Rijk trekt touwtjes ruimtelijk beleid aan

Het rijk gaat een sterkere regie voeren op de ruimtelijke inrichting. Dat betekent geen nieuwe centralisatie, maar wel duidelijker richting geven aan de grote landschapelijke opgaven en het sturen op samenspel in de regio.

Kamerbrief

Dat blijkt uit de gister verstuurde Kamerbrief van minister Ollongren (Binnenlandse Zaken). Volgens haar maken de toenemende ruimtelijke druk en de complexe – en deels tegenstrijdige – maatschappelijke opgaven een duidelijker rijkssturing onafwendbaar. Aanvullend op de vorig jaar gepresenteerde Nationale Omgevingsvisie (NOVI) presenteert Ollongren in de Kamerbrief een aantal nieuwe, richtinggevende keuzes.

Nadrukkelijk sturen
Het kabinet wil nadrukkelijk sturen op de ontwikkeling van het Stedelijk Netwerk Nederland. Nieuwe woon- en werklocaties moeten daarom worden gekoppeld aan betere ov-infrastructuur. Dit betreft primair het gebied dat vanaf de Randstad uitwaaiert naar het oosten (Zwolle, Arnhem, Nijmegen) en de Brabantse stedenrij. Maar op langere termijn ook naar excentrischer gebieden, want ‘Nederland is te klein voor perifere regio’s’.

Woningbouw
Om de achterblijvende woningbouw een impuls te geven, kiest het kabinet voor ‘regionale verstedelijkingsstrategieën’ in gebieden met de grootste groei binnen het stedelijk netwerk. Dit betreft binnen- en buitenstedelijk bouwen. Door provincie en rijk moet sterker worden gestuurd op de aanleg van distributiecentra, waarbij concentratie op bestaande locaties de voorkeur heeft. Gemeenten krijgen daarbij de bevoegdheid zonnenpanelen bij nieuwe distributiecentra te verplichten.

Landelijk gebied
Ook zal het rijk het voortouw nemen bij de aanpak van het landelijk gebied, met aandacht vor natuurherstel, bufferzones rond Natura 2000- gebieden en agrarische functies in landbouwgebieden. Eerder dit jaar maakte het kabinet al een half miljard euro vrij om boeren in kwetsbare natuurgebieden te kunnen uitkopen.  

Overige opgaven
Verder gaat het rijk voorop bij het aanpakken van bodemdaling (door meer te vernatten) en bij de ruimtelijke uitwerking van de regionale energiestrategieën. Ook ziet het een centrale rol voor zich bij het regionale waterbeheer. De langere periodes van droogte en de toenemenden intensivering van buien vragen om het klimaatrobuust maken van Nederland.

NOVI-gebieden
Eerder was al bekend dat het rijk later dit jaar een aantal NOVI-gebieden zal aanwijzen, waar opgaven en transities ‘die essentieel zijn voor Nederland’ zullen samenkomen. Dit betreft onder meer de transitie van de nu nog zwaar op fossiele brandstoffen leunende havengebieden en de problematiek in krimpregio’s. Die vragen een coördinerende rol van de rijksoverheid.