Schultz wil 'moderne' watertoets zonder overlegplicht

De watertoets blijft behouden als instrument waarmee overheden toetsen of ruimtelijke plannen niet botsen met waterbelangen. Daar gaat het Rijk voor zorgen, meldt minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) in de begroting van haar departement. Een verplichte toets lijkt er niet te komen.

Watertoets blijft behouden

Of en hoe een toetsinstrument zou blijven bestaan om de waterbelangen te waarborgen was steeds onzeker. Schultz hield in maart in een interview met Binnenlands Bestuur nog een slag om de arm. Ze wil in de nieuwe Omgevingswet zo min mogelijk toetsen en normen opnemen; de wet gaat uit van vertrouwen tussen en professionaliteit van overheden. Uit de toelichting bij de begroting van IenM blijkt dat de knoop is doorgehakt: “Het Rijk zorgt ervoor dat de watertoets als wettelijk procesinstrument behouden blijft”.

Waterrobuust inrichten

En verder: “De overheden hebben afgesproken de watertoets uit te voeren bij alle relevante plannen, waaronder structuurvisies. De waterbeheerders worden daar zo vroeg mogelijk bij betrokken.” De watertoets ondersteunt het tijdig meewegen van klimaatbestendig en waterrobuust inrichten bij ruimtelijke ontwikkelingen. Om die reden adviseerde ook deltacommissaris Wim Kuijken om het instrument te behouden.

Geen wettelijke overlegplicht

De watertoets wordt opgenomen in een van de AMvB’s (Algemene Maatregel van Bestuur) die horen bij de nieuwe Omgevingswet. Hoe het instrument eruit komt te zien is nog onduidelijk. De minister wil de watertoets “moderniseren”, meldt haar woordvoerster. Een wettelijke plicht om bij ruimtelijke plannen met de waterbeheerder te overleggen, zoals de waterschappen graag zien, zal er niet komen. Liever gaat de minister uit van “vertrouwen” en van “professioneel gedrag”. Ze wil bevorderen dat al bij het maken van plannen rekening wordt gehouden met de waterbelangen. De minister gaat “juridisch regelen” dat dat gebeurt, zegt haar woordvoerster. ‘Het is belangrijk dat waterbelangen aan het begin van het traject worden meegewogen.’

UvW wacht op ontwerp van watertoets

Voorzitter Peter Glas van de Unie van Waterschappen (UvW) noemt de intentie van de minister om de watertoets te behouden positief. Maar het ontwerp van het instrument in deAMvB luistert nauw. Wat de UvW betreft is verplicht  overleg vooraf met de waterschappen noodzakelijk om het waterbelang goed te kunnen waarborgen. Daarnaast wil Glas dat gemeenten en provincies motiveren waarom ze een plan dat in strijd is met het waterbelang toch laten doorgaan. ‘Het liefst zou ik ook een juridische procedure zien, waarmee we tot de Raad van State kunnen procederen tegen plannen die in onze ogen de waterbelangen schaden. Als een stok achter de deur.’