Onervarenheid maker Fyra al jaren zorg

In 2005 waren er bij het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat al vermoedens dat de onervarenheid van Fyra-maker AnsaldoBreda voor problemen kon gaan zorgen. In de zomer van dat jaar werd definitief duidelijk dat de levering van het in Italië bestelde V250-materieel vertraagd raakte.

Vertrouwelijke informatie

Dat staat in een onderzoeksrapport dat een commissie van de Tweede Kamer zes jaar geleden opstelde. Het rapport werd eerder niet gepubliceerd omdat er vertrouwelijke informatie in staat. Nu er zoveel problemen zijn met de Fyra wilden Kamerleden dat het stuk toch naar buiten zou komen. Na wat getouwtrek met het ministerie is het document - met her en der wat delen doorgestreept - donderdag door de Tweede Kamer alsnog gepubliceerd.

Conflict België

Het rapport is een soort tijdlijn van de gebeurtenissen tussen 1996 en 2006. Het laat onder meer zien dat er al bij de aanbesteding van de hogesnelheidslijn aan HSA (een dochterbedrijf van NS en KLM) van alles niet volgens het boekje ging. Door de jaren heen komen er steeds meer problemen bij: er is een conflict met België, er moet worden geïnvesteerd in het spoorbeveiligingssysteem ERTMS en HSA dringt aan op minder hoge kosten.

Kwetsbaarheid Staat

Ook wordt in het rapport gerefereerd aan de kwetsbare positie van de Staat, die als enig aandeelhouder van de NS ook een groot belang heeft in HSA. ,,Als HSA failliet zou gaan (…) zal de rekening de facto ook grotendeels bij de Staat neerslaan’’, schrijft de commissie in 2007. Eind 2011 wordt die vrees bewaarheid: minister Melanie Schultz sluit een deal van honderden miljoenen euro’s met de NS om te voorkomen dat HSA omvalt. Een faillissement zou Nederland miljarden hebben gekost.

Verder onderzoek nodig

SP-Kamerlid Farshad Bashir is blij dat het rapport nu openbaar is. ,,Alles wat fout kon gaan, is fout gegaan’’, stelt Bashir. ,,Iedereen werkte langs elkaar heen. Amateurisme ten top.’’ Ook Stientje van Veldhoven van D66 is tevreden dat het rapport door iedereen kan worden gelezen. ,,Al met al laat dit rapport zien dat er verder onderzoek nodig is’’. Sander de Rouwe van het CDA stelt op basis van het stuk dat HSA zijn naam eer aandoet: ,,Hopeloos Slecht Aanbesteed''.