Schultz: Omgevingsvisie en Watertoets niet verplicht

Een verplichting voor gemeenten om een omgevingsvisie vast te stellen is niet nodig. Dat stelt minister Melanie Schultz (Infrastructuur en Milieu) in de beantwoording van vragen die de Tweede Kamer maandag stelde in het wetgevingsoverleg over de Omgevingswet. Schultz verwacht dat gemeenten uit eigen beweging een omgevingsvisie zullen maken. 33 Gemeenten zijn daar al mee bezig.

Terughoudend met verplichtingen

De fractiespecialisten van PvdA, D66 en ChristenUnie pleitten tijdens het eerste mondelinge overleg met de minister voor het verplichten van de omgevingsvisie, eventueel door gemeenten gezamenlijk op te stellen, aldus de PvdA. In haar reactie benadrukt Schultz het uitgangspunt om in de stelselherziening terughoudend te zijn met wettelijke verplichtingen. Ze verwacht bovendien dat gemeenten zelf wel voor een omgevingsvisie zullen kiezen, waarin ze hun integrale visie op het beleid voor de lokale fysieke leefomgeving vastleggen. De voordelen van dit instrument zijn evident, volgens Schultz. “Het bevordert een integrale benadering van de fysieke leefomgeving en vergroot de kans op creatieve oplossingen, slimme combinaties en win-winsituaties, zeker als een visie in co-creatie met burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven wordt ontwikkeld.”

Watertoets ook niet verplicht

Vanuit hetzelfde uitgangspunt stelt de minister dat het niet nodig is om een verplichte watertoets in de Omgevingswet op te nemen. De watertoets, die ervoor zorgt dat water genoeg aandacht krijgt in ruimtelijke plannen, is al verankerd in onder andere het Bestuursakkoord Water, aldus Schultz. Wel wil ze de toets verbreden: zo moeten bestuurdersorganen straks ook een watertoets doen bij omgevingsvergunningen voor activiteiten die invloed hebben op de waterhuishouding.

Megastallen tegenhouden is mogelijk

De Tweede Kamerfracties spraken maandag vooral hun zorgen uit over de kosten en baten van de Omgevingswet, het ambitieuze ict-stelsel dat erbij hoort en over gezondheidsnormen. Gemeenten moeten megastallen kunnen tegenhouden als die door een opeenstapeling van effecten te grote gezondheidsrisico’s veroorzaken, vinden PvdA, D66 en GroenLinks. Volgens de minister is dat mogelijk, zelfs bij nieuwe gezondheidsrisico’s (zoals Q-koorts) waar nog geen goed wetenschappelijk antwoord op is. In het omgevingsplan kan de gemeente regels opnemen die te maken hebben met gezondheid. Daarin kan de gemeente ook uitbreiding verbieden of alleen onder voorwaarden toestaan, mits goed gemotiveerd. In spoedgevallen kan de gemeente een voorbereidingsbesluit nemen vóór de aanpassing van het omgevingsplan, aldus Schultz. “Daarmee wordt een deel van het omgevingsplan tijdelijk bevroren en worden ook nieuwe vergunningaanvragen tijdelijk in de ijskast gezet tot na aanpassing van het omgevingsplan.”

Wachten op bestuurskkoord

Voor meer duidelijkheid over de kosten en baten van de Omgevingswet en de Laan van de Leefomgeving (de Omgevingswet-ict) zullen de Kamerleden nog even moeten wachten. Eerst op het bestuursakkoord dat het rijk met gemeenten, provincies en waterschappen probeert te sluiten en dat volgens betrokkenen goeddeels rond is. Nader onderzoek naar de financiële consequenties van de wet voor de verschillende overheden, moet begin 2016 leiden tot financiële afspraken, als aanvulling op het bestuursakkoord

Ict stapsgewijs ingevoerd

Het digitale stelsel wordt stapsgewijs ingevoerd, met verschillende go/no-go-momenten, aldus de minister. Aan de planning wordt nog gewerkt. Ze belooft dat bij de invoering van de wet in januari 2018 het dienstverleningsniveau op minimaal hetzelfde niveau als het huidige ligt. “Gebruikers kunnen dan een omgevingsvergunning digitaal aanvragen en meldingen digitaal doen. Omgevingsplannen en -visies kunnen digitaal worden ingezien.”