrogant blijft volhouden dat er geen aanleiding bestaat om Sankt Ludwig af te voeren van de Rijksmonumentenlijst. Daarmee lapt deze raad alle conclusies, voortvloeiend uit spijkerharde wetenschappelijke analyses, aan zijn laars.
Tegelijkertijd hebben tegenstanders in deze slopende kwestie met veel kunst- en vliegwerk proberen aan te tonen dat Sankt Ludwig als klooster een cruciale rol speelde tijdens de zogenaamde Kulturkampf in Duitsland. Helaas voor de tegenstanders concludeert prof. Auke van der Woud dat er door hen nauwelijks of ‘geen behoorlijk archiefonderzoek was verricht’. Het was – populair gesteld – werk met de natte vinger en vanuit de losse pols. Trouwens: een blik op Wikipedia leert de aangehaalde Kulturkampf in Duitsland onder Otto von Bismarck woedde van 1872 tot 1879. En uiteindelijk heeft Bismarck zelfs vanaf 1878 en ten tijde van Paus Leo XIII, zelfs samengewerkt met de katholieken.
Veelzeggend jaartal in deze kwestie is 1909, het jaar waarin het klooster Sankt Ludwig in gebruik is genomen, zo’n dertig jaar na de Kulturkamf. Vandaar dat de vredelievende MERU-organisatie (die het gebouw wil slopen en er een nieuw gebouw wil neerzetten, red.) de kritiek van tegenstanders ervaart als onbehoorlijk en vooringenomen. MERU is de organisatie van de Marahishi Mahesh Yogi, die John Lennon zelfs inspireerde tot de songtekst Give peace a chance.
Daarom is het de hoogste tijd dat minister Plasterk van Cultuur, die een analytisch wetenschappelijke achtergrond heeft en bekend staat om zijn autonome opstelling, op korte termijn een uitspraak doet die recht doet aan de werkelijke status van het kloostercomplex zodat MERU niet nog langer aan het lijntje wordt gehouden. Bovendien is Midden-Limburg er ook economisch stevig mee gebaat dat er een einde komt aan het al meer dan twaalf jaar traineren op oneigenlijke gronden van veelbelovende ontwikkelingen in Vlodrop.
Nu de werkelijke status van Sankt Ludwig voor eenieder controleerbaar op tafel ligt, hoort het touwtrekken op te houden. Politieke lef is alles wat er nu wordt verwacht als steun in de rug voor de verdere ontwikkelingen van MERU in Vlodrop. Want ook zij zijn van grote waarde voor de regionale werkgelegenheid. Immers, ‘alles van waarde is weerloos’.
Jos van Rey, wethouder te Roermond en Ricardo Offermanns, burgemeester van Meerssen en voormalig burgemeester van Roerdalen waar de kern Vlodrop deel van uitmaakt
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.