Noord-Nederland nog lang niet duurzaam

In Noord-Nederland is zowel ecologische als sociaaleconomische duurzaamheid nog ver te zoeken. Armoede en werkloosheid vragen om urgent beleid, maar ook op milieugebied is aanvullend beleid nodig van provincies, gemeenten, waterschappen en het bedrijfsleven. Dat constateren onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).

Urgent beleid nodig 

In een overzichtelijke index laten de onderzoekers zien hoe de drie Noordelijke provincies scoren op zes sociaaleconomische en zes ecologische criteria. Vooral op het eerste thema is dringend aandacht nodig. De demografische ontwikkeling is in Drenthe alarmerend slecht met weinig jongeren en veel ouderen, stellen de onderzoekers. En: “In alle drie provincies is urgent beleid nodig op het gebied van economisch welzijn, omdat er veel armoede en langdurige werkloosheid is. Wat sociaal welzijn betreft, scoort Friesland goed op het aantal vrijwilligers, maar veel mensen voelen zich daar eenzaam. Ook vergroting van het sociaal vertrouwen vergt extra aandacht.” Sociaaleconomisch doet Groningen het, dankzij de stad Groningen, goed op het gebied van onderwijs, Friesland op het gebied van gezondheid. Drenthe doet het op geen van de criteria goed.

Rode scores voor ecologie

Ook op bijna alle ecologische criteria is extra beleid nodig, blijkt uit de index. Alle drie provincies krijgen rood (op de stoplichtschaal groen-oranje-rood) voor de hoeveelheid fosfor en stikstof in de bodem. Alleen Drenthe krijgt toch oranje op het criterium bodem omdat zij een actief bodemsaneringsbeleid voert. De luchtkwaliteit in Groningen en Friesland is goed, maar vergt in Drenthe aanvullend beleid. Op het ecologische criterium afval en grondstoffen scoren alle drie provincies oranje, op het criterium van water scoort Drenthe rood en de twee andere provincies oranje.

Telos-monitor

De RUG gebruikte data over duurzaamheidsindicatoren die eerder is verzameld door het Brabantse Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Telos van de Universiteit Tilburg, dat jaarlijks de Nationale Monitor Duurzame Gemeenten uitbrengt. Het gaat dan om informatie over sociaal welzijn, politiek vertrouwen, economisch welzijn, gezondheid, demografische ontwikkeling, opleiding, lucht, water, bodem, natuur, grondstoffen en afval en bodemdaling en –beweging. Volgens de onderzoekers is juist het regionale niveau geschikt om duurzaamheid effectief te beïnvloeden. Daarvoor zijn wel inspanningen van vier actoren nodig: de provincies, de gemeentes, de waterschappen en de bedrijven.

Lerend vermogen

Bastiaan Zoeteman, projectleider van de Telos-monitor is blij dat de in Tilburg verzamelde data wordt gebruikt voor regionale analyses en adviezen en hoopt dat andere regio’s dat voorbeeld volgen. ‘Juist in vergelijkingen zit lerend vermogen. Zelf werken wij daarom nu aan een interactieve monitor, waarmee gemeenten op de verschillende duurzaamheidsthema’s kunnen vergelijken hoe zij het doen ten opzichten van vergelijkbare gemeenten. We willen dat dit najaar beschikbaar stellen.’