PBL: ruimtebeleid moet toekomstbestendig

Het nieuwe kabinet moet bij het inrichten van Nederland en het verdelen van de schaarse ruimte keuzes maken die toekomstbestendig zijn. Dat schrijft het Planbureau voor de Leefomgeving in een rapport. In het verleden is grond en ruimte voornamelijk gebruikt voor economisch gebruik, zoals intensieve veehouderij. Juist nu Nederland voor zulke grote opgaven staat, begint zich dit steeds meer te wreken.

Ruimte eerlijk verdelen
De belangrijkste taak van het kabinet is om de ruimte weer eerlijker te verdelen. Waar nu de nadruk ligt op economisch gebruik, moet dit meer in balans komen met duurzaamheid, en de belevingswaarde : wat burgers aan de ruimte hebben. Dat vraagt om meer verantwoordelijkheden voor het kabinet, waar deze taken nu nog goeddeels bij gemeenten en provincies liggen. Dit vraagt soms om lastige keuzes, zeggen de onderzoekers. De politiek heeft deze besluiten juist te lang voor zich uitgeschoven.

Woningbouw en infrastructuur
Volgens het PBL moeten ook op het gebied van woningbouw toekomstbestendige stappen worden genomen. De onderzoekers zien dat de aanvechting bestaat om woningen zoveel mogelijk op eenvoudige locaties te bouwen. Daarbij wordt de tijd die nodig is om de bijpassende infrastructuur aan te leggen uit het oog verloren , schrijft het PBL. Daardoor zijn sommige gebieden waar wel veel mensen wonen, slecht bereikbaar.

Samenwerken
Volgens de Zwolse wethouder Ed Anker (Ruimtelijke Ordening) heerst er nu nog een cultuur van ‘politiek hamsteren’ als het gaat om ruimteverdeling, zegt hij in een online sessie van het PBL. ‘Dan zegt bijvoorbeeld de landbouw: 'ik het eerst en ik het meest'. We moeten stoppen met die eenzijdige benadering.’ Anker vreest dat het ‘niet rustiger zal worden op het Malieveld’ als sectoren elkaar verdrukken in de schaarse ruimte. Hij wil juist dat ze elkaar meer ruimte gunnen en gaan samenwerken.

Lastige keuzes
Dit vraagt soms om lastige keuzes, zeggen de onderzoekers. De politiek heeft deze besluiten juist te lang voor zich uitgeschoven. Het oprichten van één ministerie dat zich bezighoudt met ruimtelijke ordening is volgens de onderzoekers een optie. Nu zijn verschillende beleidsterreinen nog verdeeld onder de ministeries van Infrastructuur, Landbouw of Binnenlandse Zaken.

Nieuw ministerie
Tot 2010 bestond het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM). Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving Jannemarie de Jonge oppert ‘een ministerie van Ruimte, Natuur en Landbouw’. Volgens haar moeten vraagstukken zoals wonen en landbouw niet los van elkaar worden gezien, maar hangen ze juist samen. (ANP)